Polecamy Państwu zapoznać się z naszym najnowszym opracowaniem dotyczącym aktualnej sytuacji wokół Ukrainy. Niniejsze zestawienie zawiera przegląd zdarzeń, które miały miejsce od 5 do 11 maja 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 05.05.
➤ Ministerstwo Reintegracji Tymczasowo Okupowanych Terytoriów Ukrainy przekazało informację, iż w ramach kolejnej akcji. do kraju udało sprowadzić 80 ciał zabitych obrońców ojczyzny. Szczątki zostały przekazane najbliższym członkom rodziny w celu dokonania pochówku z szacunkiem. Przedstawiciele ukraińskiej administracji wskazali, że najnowsza operacja została przeprowadzona przy współudziale Biura Komisarza ds. Osób Zaginionych podlegającego Ministerstwu Reintegracji w porozumieniu z organami ścigania.
➤ Po zakończonej wizycie w Finlandii oraz Holandii prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński ugościł u siebie ministra spraw zagranicznych Królestwa Bahrajnu Abdullatifa bin Rashida Al-Zayaniego. Przybycie do Ukrainy gościa z Bahrajnu jest pierwszą wizytą delegacji z tego kraju, od momentu ustanowienia dwustronnych stosunków dyplomatycznych relacji Kijów-Manama w 1992 roku. W czasie wizytacji przedstawiciele obu państw rozmawiali na temat dostarczania pomocy humanitarnej Ukrainie, a także dyskutowali o planach powojennej odbudowy państwa ukraińskiego. Co więcej omawiano zakres bahrańskiego wsparcia przy rozminowywaniu terenów Ukrainy „skażonych” materiałami wybuchowymi w wyniku rosyjskiej agresji.
➤ Taras Melnyczuk, przedstawiciel Rady Ministrów w parlamencie Ukrainy przekazał informację, iż strona ukraińska wypowiedziała dwustronne umowy z Republiką Białorusi. Omawiane porozumienia dotyczyły prowadzenia współpracy w aspekcie: medycyny weterynaryjnej (podpisana 1 sierpnia 2002 roku), kwarantanny i ochrony roślin (zawarta 7 listopada 2013 roku). To kolejny etap rozwiązywania umów przez stronę ukraińską względem Białorusi – w zeszłym miesiącu wypowiedziano dokumenty dotyczące między innymi prowadzenia wymiany technologicznej, jak również współpracy naukowo-badawczej. Powyższe porozumienia zostały podpisane w latach 90. XX w. oraz na początku nowego milenium.
SOBOTA 06.05.
➤ Szef gabinetu prezydenta Ukrainy Andrij Jermak poinformował, iż z niewoli rosyjskiej udało się uwolnić kolejnych 45 ukraińskich żołnierzy. Wśród nich znalazło się 35 szeregowców i sierżantów oraz dziesięciu oficerów. Wszyscy oswobodzeni pochodzą z ukraińskiej Gwardii Narodowej, która pierwotnie została utworzona dziewięć lat temu na wybrzeżu Morza Azowskiego. W trakcie aktualnych działań wojennych pojmani uczestniczyli w obronie zakładów przemysłowych „Azowstal” w Mariupolu. W ramach uwolnienia ukraińskich „gwardzistów” stronie rosyjskiej zwrócono trzech (sic!) pilotów wojskowych.
➤ Generał porucznik (w Wojsku Polskim ten stopień wojskowy to generał broni) Mykoła Ołeszczuk, Dowódca Sił Powietrznych Sił Zbrojnych Ukrainy ogłosił, że ukraińska obrona przeciwlotnicza po raz pierwszy w czasie trwania rosyjskiej agresji zestrzeliła rosyjski pocisk hipersoniczny Ch-47M2 Kindżał. Choć generał ze względów bezpieczeństwa nie podzielił się szczegółami tego historycznego sukcesu, to wiadomym jest, że rosyjska rakieta została wystrzelona z myśliwca MiG-31K z rosyjskiej przestrzeni powietrznej, a została strącona nad obwodem kijowskim. System, który zestrzelił „Kindżała”, był najprawdopodobniej amerykański MIM-104 Patriot.
➤ Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) zawiadomiła, że w wyniku szeroko zakrojonej operacji udało się zgromadzić bazę dowodów wobec 170 senatorów Rady Federacji Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej. Członkowie Rady w lutym 2022 roku poparli ratyfikację „traktatu o przyjaźni, współpracy i wzajemnej pomocy” pomiędzy Rosją, a tzw. Ługańską oraz Doniecką Republiką Ludową. Ponadto delegaci jednogłośnie zaaprobowali apel prezydenta Federacji Rosyjskiej o wykorzystaniu sił zbrojnych tego kraju poza granicami własnego państwa (w domyśle w Ukrainie). Oprócz tego senatorowie w październiku tamtego roku ratyfikowali „umowy o przyłączeniu” okupowanych obwodów donieckiego, ługańskiego, chersońskiego i zaporoskiego do Federacji Rosyjskiej. W związku z powyższym SBU przygotowała akt oskarżenia wobec rosyjskich urzędników na podstawie zapisów z Kodeksu Karnego Ukrainy – „naruszenie integralności terytorialnej i nienaruszalności Ukrainy” oraz „planowanie, przygotowanie, inicjowanie i prowadzenie wojny agresywnej”.
NIEDZIELA 07.05.
➤ Rafael Grossi, dyrektor generalny Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) wyraził zaniepokojenie wobec bieżącej sytuacji wokół Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej (EJ). Grossi określił, że „ogólna sytuacja w rejonie elektrowni jądrowej w Zaporożu staje się coraz bardziej nieprzewidywalna i potencjalnie niebezpieczna” – istnieje realne zagrożenie dla bezpieczeństwa jądrowego i fizycznego elektrowni. Dyrektor generalny MAEA podkreślił, że „ten duży obiekt jądrowy musi być chroniony”, dlatego walczące strony muszą zagwarantować bezpieczeństwo w tym obszarze. Przy tej okazji odsyłamy do naszego artykułu, w którym opisaliśmy dlaczego w Zaporoskiej EJ nie będzie powtórki scenariusza z Czarnobyla.
➤ Prokuratura Generalna Ukrainy opublikowała dane dotyczące ukraińskich dzieci, na których los dramatycznie wpłynęła rosyjska agresja. W wyniku pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę ponad 1444 dzieci zostało poszkodowanych. Od lutego 2022 roku śmierć poniosło 480 małoletnich, a ponad 964 odniosło obrażenia o różnym stopniu ciężkości. Ukraińska prokuratura podkreśla, że nie są to ostateczne dane, ze względu na wciąż trwające działania wojenne, a także niemożliwość dotarcia ukraińskich przedstawicieli na tereny okupowane.
➤ Mevlüt Çavuşoğlu, minister spraw zagranicznych Turcji poinformował, że jego kraj odmówił prośbie USA o przekazaniu posiadanego systemu przeciwlotniczego S-400 walczącej Ukrainie. Turecki minister argumentował to tym, że propozycje przekazania tegoż kompleksu obrony powietrznej „(…) są nie do przyjęcia, ponieważ mają naruszać suwerenność Turcji”. Zakup rosyjskich systemów S-400 przez państwo tureckie w 2017 wzbudził międzynarodowe kontrowersje. Amerykańscy przedstawiciele sprzeciwiali się takim zakupom, wskazując, że kompleksy S-400 nie będą kompatybilne z systemami stosowanymi przez NATO. W odpowiedzi Turcja wskazała, że zestawy S-400 nie zostaną wpięte do systemów NATO, więc nie będą stanowić zagrożenia dla Sojuszu ani jego uzbrojenia.
PONIEDZIAŁEK 08.05.
➤ Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża przekazał informację, że w wyniku ostrzałów dokonanych przez wojska Federacji Rosyjskiej w niedzielę dwie placówki regionalnego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża Ukrainy zostały zniszczone. Pierwsze uderzenie miało miejsce w rejonie Odessy – Rosjanie zaatakowali magazyn z pomocą humanitarną o powierzchni 1000 metrów kwadratowych. W wyniku ostrzału wybuch pożar, w którego następstwie obiekt całkowicie spłonął. Drugie rosyjskie uderzenie miało miejsce w obwodzie mikołajowskim, gdzie na cel obrano mobilny szpital organizacji Czerwonego Krzyża. W efekcie ataku część wyposażenia medycznego została zniszczona. Jednakże placówka po krótkiej reorganizacji wznowiła swoją działalność, choć z wiadomych względów, w innej lokalizacji. Na szczęście w obu przypadkach obyło się bez osób poszkodowanych.
➤ Ukraińskie Centrum im. Razumkowa pod koniec marca bieżącego roku przeprowadziło kolejną ankietę wśród mieszkańców kraju dotyczącą ich nastawienia do rosyjskiej agresji. Ankietowani zostali podzieleni na dwie grupy – popierających tzw. „Euromajdan” oraz jego przeciwników. Wśród zwolenników „Euromajdanu” 77,6% odpytywanych nie zgodziło się na jakiekolwiek kompromisy z Rosją. Z kolei 19,1% określiło, iż można pójść na pewne (ale nie wszystkie) ustępstwa względem Federacji Rosyjskiej. Pozostałe 3,3% wskazało, że należy zawrzeć wszelkie kompromisy z Rosjanami, w celu zawarcia pokoju. W grupie anty-sympatyków „Euromajdanu” 41% ankietowanych nie akceptuje żadnych kompromisów z rosyjskim agresorem. Dalsze 42% wskazuje, że istnieje możliwość zawarcia wybranych porozumień z Rosjanami. Pozostałych 17% popiera koncepcję „pokoju za wszelką cenę” z Federacją Rosyjską. Oprócz tego ankietowani z obu grup zgodnie stwierdzili (82,2%), że Władimir Putin to współczesny Adolf Hitler. Ponadto przytłaczająca większość ze wszystkich odpytywanych (93%) niezmiennie wierzy w Ukraińskie zwycięstwo w walce z ukraińskim agresorem. Z pełnymi wynikami ankiety można zapoznać się w tym miejscu (opracowanie w j. ukraińskim).
➤ Ministerstwo Finansów Ukrainy poinformowało, że fundusz ogólny budżetu państwa ukraińskiego otrzymał 189,32 mln euro dofinansowania z Banku Światowego. Opisywana pożyczka została przyznana przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA). Pozyskane pieniądze zostaną skierowane na opłacenie kluczowych wydatków socjalnych z budżetu Ukrainy, w tym finansowanie wynagrodzeń dla pracowników sektora publicznego, a także zagwarantowanie dalszego funkcjonowania organów administracji publicznej.
WTOREK 09.05.
➤ We wtorek dziewiątego maja jak co roku w Moskwie odbyła się tzw. „Parada Zwycięstwa”, upamiętniająca zakończenie II wojny światowej („Wielkiej Wojny Ojczyźnianej”) w Europie. Jednakże w naszym podsumowaniu nie będziemy pochylać się nad corocznym wystąpieniem (a raczej bełkotem) prezydenta Rosji Władimira Putina, ponieważ można je skrócić do standardowej formułki rosyjskiej propagandy: „Rosja – dobra, Zachód – zły”. Zamiast tego odrobinę skupimy się na wymiarze symbolicznym obchodów, wszak Rosjanie przywiązują wielką wagę do symboliki takiego wydarzenia. Przede wszystkim w wielu rosyjskich miastach zostały odwołane parady powietrzne, m. in. w Moskwie (drugi rok z rzędu), Petersburgu, Jekaterynburgu, Nowosybirsku i Samarze oraz Rostowie nad Donem. W uzasadnieniu przedstawiciele rosyjskiego wojska wskazywali, że maszyny powietrzne nie pojawiły się na niebie, ze względu na „warunki atmosferyczne”. W kwestii lądowej defilady w Moskwie w tym roku było bardzo nędznie (bo inaczej tego nie można określić) – w sumie przez Plac Czerwony przejechało 51 pojazdów (w zeszłym roku było ich 131), a siły pancerne reprezentował tam 1 (słownie: JEDEN!) zabytkowy czołg T-34-85. W redakcji „Mówiąc Wprost” cały czas zastanawiamy się gdzie się podziały tamte Armaty? – „super nowoczesne” czołgi T-14, które były prezentowane na każdej defiladzie od 2015 roku. Czyżby te maszyny pancerne okazały się tylko… atrapami?
➤ Departament Obrony Stanów Zjednoczonych ogłosił przyznanie kolejnego pakietu wsparcia militarnego dla Ukrainy o łącznej wartości 1,2 mld dolarów. Najnowsze dostawy będą obejmować między innymi dodatkowe systemy obrony powietrznej i amunicję, sprzęt do integracji zachodnich wyrzutni, pocisków i radarów z ukraińskimi systemami obrony powietrznej, środki do zwalczania bezzałogowych statków powietrznych (dronów), pociski artyleryjskie kalibru 155 mm, komercyjne usługi z zakresu obrazowania satelitarnego oraz fundusze na szkolenia, naprawy i konserwację broni.
➤ Narodowy Bank Ukrainy przekazał informację, że w miniony poniedziałek misję pomocy technicznej dla państwa ukraińskiego rozpoczęła delegacja Banku Światowego. Eksperci tej instytucji będą prowadzić obserwację działań prowadzonych przez ukraińskie państwowe instytucje finansowe, a także będą wskazywać obszary możliwe do poprawy w ukraińskim sektorze finansowym. Konsultacje będą prowadzone hybrydowo – część przedstawicieli Banku Światowego będzie pracować na miejscu w Kijowie, pozostali będą prowadzić konferencje on-line z Wiednia.
ŚRODA 10.05.
➤ Wadym Bojczenko legalnie wybrany ukraiński mer miasta Mariupol opublikował dane dotyczące zniszczeń, jakich dokonali Rosjanie w infrastrukturze mieszkaniowej tamtejszej aglomeracji. W wyniku działań wojennych wojska okupacyjne uszkodziły 2208 obiektów mieszkalnych, z czego połowa domów została zniszczona. Ponadto Rosjanie przystąpili do wyburzania ruin, w celu dalszego zacierania śladów swoich zbrodni wojennych. Do tej pory rozebrano 282 bloków mieszkaniowych, a okupanci planują w najbliższym czasie wyburzyć jeszcze około 700 budynków.
➤ Dziennikarze Radia Wolność (ukr. Радіо Свобода) działający w ramach projektu „Krym.Realia” (ukr. Крим.Реалії) udostępnili w internecie interaktywną mapę okupowanego przez Rosję Półwyspu Krymskiego, na której zaznaczono obiekty wojskowe różnego rodzaju, wraz z ich dokładnymi współrzędnymi. Wśród placówek wojskowych można wymienić magazyny broni i amunicji, składy paliwa, bazy lotnicze i lotniska, radiostacje, siły obrony przeciwlotniczej, poligony, jednostki straży granicznej i wojsk wewnętrznych, a także obiekty militarne o nieznanym przeznaczeniu. Do każdego punktu dołączono zdjęcia satelitarne, opisy oraz wskazano geolokalizację. Do omawianej interaktywnej mapy odsyłamy w tym miejscu (dostępna w języku ukraińskim i rosyjskim).
➤ Prezydent Republiki Czeskie Petr Pavel ogłosił, że Praga dostarczy Ukrainie dwa kompleksy obrony przeciwlotniczej 2K12 Kub wraz z zapasem rakiet. Czeski przywódca przy okazji zaznaczył, iż Kijów potrzebuje wzmocnienia swoich sił wojskowych w celu przygotowania się do decydującej fazy wojny z Rosją. Jednocześnie prezydent Pavel podkreślił, że na chwilę obecną priorytetem powinno być dostarczenie państwu ukraińskiemu odpowiednie ilości amunicji oraz pojazdów pancernych.
CZWARTEK 11.05.
➤ Ben Wallace, minister obrony Wielkiej Brytanii oficjalnie potwierdził przekazanie państwu ukraińskiemu taktycznych pocisków manewrujących dalekiego zasięgu Storm Shadow. Brytyjski minister podkreślił, że omawiane dostawy uzbrojenia będą stanowić suplement dla innych zachodnich rodzajów broni, obecnie już wykorzystywanych przez Ukrainę z powodzeniem, takich jak systemy HIMARS oraz Harpoon, a także ukraińskie pociski Neptun.
➤ Wspomniany powyżej minister Ben Wallace ogłosił w czasie sesji brytyjskiego parlamentu, iż wszystkie zapowiedziane czołgi Challeneger 2 obecnie już znajdują się na terytorium Ukrainy. Brytyjski minister przypomniał, że ukraińscy czołgiści pomyślnie zostali przeszkoleni na angielskich poligonach z zakresu obsługi oraz konserwacji opisywanych pojazdów pancernych. O zachodnich czołgach, które Kijów zaczął sukcesywnie otrzymywać w ramach tzw. „pancernej koalicji” pisaliśmy szerzej w jednym z artykułów, do którego odsyłamy w tym miejscu.
➤ Mer Kijowa Witalij Kłyczko przekazał informację, że do ukraińskiej stolicy dotarła pierwsza partia sześciu wagonów metra. Skład został dostarczony przez miasto Warszawa w ramach pomocy humanitarnej. Ponieważ pozyskane „warszawskie” wagony są dokładnie tej samej produkcji, co te jeżdżące w Kijowie, to będą mogły posłużyć jako części zamienne do kursujących taborów. O podpisaniu porozumienia dotyczącego przekazania wagonów metra z Warszawy do Kijowa pisaliśmy na początku tego roku w Podsumowaniu nr XXIX.
