Zapraszamy do zapoznania się z naszym najświeższym opracowaniem poświęcone aktualnym wydarzeniom wokół Ukrainy. Prezentowane podsumowanie obejmuje subiektywny przegląd zdarzeń istotnych dla państwa ukraińskiego, które miały miejsce w okresie siedmiu ostatnich dni, od 15 do 21 grudnia 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 15.12.
➤ Premier Ukrainy Denis Szmyhal powiadomił, że Bank Światowy przeznaczy dla państwa ukraińskiego kolejne 1,34 miliarda dolarów. Opisywane środki zostaną skierowane w pierwszej kolejności na pokrycie kosztów związanych z realizacją świadczeń społecznych (m. in. wypłata emerytur, pensji dla nauczycieli, wsparcie dla osób wewnętrzne przesiedlonych oraz inne kluczowe wydatki budżetu państwa). Znaczą część funduszu (1,086 mld) przygotował rząd w Tokio, z kolei na pozostałą część „złożyły się” Stany Zjednoczone, Szwajcaria oraz Ukraiński Fundusz Odbudowy, Transformacji i Reform (URTF).
➤ Ambasada Ukrainy w Korei Południowej zawiadomiła, iż tamtejszy rząd w Seulu przekazał Państwowej Służbie Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych dziesięć maszyn do rozminowywania terenu. Pojazdy zostały wyprodukowane przez chorwacką firmę DOK-ING. W oświadczeniu określono, że sprzętu został już dostarczony do miejsca docelowego, gdzie zostanie przekazany ukraińskim saperom do oczyszczania zaminowanych obszarów.
➤ Rosyjskie media, a także tamtejszy resort siłowy poinformował, że w terenie okupowanego Półwyspu Krymskiego intensywnie pracowała obrona przeciwlotnicza. Jej działalność była spowodowana rzekomym pojawieniem się 26 ukraińskich „latających urządzeń” (dronów), które mieli podobno przechwycić rosyjscy przeciwlotnicy. Okoliczni mieszkańcy informowali, że słyszeli eksplozje w Sewastopolu, Dżankoj, Heniczesk, a także na obszarze pomiędzy miejscowościami Czornomorskie i Miżwodne.
SOBOTA 16.12.
➤ Wiceministerka obrony Ukrainy Natalia Kałmykowa powiadomiła, że resort uprościł wymianę zużytego wyposażenia medycznego dla żołnierzy (apteczki, torby i plecaki ratunkowe). Do tej pory proces podmiany oporządzenia medycznego był czasochłonny i zajmował 20 etapów (sic). Po wprowadzeniu reform procedura została skrócona do sześciu kroków oraz do trzech formularzy, których wypełnienie nie zajmuje dużo czasu.
➤ Petro Andriuszczenko, doradca legalnego ukraińskiego mera miasta Mariupol przekazał informację, że lokalny ruch oporu wysadził w powietrze samochód należący do rosyjskiego żołnierza, który służył w jednej z „kaukaskich jednostek wojskowych”. Ranny mężczyzna został przewieziony do lokalnego szpitala. Przy okazji Andriuszczenko stwierdził, że „Ruch Oporu przesyła specjalne pozdrowienia wszystkim właścicielom samochodów z literą «Z» na samochodach. Następny samochód może być twój”.
➤ Ukraiński Rzecznik Praw Obywatelskich Dmytro Lubinets poinformował za pośrednictwem mediów społecznościowych, że na terytorium kontrolowane przez Ukrainę udało się sprowadzić kolejnych troje dzieci, które wcześniej zostały uprowadzone przez rosyjskich okupantów w głąb ich kraju. Dwóch chłopców urodzonych w 2008 i 2011 roku oraz dziewczynka także urodzona w 2011 wrócili już do swoich matek. Lubinets podkreślił, że operacja została zrealizowana w ramach inicjatywy koordynowanej przez prezydenta Ukrainy o nazwie „Bring Kids Back UA”, gdzie w mediacjach pośredniczył Katar, a także organizacje pozarządowe i partnerzy międzynarodowi również byli zaangażowani.
NIEDZIELA 17.12.
➤ Ukraińskie media podały wiadomość, że w Zaporożu zorganizowano akcję protestacyjną, w której uczestniczyło około 200 krewnych i przyjaciół żołnierzy pojmanych przez stronę rosyjską w Mariupolu. Manifestacja została zorganizowana w celu zwrócenia uwagi opinii publicznej oraz przyśpieszenia procesu wymiany jeńców wojennych. Po zakończeniu wiecu uczestnicy ustawili symboliczną choinkę pod gmachem lokalnej administracji, składającej się z metalowych prętów oraz drutu kolczastego (patrz zdjęcie pod podsumowaniem). Instalacja ma przypomnieć o tym, że to już drugie święta Bożego Narodzenia, które niektórzy ukraińscy wojskowi spędzą w niewoli jenieckiej.
➤ Media z Ukrainy przekazały nieoficjalną informację, że podczas przeprowadzania kontroli w pomieszczeniach biurowych wykorzystywanych przez Dowódcę Sił Zbrojnych Ukrainy Walerego Załużnego oraz jego współpracowników odkryto urządzenia służące do podsłuchu. Powyższe doniesienia zostały potwierdzone następnego dnia przez przedstawicieli Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Ukrainy. W tej sprawie wszczęto śledztwo, w celu ustalenia wszystkich istotnych aspektów oraz okoliczności.
➤ Mykoła Ołeszczuk, Dowódca Sił Powietrznych Ukrainy ogłosił za pośrednictwem mediów społecznościowych, że w niedzielę rosyjski samolot szturmowy Su-25 został zestrzelony w wyniku pomyłki przez własną obronę przeciwlotniczą. Niestety Ołeszczuk nie podał w jakim rejonie prowadzenia działań bojowych miał miejsce ten incydent. Aczkolwiek przy okazji ukraiński dowódca pogratulował wielkiego „sukcesu” rosyjskim przeciwlotnikom, za który „wdzięczny jest cały naród ukraiński”.
PONIEDZIAŁEK 18.12.
➤ Kijowski Międzynarodowy Instytut Socjologii (KMIS) przedstawił koleje wyniki badań przeprowadzonych na przełomie listopada i grudnia tego roku. W ankiecie poproszono Ukraińców o wskazanie jak wysoko darzą zaufaniem najważniejsze osoby w państwie. Prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełeńskiemu ufa obecnie 62% ankietowanych (spadek z 84% z grudniowego badania w 2022 roku). Z kolei generałowi Waleremu Załużnemu wierzy teraz 88% (spadek z 96% w porównaniu do grudnia 2022 roku). Jednocześnie 59% obywateli ufa równocześnie zarówno Zerłeńskiemu, jak i Załużnemu. Pełne wyniki zorganizowanej ankiety są dostępne na oficjalnej stronie KMIS (opracowanie w j. angielskim).
➤ Ministrowie obrony Szwecji (Pål Jonson) oraz Danii (Troels Lund Poulsen) na wspólnej konferencji ogłosili, że oba kraje zorganizują w kooperatywie nowy pakiet wsparcia militarnego dla państwa ukraińskiego. Wartość dostaw będzie wynosić około 240 mln euro i będą obejmować przede wszystkim 20 szwedzkich bojowych wozów piechoty (będących hybrydą transportera opancerzonego oraz bojowego wozu piechoty CV90). Oprócz tego w pakiecie znajdą się podzespoły zapasowe, amunicja oraz środki konserwacyjne do obsługi pojazdów.
➤ Dowódca ukraińskiego zgrupowania operacyjno-strategicznego „Tawria” Ołeksandr Tarnawski udzielił wywiadu agencji Reuters, w którym wskazał przyczyny, dlaczego na chwilę obecną Ukraińcy ograniczają część działań ofensywnych froncie. Jako główną przyczynę ukraiński dowódca wskazał niedobór pocisków artyleryjskich, w szczególności produkcji postradzieckiej kalibru 122 mm oraz 152 mm. Tarnawski podkreślił, że brak amunicji jest odczuwalny praktycznie na całej linii frontu co stanowi „bardzo duży problem” przy planowaniu kolejnych większych działań zaczepnych.
WTOREK 19.12.
➤ Ministerstwo Gospodarki Ukrainy przedstawiło najnowsze dane dotyczące obszarów rolnych, które zostały poddane rozminowaniu, w celu przywrócenia ich do użytku. Od początku bieżącego roku ukraińscy saperzy oraz inne organizacje pozarządowe oczyściły z min, a następnie przekazały ukraińskim rolnikom ponad 200 tys. hektarów gruntów rolnych. Na chwilę obecną, nawet w niesprzyjających warunkach zimowych ukraińscy pirotechnicy zabezpieczają od 3 tys. do 5 tysięcy hektarów tygodniowo. Ukraińców czeka jeszcze daleka droga przez oczyszczeniem z min całego państwa – eksperci szacują, że kompleksowa neutralizacja wszystkich ładunków zajmie nawet 10 lat.
➤ Przywódca państwa rosyjskiego Władimir Putin podczas ostatniej odprawy z ministrem obrony Siergiejem Szojgu stwierdził, że cele tzw. „specjalnej operacji wojskowej” w Ukrainie (czyli tzw. „denazyfikacja” oraz „demilitaryzacja”) pozostają bez zmian. W uzasadnieniu Putin wskazał, że dalsze prowadzenie konfliktu jest winą zachodu, który wciąż dostarcza sprzęt oraz dane wywiadowcze do państwa ukraińskiego. Oprócz tego minister Szojgu oświadczył, że wszystkie zadania wyznaczone dla armii rosyjskiej na 2023 rok zostały wykonane, „(…) zapewniając ustalony poziom zdolności obronnych”. Na marginesie krótki komentarz redakcyjny – jeżeli dla rosyjskich przywódców sukcesem jest wycofanie się wojsk Federacji Rosyjskiej spod Kijowa oraz zachodniej części Chersonia (i nie tylko), to serdecznie gratulujemy uzyskanych osiągnięć, a także życzymy analogicznych w roku kolejnym.
➤ Wiceminister obrony Ukrainy Iwan Gawryluk rozmawiając z angielskim serwisem BBC określił, że jego kraj stopniowo zaczął zwiększać produkcję dronów kamikadze, w celu zrekompensować niedoborów w amunicji artyleryjskiej. Oprócz tego strona ukraińska planuje rozwinąć produkcję amunicji artyleryjskiej kalibru 122 mm oraz 152 mm, jak również rozpocząć we własnym państwie konstruowanie pocisków w standardzie NATO kalibru 155 mm, przy współpracy z zachodnimi partnerami.
ŚRODA 20.12.
➤ Organizacja humanitarna Czerwony Krzyż Ukrainy zawiadomiła, ze w wyniku nocnego ostrzału miasta Chersoń, dokonanego przez Rosjan, całkowicie został zniszczony jeden z magazynów należących do tej organizacji. Na szczęście nikomu nic się nie stało, niestety cała pomoc humanitarna składowana w budynku została spalona po wybuchu pożaru, powstałego w wyniku wspomnianego rosyjskiego uderzenia.
➤ Ministerstwo Obrony Litwy przekazało informację za pośrednictwem mediów społecznościowych, że do Ukrainy przybyła nowa partia pomocy zorganizowanej przez rząd w Wilnie. Ostatni transport składał się w głównej mierze z „niezbędnego sprzętu polowego” oraz dziesiątków tysięcy porcji suchych racji żywnościowych. Niestety w komunikacie litewskiego resortu obronnego nie sprecyzowano jaki konkretnie ekwipunek oraz osprzęt został przekazany stronie ukraińskiej, a także jaką wartość wyniosły wykonane dostawy.
➤ Ministerstwo Finansów Ukrainy powiadomiło, że Unia Europejska przekazała bezzwrotne wsparcie finansowe w wysokości 150 mln euro. Opisywane środki zostały dostarczone w ramach umowy pomiędzy Ukrainą a UE dotyczącą finansowania projektu „Wsparcie na rzecz szybkiej odbudowy Ukrainy (umowa dotycząca budowania państwowości i wzmacniania odporności)”. Zgromadzone pieniądze zostaną w pierwszej kolejności skierowane na odbudowę zniszczonych przez Rosjan krytycznych obiektów ukraińskiej infrastruktury, takiej jak transport, usługi komunalne oraz społeczne i lokale mieszkaniowe. Drugą transzę bezzwrotnego wsparcia z UE w wysokości 100 mln euro Ukraina ma otrzymać w pierwszym kwartale 2024 roku.
CZWARTEK 21.12.
➤ Fiński resort obrony podał wiadomość, że prezydent kraju Sauli Niinistö na wniosek rządu zatwierdził dostarczenie stronie ukraińskiej następnego pakietu wsparcia militarnego. Wartość przygotowanego sprzętu oscyluje około 106 mln euro. Niestety Finowie, powołując się na „względy operacyjne oraz zapewnienie bezpiecznego dostarczenia pomocy”, nie przedstawili szczegółów wysyłanej pomocy. Najnowsza dostawa jest 21. fińskim pakietem pomocowym dla Ukrainy zorganizowanym od czasu rosyjskiej inwazji w lutym 2022 roku.
➤ Rząd w Amsterdamie ogłosił, iż przeznaczył pierwszą transzę 102 mln euro (z planowanych ponad 2 mld na rok 2024) dla Ukrainy w celu zaspokojenia potrzeb humanitarnych, przetrwania okresu zimowego oraz rozpoczęcie przygotowań na czas kolejnej wiosny. W detalach określono, że 15 mln euro trafi do Biura ONZ ds. koordynacji pomocy humanitarnej i rozminowywania gruntów rolnych oraz nieokupowanych terytoriów Ukrainy. Dalsze 62 mln zostaną skierowane na wsparcie rządu w Kijowie w celu świadczenia podstawowych usług, odbudowy infrastruktury krytycznej oraz prowadzenia reform w ramach programu Banku Światowego na rzecz ożywienia Ukrainy i Mołdawii.
➤ Ukraińska Straż Graniczna przedstawiła najnowsze dane dotyczące ruchu granicznego. Według najświeższych ustaleń od początku grudnia tego roku liczba mężczyzn w wieku od 18 do 60 wracających do kraju przewyższyła liczbę osób próbujących opuścić państwo ukraińskie. Warto nadmienić, że mężczyzn w wieku poborowym wciąż obowiązuje zakaz opuszczania kraju. Od tej reguły funkcjonuje kilka wyjątków. Pierwszym z nich są kierowcy spedycji międzynarodowej, przewożącej rzeczy oraz osoby, objęci systemem „Droga” (ukr. Шлях) – stanowią oni 45-50% mężczyzn przekraczających ukraińską granicę. Kolejna grupa (15-17%) to osoby niepełnosprawne oraz rodzice wielodzietnych rodzin. Następny zbiór, liczący 7%, to osoby uznane za niezdolne do pełnienia służby wojskowej. Ostatnia grupa (3%), to mężczyźni, którzy transportują przez granicę pomoc humanitarną na rzecz mieszkańców oraz ukraińskiej armii.