Piątkowe podsumowanie sytuacji wokół Ukrainy (XLVII)

Zapraszamy do przeczytania naszego ostatniego opracowania dotyczącego bieżącej sytuacji wokół Ukrainy. Niniejszy materiał obejmuje wydarzenia, które miały miejsce od 12 do 18 maja 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.

PIĄTEK 12.05.

➤ Minister Obrony Ukrainy Ołeksij Reznikow przetestował na poligonie w obwodzie charkowskim czołg ukraińskiej produkcji BM Opłot. Przy okazji zapowiedział, że państwowy resort obronny zamierza złożyć zamówienie na dostawy omawianych maszyn. Jest to o tyle ciekawe, iż z jednej strony trwają dostawy zachodnich czołgów dla Ukrainy (o czym wielokrotnie informowaliśmy w naszych podsumowaniach), a z drugiej główne zakłady zbrojeniowe ulokowane w Charkowie uległy uszkodzeniu podczas rosyjskiej inwazji. Czy to oznacza, że wspomniane „Opłoty” będą tymczasowo produkowane na przykład w zakładach „zachodnich partnerów” i dalej będą podstawowym czołgiem Sił Zbrojnych Ukrainy (SZU)? Ze względu na brak konkretnych danych, ciężko odpowiedzieć na to pytanie. Musimy więc uzbroić się (nomen omen) w cierpliwość.  

➤ Pozostając jeszcze na chwilę przy ukraińskim „pancernym” wątku. Armin Papperger, dyrektor generalny niemieckiego konsorcjum zbrojeniowego Rheinmetall ogłosił, iż zakłady z nad Renu podpisały porozumienie z ukraińskim przedsiębiorstwem zbrojeniowym „Ukroboronpromem”, dotyczącym utworzenia spółki joint venture. Wspomniana instytucja będzie zajmować się obsługą techniczną oraz remontem czołgów w Ukrainie. Równocześnie Papperger zaznaczył, że w przyszłości obecnie powołana spółka zajmie się budową nowych czołgów.

➤ Petro Brużyna, szef wydziału szkolenia psów Dowództwa Sił Wsparcia SZU, przedstawił informacje dotyczące służby tamtejszych czworonożnych funkcjonariuszy. Głównymi zadaniami psów służbowych jest ochrona baz, magazynów, składów amunicji, a także asystowanie przy rozminowywaniu „skażonych” terenów. Do tej pory w wyniku rosyjskich ostrzałów zginęło 25 czworonożnych funkcjonariuszy. Jednocześnie Brużyna zaznaczył, że w czasie prowadzenia działań rozminowujących niebezpieczne obszary, żaden pies służbowy ani jego opiekun nie zostali ranni. Przy okazji warto wspomnieć, że najsłynniejszym czworonożnym funkcjonariuszem Państwowej Służby Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych pozostaje pies o imieniu Patron. Zwierzak m. in. miał spotkanie z Sekretarzem stanu USA Antonym Blinkenem, a także jest bohaterem kreskówki edukacyjnej (dostępnej w serwisie YouTube).

SOBOTA 13.05.

➤ Niemieckie Ministerstwo Obrony ogłosiło przekazanie państwu ukraińskiemu pakietu wsparcia wojskowego (największego do tej pory) o wartości 2,7 mld euro. Dostawy obejmują osiemnaście haubic kołowych, cztery wyrzutnie rakiet przeciwlotniczych IRIS-T SLM, dwanaście wyrzutni kompleksów ochrony powietrznej IRIS-T SLS, amunicję artyleryjską oraz pociski kierowane do systemów protekcji przeciwlotniczej. Ponadto pakiet zawiera 30 czołgów Leopard 1A5 oraz 20 bojowych wozów piechoty Marder, a także ponad 100 bojowych wozów opancerzonych i ponad 200 dronów rozpoznawczych.

➤ Państwa G7 (USA, Kanada, Niemcy, Japonia, Francja, Wielka Brytania i Włochy) wspólnie zadecydowały o zwiększeniu pomocy finansowej dla Ukrainy do wysokości 44 miliardów dolarów. Opisywana kwota zasili budżet państwa ukraińskiego w roku bieżącym. Pełny transfer gotówki zostanie zrealizowany do pierwszego kwartału w roku kolejnym. Zgromadzone fundusze umożliwią Ukrainie dalsze prowadzenie podstawowych usług i świadczeń socjalnych, odbudowę znaczonej infrastruktury krytycznej, a także ustabilizowanie krajowej gospodarki.

➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przybył z oficjalną wizytą do Włoch. Na miejscu spotkał się z prezydentem Włoch Sergio Mattarellą, tamtejszą premierką Giorgią Meloni, a także papieżem Franciszkiem. Warto przypomnieć, że Meloni wcześniej odwiedziła państwo ukraińskie w lutem 2023 roku, gdzie ogłosiła dostawy kompleksu przeciwlotniczego SAMP/T –  MAMBA oraz systemów protekcji powietrznej Spada i Skyguard (Por. Podsumowanie nr XXXV).

NIEDZIELA 14.05.

➤ Po zakończeniu wizytacji w Italii prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przyjechał do Republiki Federalnej Niemiec. W pierwszej kolejności zobaczył się z niemieckim prezydentem Frankiem-Walterem Steinmeierem. Następnie lider państwa ukraińskiego spotkał się z kanclerzem Olafem Scholzem, a także z przedstawicielami wybranych resortów państwa niemieckiego – ministrem obrony Borisem Pistoriusem, ministerką spraw wewnętrznych Nancy Feather i ministerką spraw zagranicznych Annaleną Baerbock.

➤ Rzecznik Sił Powietrznych SZU Jurij Ignat potwierdził, że w dniu poprzednim Rosjanie stracili nad obwodem briańskim pięć maszyn powietrznych. Były to dwa myśliwce (Su-34 i SU-35) oraz trzy śmigłowce wojskowe z serii Mi-8. Jednocześnie Ignat nie potwierdził, że to strona ukraińska stoi za zniszczeniem wspomnianych maszyn. Zamiast tego lakonicznie powiedział, że rosyjskie statki latające (cyt.) „wpadły w tarapaty”. Z kolei strona rosyjska stwierdziła, że winę za omawiane „incydenty” ponoszą „ukraińscy sabotażyści”.

➤ Wiceministerka Obrony Ukrainy Hanna Malar poinformowała za pośrednictwem mediów społecznościowych, że Siłom Zbrojnym Ukrainy udało się odzyskać kilka pozycji na południowych oraz północnych przedmieściach miasta Bahmut. Jednocześnie Malar zaznaczyła, że sytuacja w samym mieście pozostaje „bardzo gorąca”. W tym miejscu odnotujmy, że bohaterska obrona miasta trwa już ponad 9 miesięcy – znaczenie dłużej niż sławna obrona lotniska w Doniecku przez ukraińskie „cyborgi”, która trwała 242 dni.

PONIEDZIAŁEK 15.05.

➤ Prezydent Francji (Emmanuel Marcon) oraz prezydent Ukrainy (Wołodymyr Zełeński) wspólnie wydali oświadczenie, w którym stwierdzili, że w ciągu najbliższych dni Paryż dostarczy stronie ukraińskiej kolejny sprzęt wojskowy. W deklaracji mowa o „dziesiątkach pojazdów opancerzonych i lekkich czołgach, w tym AMX-10R”. Oprócz wspomnianych dostaw Francja ma zapewnić odpowiednie warunki do przeszkolenia ukraińskich żołnierzy z obsługi wyżej wymienionych maszyn.

➤ Departament Obrony USA potwierdził, iż do Centrum Szkoleniowego Grafenwoehr w Niemczech przybyło 31 amerykańskich czołgów M1A1 Abrams. Wspomniane maszyny posłużą do treningu dla ukraińskich czołgistów, których instruktaż ma rozpocząć się w ciągu kilku najbliższych tygodni. Przypomnijmy, że Stany Zjednoczone na początku tego roku ogłosiły, iż do Ukrainy przybędą czołgi Abrams. Dostawy mają zostać zrealizowane do jesieni 2023 roku. O planach dostaw „Abramsów” z USA do Ukrainy niejednokrotnie pisaliśmy w naszych podsumowaniach – por. Podsumowanie nr XXXII, zob. Podsumowanie nr XXXI.

➤  Roksolana Pidlasa, przewodnicząca Komisji Budżetowej Rady Najwyższej Ukrainy, przekazała informację, że z krajowego budżetu przeznaczono już 61,6 mld hrywien na Fundusz Likwidacji Skutków Zbrojnej Agresji Federacji Rosyjskiej. W szczegółach Pidlasa wskazała, iż 25,8 mld hrywien to środki uzyskane w toku przejmowania majątków należących do Rosji, a dalsze 35,9 mld hrywien, to 50% zysku Banku Narodowego Ukrainy za ubiegły rok. Zgromadzone środki zostaną przeznaczone na odbudowę osiedli mieszkaniowych, naprawienie obiektów infrastruktury krytycznej, a także realizację pilotażowych projektów ogólnej odbudowy w wielu regionach kraju.

WTOREK 16.05.

➤ Ukraińskie państwowe przedsiębiorstwo kolejowe Ukrzaliznycia przekazało informację, że Amerykańska Agencja ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID) dostarczyła 105 generatorów diesla. Wartość dostawy opiewa na 2,7 miliona dolarów. Uzyskane generatory zostaną wykorzystane w organizacji dla zasilania awaryjnego dla zwykłych mieszkańców, a także zapewnią możliwość transportu pasażerów oraz ładunków w obszarze państwa ukraińskiego w razie niespodziewanych przerw w dostawie energii elektrycznej.

➤ Włoskie media przekazały informację, że pierwszy przeciwlotniczy kompleks rakietowy dalekiego zasięgu SAMP/T już znajduje się w państwie ukraińskim. Obsługą i konserwacją opisywanego systemu będą zajmować się krajowi specjaliści, którzy wcześniej w marcu bieżącego roku zakończyli odpowiednie szkolenie we Włoszech. Opisywane kompleksy SAMP/T służą do protekcji powietrznej poprzez zwalczanie nadlatujących pocisków manewrujących, załogowych i bezzałogowych statków latających, a także pocisków balistycznych.

➤ Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy generał Walerij Załużny poinformował, że ukraińska obrona przeciwlotnicza z sukcesem wyeliminowała cały nalot wszystkich rosyjskich rakiet oraz dronów uderzeniowych, który miał miejsce minionej nocy. W ataku Rosjanie wykorzystali sześć hipersonicznych pocisków rakietowych Ch-47M2 Kindżał (odpalonych z sześciu myśliwców MiG-31K), dziewięć pocisków manewrujących 3M-54 Kalibr (wystrzelonych z okrętów na Morzu Czarnym), trzy pociski ziemia-ziemia (odpalane z kompleksu S-400 lub Iskander-M). W kwestii bezzałogowych statków powietrznych strona rosyjska użyła do uderzenia sześć dronów Shahed-131 oraz trzy drony Orłan-10. Jest to pierwszy przypadek w historii obrony państwa ukraińskiego, gdy cały rosyjski nocny atak powietrzny został udaremniony.

ŚRODA 17.05.

➤ Ministerstwo Gospodarki Ukrainy przekazało, że rząd w Kijowie nawiązał współpracę finansową z Koreą Południową. Porozumienie dotyczy udzielenia pożyczki w wysokości 8 mld dolarów na projekty powiązane z odbudową państwa ukraińskiego. Drugi etap podpisywania umów będzie miał miejsce za miesiąc. Po jego zakończeniu w ciągu dalszych 3-4 miesięcy Ukraina otrzyma pierwszą transzę od strony koreańskiej w wysokości 300 mln dolarów. W przyszłościowej perspektywie strona ukraińska pozyska w ramach współpracy 3 mld dolarów amerykańskich w 2024 roku. Omawiane fundusze pozwolą Ukrainie odbudować zniszczoną infrastrukturę, obiekty przemysłowe oraz cywilne.

➤ Ukraińskie organy bezpieczeństwa poinformowały, że ustalono tożsamość sześciu osób, które nagrywały, a następnie udostępniały w mediach społecznościowych nocną pracę ukraińskiej obrony przeciwlotniczej w Kijowie, co było niezgodne z prawe Ukrainy. Poprzez opublikowanie tych danych, nagrywający narazili ukraińskich żołnierzy na ujawnienie ich pozycji obrony powietrznej w stolicy. Część materiałów przedstawionych w Internecie zostało szybko „podchwycone” przez rosyjskich propagandystów. Obecnie śledztwo trwa w toku. Sprawcom nielegalnego procederu grozi od 5 do 8 lat więzienia, na podstawie 2 części art. 114-2 KK Ukrainy („nieuprawnione rozpowszechnianie informacji o (…) przemieszczaniu i rozmieszczaniu Sił Zbrojnych Ukrainy lub innych formacji wojskowych utworzonych zgodnie z prawem Ukrainy, dokonane w stanie wojennym”).

➤ Służba Bezpieczeństwa Ukrainy przekazała informację, iż w Chersoniu funkcjonariusze organów ścigania zatrzymali kobietę, które przekazywała rosyjskim okupantom informacje dotyczące ukraińskich żołnierzy. Śledczy ustalili, że kobieta pracowała jako pielęgniarka w jednym z lokalnych szpitali. W czasie rosyjskiej okupacji miasta została zwerbowana przez agentów Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Po oswobodzeniu miasta kobieta dalej utrzymywała powiązania z Rosjanami, dostarczając im informacje na temat ukraińskich wojskowych, którzy aktualnie byli leczeni w placówce medycznej, gdzie pracowała. Oprócz tego zatrzymana dostarczała Rosjanom dane dotyczące rozmieszczenia oraz przemieszczania się Sił Zbrojnych Ukrainy w regionie.

CZWARTEK 18.05.

➤ Bjørn Arild Gram, minister obrony Norwegii ogłosił, że w najbliższym czasie Oslo zorganizuje kolejny pakiet wsparcia wojskowego dla państwa ukraińskiego. Norwegia planuje przekazać Ukrainie trzy radary rozpoznania artyleryjskiego Artur oraz osiem wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych M270 MLRS. Ponadto Norwegowie zorganizują dalsze szkolenia wojskowe dla ukraińskich żołnierzy, zarówno we własnym kraju, jak i Wielkiej Brytanii.

➤ Japońskie media poinformowały, że od czerwca bieżącego roku do kraju kwitnącej wiśni trafi ukraiński personel wojskowy, który będzie przechodził leczenie oraz rehabilitację po kontuzjach odniesionych w wyniku działań wojennych w Ukrainie. Wyspecjalizowaną placówką medyczną, do której dotrą ukraińscy żołnierze, będzie Centralny Szpital Sił Samoobrony w Tokio. Ponadto japoński rząd ma rozważać opcje pokrycia kosztów leczenia ukraińskich oficerów.

➤ Przedstawiciele Federacji Rosyjskiej oświadczyli, że państwo rosyjskie zgodziło się na przedłużenie obowiązywania tzw. „inicjatywy zbożowej” o kolejnych 60 dni, bez spełnienia przedstawionego przez nią ultimatum. W uzasadnieniu Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rosji wskazało, że umowa dotycząca transportu ukraińskiego zboża przez Morze Czarne została prolongowana o 2 miesiące (do 17 lipca włącznie) „(…) w odpowiedzi na prośbę, przede wszystkim, tureckich partnerów jako strony umowy”. W sprawie rosyjskich żądań dotyczących „inicjatywy zbożowej” po krótce pisaliśmy w Podsumowaniu nr XXXVI.