Zachęcamy do zapoznania się z naszą bieżącą relacją dotyczącą aktualnej sytuacji wokół Ukrainy. W niniejszym materialne zawarto wydarzenia, które miały miejsce w czasie ostatnich siedmiu dni, od 20 do 26 października 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
Na wstępie najnowszego opracowania zamieszczamy sprostowanie – w poprzednim Podsumowaniu nr LXIX raportowaliśmy, iż Kazachstan podjął decyzję o zablokowaniu eksportu do Rosji 106 rodzajów towarów o zaawansowanej technologii, które mogłyby zostać wykorzystane w konflikcie zbrojnym. W piątek 20 października kazachstańskie Ministerstwo Handlu i Integracji Kazachstanu wydało komunikat, w którym podkreśliło, że wcześniejsze doniesienia na temat zakazu eksportu do Federacji Rosyjskiej są nieprawdziwe. Obecnie (cyt.) „stosunki handlowe między Kazachstanem a Rosją są regulowane w pełnej zgodności z postanowieniami Traktatu o Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej”. Kazachski resort wskazał także w oświadczeniu, iż „nie było żadnych zakazów eksportu jakichkolwiek towarów do Federacji Rosyjskiej w związku z antyrosyjskimi sankcjami”.
PIĄTEK 20.10.
➤ Po raz kolejny została zaktualizowana specjalna strona internetowa, na której jest publikowana lista sprzętu wojskowego (i nie tylko), który rząd w Berlinie przesyła Ukrainie w ramach wsparcia. Według najnowszych danych w ostatnim tygodniu Niemcy przekazali trzy gąsienicowe zestawy obrony przeciwlotniczej „Gepard” oraz po 20 dronów rozpoznawczych RQ-35 Heidrun i Vector. Dodatkowo dostawy objęły pojazd do układania mostów Biber, trzy ciągniki siodłowe HX81 wraz z naczepami oraz 13 pojazdów dla straży granicznej, a także prawie 3900 pocisków artyleryjskich dymnych DM125 kalibru 155 mm.
➤ Iwan Fiodorow, ukraiński legalny mer Melitopola poinformował za pośrednictwem mediów społecznościowych, że w nocy partyzanci wysadzili w mieście samochód wraz z szabrownikami. Wcześniej ukraińskich ruch oporu miał uważnie obserwować aktywność przestępców, którzy okradali okoliczne opuszczone mieszkania. Ładunek wybuchowy został zdetonowany pod samochodem, gdy złodzieje pakowali do niego kolejne zagrabione łupy.
➤ Departament Zwalczania Przemytu i Naruszeń Celnych Państwowej Służby Celnej Ukrainy oraz Departament Audytu Wewnętrznego Ministerstwa Obrony Ukrainy przeprowadziły wspólne kontrole dotyczące dostaw sprzętu i wyposażenia dla Sił Zbrojnych Ukrainy. W wyniku audytu określono, iż na 9 tysięcy zweryfikowanych przypadków przekazania pomocy humanitarnej wojsku, w ponad 3 tys. przypadków nie potwierdzono, że faktycznie dotarła ona do jednostek wojskowych. Do tej pory ukraińscy celnicy przekazali już 387 raportów do organów ścigania, w których udokumentowano naruszenie przepisów. Oprócz tego przygotowano 320 raportów dotyczących pogwałcenia regulacji celnych dotyczących dostaw towarów pomocy humanitarnej.
SOBOTA 21.10.
➤ W czasie wizyty w Kijowie szef Ministerstwa Gospodarki Niemiec Jochen Flasbarth ogłosił, iż jego kraj przekaże dodatkowe 200 mln euro na odbudowę państwa ukraińskiego. Zgromadzone fundusze zostaną skierowane przede wszystkim na edukację, opiekę zdrowotną, zagwarantowanie dostępu do wody pitnej, a także na odbudowę obszarów zurbanizowanych. Ponadto Flasbarth oświadczył, że strona niemiecka będzie wpierać Ukrainę w kluczowych sektorach gospodarki, takich jak rolnictwo, ponieważ „ludzie potrzebują perspektyw i miejsc pracy”.
➤ Ukraiński Rzecznik Praw Obywatelskich Dmytro Lubinets i szef Kancelarii Prezydenta Andrij Jermak poinformowali, że do kraju udało się sprowadzić kolejnych kilkoro dzieci, które wcześniej zostały uprowadzone z terenów okupowanych do Federacji Rosyjskiej. Podczas ostatniej operacji wolność odzyskało czworo nieletnich – siedemnastoletnia dziewczyna oraz trzech chłopców w wieku dziewięciu, sześciu oraz trzech lat.
➤ Pierwsza wicepremierka i ministerka gospodarki Julia Swyrydenko wraz z Prokuratorem Generalnym Ukrainy Andrijem Kostinem w czasie konferencji „United for Justice. United for Nature” przedstawiła najnowsze dane dotyczące szkód wyrządzanych środowisku przez Federację Rosyjską. Od rozpoczęcia inwazji w lutym 2022 roku potwierdzono już 2500 przypadków przestępstw popełnionych przeciwko środowisku. Ministerka Swyrydenko zaznaczyła, że każdy kolejny dzień trwającego konfliktu generuje straty w wysokości 120 milionów euro. Z kolei prokurator wyraził nadzieje, że zbrodnie ekobójstwa popełnione przez Rosjan wobec środowiska naturalnego będą ścigane przez międzynarodowe trybunały na podstawie zapisów Statutu Rzymskiego.
NIEDZIELA 22.10.
➤ Oksana Markarowa, ambasadorka Ukrainy w Stanach Zjednoczonych przedstawiła w jaki sposób zostaną podzielone fundusze w wysokości około 61,4 miliarda dolarów na pomoc dla państwa ukraińskiego, które miałby znaleźć się w przyszłorocznym budżecie Stanów Zjednoczonych. Pozyskane fundusze zostaną skierowane między innymi na szeroko pojęta obronność (46,1 mld dolarów), na program pt. „Ukraine Security Assistance Initiative” (12 mld dolarów), a także na program „Foreign Military Financing” Departamentu Stanu dla Ukrainy i innych partnerów USA dotkniętych wojną na Ukrainie (1,7 miliarda dolarów), wsparcie pilnych potrzeb w zakresie odbudowy i programowania na Ukrainie oraz w innych dotkniętych konfliktami krajach regionu (2,2 mld dolarów).
➤ Ministerstwo Energii Ukrainy poinformowało, iż odbyło się spotkanie pomiędzy wiceministrem energii Jarosławem Demczenkowem, a przedstawicielem Norweskiej Agencji Współpracy Rozwojowej (Norad) Bårdem Vegar Solhjellem oraz Wiceministerką Spraw Zagranicznych Norwegii Marianne Kvan oraz ambasadorką Norwegii na Ukrainie Helene Sand Andresen. Obie strony rozmawiały na temat zacieśnienia współpracy w sektorze energetycznym w ramach Programu Wsparcia Nansena, który przewiduje przeznaczenie 75 miliardów koron norweskich na pomoc dla Ukrainy. Ponadto dyskutowano o sposobach zaangażowania sektora prywatnego w zieloną transformację i decentralizację infrastruktury energetycznej.
➤ Podczas wieczornego wystąpienia prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński stwierdził, iż kluczowe są działania prowadzone na linii frontu. W celu odparcia rosyjskiego agresora strona ukraińska cały czas musi wywierać presję i postępować naprzód, odzyskując 500 czy 1000 metrów każdego dnia. Ciągłe działania sprowadzające presję na oddziały Federacji Rosyjskiej wzmacniają ukraińskiego ducha walki oraz udowadniają, iż (cyt.) „rosyjski terror nie zadziała”, a także motywują opinię międzynarodową do dalszego wpierania sprawy walczącej Ukrainy.
PONIEDZIAŁEK 23.10.
➤ Kijowski Międzynarodowy Instytut Socjologii (KMIS) przedstawił kolejne dane z badania przeprowadzonego na przełomie września i października. W tej części analizy poproszono Ukraińców o ich ocenę rosyjskiego potencjału do dalszego prowadzenia wojny w dłuższej perspektywie czasu. Niemalże połowa (49%) anektowanych określiło, że Federacja Rosyjska ma jeszcze siły oraz zasoby do dalszego realizowania zbrojnej agresji. Jest to wyraźny wzrost w porównaniu do badań z lutego 2023 roku, gdzie takie stanowisko zajęło 22% badanych. Obecnie 43% zapytanych uważa, że stronie rosyjskiej w najbliższym czasie skończy się potencjał oraz zasoby do dalszego prowadzenia walki, co spowoduje zakończenie wojny na warunkach akceptowalnych dla Ukrainy. Pełne podsumowanie wyników ankiety można przeczytać na stronie Instytutu pod tym adresem (materiał w j. angielskim).
➤ Prokuratura Generalna Ukrainy przedstawiła najnowsze dane dotyczące nieletnich, którzy zostali poszkodowani w trakcie trwającej rosyjskiej agresji. Od momentu rozpoczęcia rosyjskiej inwazji w pod koniec lutego 2022 roku śmierć poniosło 508 dzieci, a rannych (w różnym stopniu) zostało ponad 1138 małoletnich. Według podziału na obwody najwięcej nieletnich zostało poszkodowanych w obwodzie donieckim (492), charkowskim (304), chersońskim (130), kijowskim (129), zaporoskim (99), mikołajowskim (97), dniepropietrowskim (96), czernihowskim (72), ługańskim (67). Jednocześnie ukraiński organ ścigania podkreślił, że nie są to liczby ostateczne, ponieważ wciąż nie ma pełnego dostępu do obszarów działań wojennych, terenach tymczasowo okupowanych, a także niedawno wyzwolonych.
➤ Premier Ukrainy Denys Szmyhal zawiadomił, że jego kraj otrzymał kolejne środki finansowe z Unii Europejskiej w ramach dziewiątej transzy pomocy makrofinasowej w wysokości 1,5 mld euro. Obecnie strona ukraińska ma prowadzić rozmowy z Komisją Europejską dotyczące długoterminowego programu wsparcia o nazwie „Ukraine Facility”, którego łączna wartość ma wynieść 50 mld euro. Ukraina spodziewa się, że w ramach powyższego programu już w przyszłym roku otrzyma 18 mld euro. Przy okazji premier Ukrainy podziękował europejskim partnerom za „niezłomną solidarność” z jego krajem.
WTOREK 24.10.
➤ We wtorek prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński podpisał ustawę nr 8263 „O desowietyzacji procedury rozwiązywania niektórych kwestii struktury administracyjnej i terytorialnej Ukrainy” (ukr. закон №8263 „Про дерадянізацію порядку вирішення окремих питань адміністративно-територіального устрою України”). Dokument likwiduje sowieckie pojęcie „osiedle typu miejskiego”, a także uszczegóławia definicję dotyczące obszarów zamieszkałych w Ukrainie. Brzmią one w sposób następujący:
– „miasto (ukr. місто) jest miejscowością z przeważającą zwartą, wielopiętrową zabudową, z całkowitą populacją wynoszącą co najmniej 10 tysięcy osób”;
– „wieś (ukr. селище) jest miejscowością, w której przeważają domy zabudowy wiejskiej, z całkowitą populacją wynoszącą co najmniej 5 tysięcy mieszkańców”;
– „wioska (ukr. село) jest miejscowością z budynkami wiejskimi o łącznej liczbie mieszkańców poniżej 5 tysięcy”;
– „osada (ukr. поселення) to zwarte miejsce zamieszkania poza miejscowością, które nie ma stałej populacji.”
➤ Rzecznik Marynarki Wojennej Ukrainy, kapitan III rangi Dmytro Pletenczuk wyjaśnił dlaczego niektóre obiekty przemysłowe znajdujące się na okupowanym Półwyspie Krymskim stanowią uzasadniony cel dla ukraińskich ataków. W uszczegółowieniu kapitan Pletenczuk wskazał zakłady stoczniowe oraz remontowe m. in. w Teodozji i Kierczu, które funkcjonują w ramach rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego, produkując i remontując jednostki pływające dla rosyjskiej armii. Przy okazji poruszenia tematu Krymu rzecznik ukraińskiej marynarki oświadczył, że Most Krymski zostanie ostatecznie zniszczony, gdy sytuacja będzie tego wymagała.
➤ Na przełomie września i października Kijowski Międzynarodowy Instytut Socjologii (KMIS) zapytał mieszkańców ukraińskiej stolicy o ich w wiarę w odniesienie zwycięstwa w trwającym konflikcie z Rosją. Przytłaczająca liczba odpytywanych (91%) wskazała, że w tej wojnie zwycięży Ukraina. Przeciwnego zdania był zaledwie 1% ankietowanych, a pozostali (8%) nie zajęli stanowiska. Kijowanie wskazali również jak długo według nich będzie trwać starcie z Federacją Rosyjską. Ponad połowa respondentów (55%) określiło, że wojna będzie toczona jeszcze ponad rok. Z kolei 25% zapytanych stwierdziło, że konflikt będzie trwał od pół roku do roku, a 4% ankietowanych twierdzi, że batalia zakończy się w ciągu kilku nadchodzących miesięcy. Pełne wyniki przeprowadzonego badania są dostępne na stronie Instytutu (materiał w j. angielskim).
ŚRODA 25.10.
➤ Svenja Schulze, ministerka ds. współpracy gospodarczej i rozwoju Niemiec oświadczyła, iż jej kraj planuje przeznaczyć 195 mln euro na wsparcie przedsiębiorstw oraz dostaw energii w Ukrainie. W szczególności pozyskana kwota zostanie skierowana na protekcję oraz odbudowę ukraińskiej infrastruktury energetycznej, jak również na zaadaptowanie energooszczędnych technologii oraz powiększenie możliwości stosowania odnawialnych źródeł energii w państwie ukraińskim. Ponadto część pieniędzy zostanie przeznaczona na „wzmocnienie ukraińskich przedsiębiorstw, na przykład poprzez poprawę dostępu do usług finansowych, zwłaszcza w sektorze rolnym”.
➤ Amerykańskie media doniosły o tym, że Stany Zjednoczone w ciągu najbliższych dni zamierzają ogłosić szczegóły nowego pakietu wsparcia dla Ukrainy o wartości 150 mln dolarów. Najprawdopodobniej dostawy obejmą pociski GMLRS do systemów artylerii rakietowej HIMARS, amunicję do przeciwlotniczych kompleksów rakietowych NASAMS, przeciwpancerne pociski kierowane TOW, pociski rakietowe typu powietrze-powietrze AIM-9 Sidewinder oraz pociski artyleryjskie kalibru 155 mm. W czwartek wieczorem pakiet został oficjalnie potwierdzony i przedstawiono kolejne szczegóły dostawy. Oprócz wyżej wymienionego sprzętu przekazane zostaną: pociski artyleryjskie kalibru 105 mm, przeciwpancerne pociski kierowane Javelin, dwa miliony sztuk amunicji do broni strzeleckiej, noktowizory, ładunki burzące, sprzęt zimowy oraz części zamienne i inne wyposażenie pomocnicze.
➤ Ministerstwo Energii Ukrainy powiadomiło, że w nocy 25 października br. wojsko rosyjskie dokonało uderzenia za pośrednictwem bezzałogowych statków latających na teren wokół Chmielnickiej Elektrowni Jądrowej (EJ). W skutek ataku dronów zostały wybite okna w budynkach administracyjnych i gospodarczych oraz laboratoryjnych kompleksu elektrowni. Ponadto eksplozje doprowadziły do zerwania linii energetycznych, tym samym pozbawiając prądu mieszkańców miast Sławuta oraz Netiszyn w obwodzie chmielnickim.
CZWARTEK 26.10.
➤ Przywódcy Stanów Zjednoczonych i Australii wspólnie oświadczyli, że australijski rząd przychylił się do prośby USA dotyczącej rozmieszczenia w Niemczech samolotu E-7A Wedgetail Australijskich Królewskich Sił Powietrznych. Jego zadaniem będzie monitorowanie i protekcja przesyłu międzynarodowej pomocy dla Ukrainy. W wydanym oświadczeniu wskazano, iż maszyna rozpocznie swoją misję patrolową jeszcze w tym tygodniu a jej aktywność (cyt.) „wzmocni wielowarstwową ochronę międzynarodowego przepływu pomocy dla Ukrainy i zapewni wczesne ostrzeganie przed zagrożeniem”.
➤ Ukraiński Zarząd Portów Morskich opublikował zawiadomienie, z którego wynika, że od czwartku 26 października br. ruch statków cywilnych – towarowych został wstrzymany w tzw. „korytarzu zbożowym” na Morzu Czarnym w obu kierunkach. W uzasadnieniu wskazano, że rosyjskie lotnictwo bojowe zwiększyło swoją aktywność w zachodniej części tego czarnomorskiego obszaru, a co za tym idzie, pojawia się ryzyko, że Rosjanie mogą zacząć atakować z powietrza przemieszczające się jednostki niewojskowe.
➤ Mychajło Fiodorow, Minister Transformacji Cyfrowej Ukrainy zawiadomił, że Siły Zbrojne Ukrainy otrzymały w ostatnim czasie ponad 200 szturmowych bezzałogowych statków latających o nazwie „Heavy Shot”. Według słów ministra, drony „(…) pomogą żołnierzom utrzymać obronę i kontratakować. Wojsko zniszczy piechotę, sprzęt, magazyny i stanowiska dowodzenia okupantów”. Maszyny zostały wyposażone w system nawigacji GPS odporny na próby zagłuszania oraz system umożliwiający automatyczny powrót do bazy po wykonaniu zadania bojowego.
