W tym (wielkim) tygodniu zapraszamy do pochylenia się nad naszym następnym materiałem, w którym ujęliśmy najważniejsze wydarzenia bezpośrednio dotyczące Ukrainy. W niniejszym tekście zaprezentowaliśmy zdarzenia, które miały miejsce w czasie ostatnich siedmiu dni, od 31 marca do 6 kwietnia 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 31.03.
➤ W piątek do niesławnego miasta Bucza przybył prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński wraz z głowami państw: premierem Słowacji (Eduard Heger), premierem Słowenii (Robert Golob), premierem Chorwacji (Andrej Plenković) oraz prezydentką Mołdawii (Maia Sandu). Międzynarodowa delegacja zjawiła się w Buczy w celu uczczenia pamięci mieszkańców miejscowości zamordowanych przez żołnierzy Federacji Rosyjskiej na przełomie marca i kwietnia zeszłego roku. Na o odkryciu zbrodni wojennej w Buczy pisaliśmy w bieżących postach na Facebook – tutaj, w tym miejscu oraz pod tym linkiem.
➤ Ukraińskie Centrum im. Razumkowa przeprowadziło w lutym-marcu badanie socjologiczne wśród mieszkańców kraju. Tym razem rezydentów zapytano o ich nastawienie wobec trwającego konfliktu. Aż 93% wierzy w zwycięstwo państwa ukraińskiego w walce z rosyjskim agresorem. W detalach wskazano, że połowa z powyższych procentów jest przekonanych, iż zwycięstwo zostanie osiągnięte do końca 2023 roku. Z kolei 26% twierdzi, że nastąpi to w przeciągu 1-2 lat, natomiast 7% wskazuje, że uda się to zrealizować za 3-5 lat. W tym samym badaniu wspominane Centrum im. Razumkowa zapytało o kwestę prowadzenia negocjacji z Federacją Rosyjską. Tutaj 72% badanych określiło, że rozmowy nie są skutecznym instrumentem do osiągnięcia pokoju, z którego trzeba skorzystać w tej chwili. Za rozpoczęciem negocjacji opowiedziało się 13%, pozostali ankietowani nie określili swojego stanowiska w tej kwestii. Z pełnym raportem badań można zapoznać się tutaj (w j. ukraińskim).
➤ Ministerstwo Finansów Ukrainy poinformowało, iż Kanada przekazała stronie ukraińskiej pożyczkę w wysokości 2,4 mld dolarów kanadyjskich (równowartość 1,8 mld dolarów amerykańskich). Pieniądze zostały pozyskane w ramach mechanizmu rachunku administracyjnego Międzynarodowego Funduszu Walutowego, a zostaną skierowane na finasowanie priorytetowych wydatków budżetu państwa ukraińskiego. Opisywana pożyczka została udzielona na 10 lat, jej oprocentowanie wynosi 1,5% w skali roku.
SOBOTA 01.04.
➤ Premier RP Mateusz Morawiecki ogłosił, że armia ukraińska zakupi 100 polskich kołowych transporterów opancerzonych Rosomak, produkowanych w zakładach w Siemianowicach Śląskich. Omawiany zakup ma zostać zrealizowany za pośrednictwem finiszu zgormadzonych przez Unię Europejską oraz USA. Należy jednak podkreślić, że chodzi tutaj o zakup pojazdów bez wieży – te najprawdopodobniej Ukraińcy zamówią w Australii.
➤ Pozostając jeszcze na chwilę na Australii – tamtejszy rząd wprowadził nowe sankcje wobec rosyjskich urzędników funkcjonujących na okupowanym Półwyspie Krymskim. Obostrzenia objęły osoby piastujące stanowiska kierownicze w regionie, a dokładniej w największym mieście, czyli Sewastopolu. Sankcje dotkną tamtejszego tzw. gubernatora, premiera, byłego przewodniczącego i zastępcę przewodniczącego komisji wyborczej oraz członków zgromadzenia ustawodawczego. Od czasu rozpoczęcia pełnoskalowej rosyjskiej agresji na Ukrainę Australia nałożyła obostrzenia finansowe i gospodarcze na ponad 1000 osób powiązanych z kremlowskim reżimem.
➤ W sobotę był 1 kwietnia, czyli Prima Aprilis. Jako Redakcja MW bardzo byśmy chcieli, aby wiadomości ujęte w tymże akapicie były tylko ponurym żartem, a jednak to wydarzyło się naprawdę. Od pierwszego dnia kwietnia Federacja Rosyjska objęła przywództwo w… Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Rosjanie przejęli przywództwo ze względu na przepisową rotację. Opisywany międzynarodowy organ „(…) rozpatruje i podejmuje decyzje w kwestiach bezpieczeństwa, do których przestrzegania są zobowiązani pozostali członkowie ONZ”. Do zmiany lidera w Radzie Bezpieczeństwa odniósł się minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba, mówiąc, iż przewodnictwo Rosji we wspomnianym organie jest „kiepskim żartem”.
NIEDZIELA 02.04.
➤ W niedzielę odbyła się rozmowa telefoniczna pomiędzy Sekretarzem stanu USA Antony Blinkenem oraz ministrem spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej Siergiejem Ławrowem. Przedstawiciele obu krajów dyskutowali na temat nielegalnego przetrzymywania w Rosji amerykańskiego dziennikarza gazety The Wall Street Journal Evana Herszkowicza, który został oskarżony o szpiegostwo, a także o uwolnieniu Amerykanina Paul Whelana. Ponadto reprezentanci USA i Rosji debatowali o możliwościach „(…) stworzenia warunków, które pozwolą misjom dyplomatycznym wykonywać swoje zadania”.
➤ Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii poinformowało, że kolejna – druga grupa ukraińskich żołnierzy ukończyła szkolenie z obsługi i konserwacji samobieżnych armatohaubic kalibru 155 mm AS90. Trening odbył się w specjalistycznej placówce pod kontrolą Królewskiej Szkoły Artylerii (ang. Royal School of Artillery). Brytyjski resort podkreślił, iż realizowany instruktaż „(…) jest częścią stałego zaangażowania Wielkiej Brytanii we wspieranie Ukrainy w walce z Rosją”.
➤ Igor Girkin vel Striełkow, były dowódca prorosyjskich oddziałów separatystycznych w Słowiańsku w 2014 roku, wraz ze swoimi obecnymi towarzyszami ogłosił utworzenie „klubu wściekłych patriotów” (ros. клуб раздосадованных патриотов) i wydanie własnego manifestu. W tym miejscu na chwilę oddamy głos samemu Girkinowi, który tak uzasadniał powołanie opisywanej organizacji: „Niestety, sytuacja na froncie, którą [rosyjskie – dop. PT] media gloryfikują na wszelkie możliwe sposoby, ma niezwykle negatywny wpływ na sytuację w całym kraju. Nie boję się powiedzieć, że [jako Rosjanie] idziemy w kierunku klęski militarnej… Jesteśmy zaangażowani w długą, przeciągającą się wojnę, do której nasza gospodarka jest zupełnie nieprzygotowana. Nie była na nią gotowa ani armia, ani system polityczny”.
PONIEDZIAŁEK 03.04.
➤ Komenda Koordynacyjna ds. traktowania jeńców wojennych oraz Służba Bezpieczeństwa Ukrainy przekazały informację, iż na stronę ukraińską udało sprowadzić się dwunastu obywateli wyzwolonych z rosyjskiej niewoli. Wśród nich pięciu miało znajdować się w ciężkim stanie wymagającym hospitalizacji. W detalach określono, że oswobodzonymi jeńcami było dwóch cywili (jeden ze wsi Lyptsi w obwodzie charkowskim, a drugi z Mariupola) oraz dziesięciu żołnierzy, walczących m. in. pod Bachmutem, wsiami Opytne i Orichowo-Wasylewka w obwodzie donieckim oraz pod Kreminną i Czerwieńkopiwką w obwodzie ługańskim.
➤ Do Kijowa przybył Robert Habeck, wicekanclerz Niemiec oraz minister gospodarki, wraz z niewielką delegacją przedstawicieli niemieckiego biznesu. Na miejscu przedstawiciele strony niemieckiej rozmawiali z gospodarzem na temat przyszłościowej odbudowy państwa ukraińskiego oraz prowadzenia kooperacji w sektorze energetycznym. Delegacja niemiecki podkreśliła, że ich przyjazd do kraju objętego wojną, to sygnał dla Ukraińców, że „wspiera ich niemiecka gospodarka”, a sami Niemcy wierzą, iż Ukraina zwycięży w tym konflikcie.
➤ Marcin Przydacz, Sekretarz Stanu – Szef Biura Polityki Międzynarodowej poinformował, że Polska przekazała stronie ukraińskiej pierwszą partię myśliwców MiG-29. Kolejne maszyny mają zostać dostarczone do końca tygodnia. Choć przedstawiciel polskiego resortu nie określił ile maszyn dotarło do Ukrainy, to z innych źródeł można dowiedzieć się, że Kijów otrzymał już cztery myśliwce, a w sumie oczekuje na przekazanie 13 polskich samolotów.
WTOREK 04.04.
➤ We wtorek o godzinie 15:00 czasu kijowskiego odbyło się ogólnokrajowe dyktando radiowe dla uczniów szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych. Dyktowany tekst na temat bezpiecznego postępowania z minami i niewybuchami został odczytany przez aktora podkładającego głos Psu Patron w edukacyjnej kreskówce (dostępnej w serwisie YouTube). Dwadzieścia minut przez rozpoczęciem wydarzenia na antenie radia poruszono temat niebezpiecznych obszarów w Ukrainie, gdzie znajdują się miny lub ładunki wybuchowe, a także przypomniano zasady bezpiecznego zachowywania się. Retransmisję dyktanda można zobaczyć i odsłuchać pod tym linkiem (oczywiście w języku ukraińskim).
➤ Departament Obrony USA ogłosił, iż Ukraina otrzyma kolejny pakiet pomocy militarnej o wartości 2,6 mld dolarów. Opisywane wsparcie obejmuje m. in. dostawy amunicji do systemów obrony przeciwlotniczej NASAMS, dziewięciu 30-milimetrowych działek przeciwdronowych, dziesięć mobilnych systemów rakietowych naprowadzanych laserowo c-UAS oraz trzech radarów nadzoru powietrznego, amunicję przeciwlotniczą kalibru 30 mm i 23 mm, pociski artyleryjskie kalibru 130 mm i 122 mm, rakiety do zestawów wyrzutni Grad, moździerz kalibru 120 mm i 81 mm wraz z zapasem amunicji oraz pociski do czołgów kalibru 120 mm.
➤ Bogdan Aurescu, minister spraw zagranicznych Rumunii zapowiedział, iż jego kraj przeznaczy w sumie ponad 1,5 mln dolarów w celu wzmocnienia bezpieczeństwa Mołdawii oraz Ukrainy w związku z działaniami prowadzonymi przez Federację Rosyjską. Rumuński minister podkreślił, że Ukraina otrzyma 800 tys. dolarów, a Mołdawia 750 tys. dolarów. Środki te maja pomóc poprawić zdolności obronne obu krajów.
ŚRODA 05.04.
➤ Do Polski z oficjalną wizytą przybył prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński. Jest to pierwsza wizyta ukraińskiego lidera, która została wcześniej oficjalnie zapowiedziana. Przywódca Ukrainy spotkał się w Warszawie, w Pałacu Prezydenckim z Prezydentem RP Andrzejem Duda. Przedstawiciele obu państw prowadzili dyskusje oraz negocjacje obejmujące (cyt.) „całe spektrum stosunków polsko-ukraińskich, począwszy od polityki bezpieczeństwa”. Ponadto poruszono wątki historyczne, pomocy wojskowej dla państwa ukraińskiego, powojennej odbudowy i drogi Ukrainy do Unii Europejskiej oraz NATO. Oprócz tego prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński został odznaczony przez Prezydenta Andrzeja Duda Orderem Orła Białego, najwyższym odznaczeniem kraju. W uzasadnieniu dla nadania nagrody podano, iż lider Ukrainy otrzymał je „za zasługi w pogłębianiu stosunków między Polską a Ukrainą, działalność na rzecz bezpieczeństwa oraz niezłomność w obronie praw człowieka”.
➤ Czeska ministerka obrony Jana Černochová poinformowała, iż przeprowadziła konsultacje z prezydentem kraju Petrem Pavlem, w czasie których rozpatrywano możliwości dalszego przekazywania sprzętu wojskowego Ukrainie. W trakcie rozmów ustalono, że strona ukraińska otrzyma wyposażenie militarne o wartości 600-700 mln koron czeskich. Sprzęt będzie pochodził z czeskich magazynów, który nie jest „niezbędny” do funkcjonowania armii Czeskiej Republiki i nie osłabi potencjału obronnego naszego południowego sąsiada.
➤ W ramach niezapowiedzianej wcześniej wizyty do Ukrainy przybił minister obrony Litwy Arvydas Anušauskas. Na miejscu spotkał się z ukraińskim odpowiednikiem – Oleksijem Reznikowem. Przedstawiciele obu państw udali się do Charkowa, gdzie złożyli wizytę Szefowi Charkowskiej Obwodowej Administracji Państwowej Olegowi Sinegubo, merowi miasta Igorowi Terekchow oraz szefowi charkowskiego garnizonu – generałowi brygady Siergiejowi Melnykowi. Ukraiński minister napisał w mediach społecznościowych po spotkaniu: „Z takimi przyjaciółmi jak Litwa przywrócimy pokój i odbudujemy nasze miasta”.
CZWARTEK 06.04.
➤ Departament Obrony USA ogłosił, iż zawarł kontrakt z firmą General Dynamics Land Systems opiewający na 27,1 mln dolarów. Podpisany dokument dotyczy przygotowania czołgów M1A1 Abrams dla Ukrainy. Niestety nie wskazano ile maszyn ma zostać wyremontowanych. Wiadomym jednak jest, iż prace będą prowadzone w zakładach zbrojeniowych ulokowanych w mieście Lima, w stanie Ohio i mają zostać ukończone do 29 września 2023 roku.
➤ Państwowa korporacja „Ukraiński przemysł obronny” (ukr. Українську оборонну промисловість; do 21 marca 2023 r. funkcjonowała pod znaną nazwą UkrOboronProm) poinformowała za pośrednictwem mediów społecznościowych, że wraz z Polską Grupą Zbrojeniową zawarły porozumienie dotyczące rozpoczęcia produkcji pocisków dla czołgów o kalibrze 125 mm. Umowę podpisano w czasie wizyty prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełeńskiego w Warszawie. Według ustaleń produkcja ma być prowadzona w Polsce, a strona ukraińska dostarczy swoje technologie oraz własnych wysoko wyspecjalizowanych pracowników. Warto przypomnieć, że czołgowe pociski kalibru 125 mm pasują tylko postsowieckiej pancerki. W przypadku czołgów z Zachodu korzystają one głównie z amunicji kalibru 120 mm.
➤ Arvydas Anušauskas, minister obrony narodowej Litwy poinformował w mediach społecznościowych, iż kolejny krajowy pakiet wsparcia militarnego dla Ukrainy będzie wynosił około 41 mln euro. Aczkolwiek litewski minister nie podzielił się szczegółami; zaprezentował tylko ogólników, takich jak hasła o przekazaniu funduszy na dostawy sprzętu, zorganizowanie „(…) nowych dochodów oraz wpłat do funduszy międzynarodowych”.
