Polecamy Państwa uwadze nasze następne podsumowanie, dotyczące najnowszej sytuacji wokół Ukrainy. Tym razem w zestawieniu znalazły się kluczowe zdarzenia dla państwa ukraińskiego, które miały miejsce od 23 do 29 czerwca 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
Na wstępie kolejna uwaga techniczna. Ukraiński sztab wojskowy prowadząc działania ofensywne na jednym z odcinków frontu stosuje pojęcie „Tawria” (ukr. Таврія). Angielska Wikipedia podaje taką definicję: Tawria to nazwa geograficzna podregionu południowej Ukrainy, która obejmuje terytoria stepowe między rzekami Dniepr i Mołoczna oraz Półwysep Krymski. Można by pisać ogólnie, że chodzi po prostu o południową część Ukrainy, jednak „kierunek Tawria / tawriński” dokładnie wskazuje obszar prowadzonych działań bojowych.
PIĄTEK 23.06.
➤ Ambasada Francji w Ukrainie poinformowała, że Paryż przekazał stronie ukraińskiej specjalistyczny sprzęt przeznaczony do tworzenia trójwymiarowych modeli miejsc zbrodni wojennych. Opisywane wyposażenie pozwoli na zbieranie dowodów w sprawach dotyczących przede wszystkim zniszczenia przez wojska rosyjskiego infrastruktury cywilnej w państwie ukraińskim. Dostawa sprzętu do generowania modeli 3D oficjalnie kończy francuską misję o nazwie „Walka z bezkarnością [Rosji – dop. PT]”, w ramach której śledczy z nad Sekwany przybyli do Ukrainy pod auspicjami Międzynarodowego Trybunału Karnego.
➤ Rada Unii Europejskiej ogłosiła wprowadzenia jedenastego pakietu sankcji wobec Federacji Rosyjskiej. Głównym celem najnowszych obostrzeń jest umocnienie wcześniej wprowadzonych restrykcji, a także zapobieganie uchylania się od przestrzegania ograniczeń. W nowym pakiecie sankcji znalazł się przede wszystkim zakaz tranzytu przez terytorium Rosji znaczącej ilości towarów oraz technologii, które mogłyby zostać wykorzystane w tamtejszym przemyśle zbrojeniowym, lotniczym i kosmicznym, a także paliwotwórczym. Ograniczenie dotyczy transportu produktów z obszaru UE do państw trzecich. Wśród towarów objętych restrykcjami można znaleźć „komponenty elektroniczne, półprzewodniki, sprzęt do produkcji i testowania elektronicznych układów scalonych i płytek drukowanych, prekursory materiałów energetycznych i broni chemicznej, komponenty urządzeń optycznych i sprzętu nawigacyjnego, metale używane w przemyśle obronnym i wyposażenie morskie”.
➤ Oleh Kotenko, komisarz ds. osób zaginionych w szczególnych okolicznościach przekazał informację za pośrednictwem mediów społecznościowych, że na terytorium państwa ukraińskiego udało się sprowadzić 51 ciał poległych obrońców ojczyzny. Szczątki żołnierzy zostały przekazane bliskim w celu ich godnego pochówku. Kotenko zaznaczył, że proces sprowadzania ciał zabitych wojskowych jest cały czas prowadzony w toku.
SOBOTA 24.06.
➤ Generał brygady Ołeksandr Tarnawski, dowódca operacyjno-strategicznej grupy wojsk „Tawria” poinformował w mediach społecznościowych, iż na kierunku tawrińskim Siły Zbrojne Ukrainy oswobodziły obszar w pobliżu miejscowości Krasnohoriwka w obwodzie donieckim, który był okupowany przez Rosjan od 2014 roku. Jednocześnie przedstawiciele ukraińskiej armii wskazali, że terytorium zostało odzyskane około tygodnia temu, jednak ze względu bezpieczeństwa i „powodów taktycznych” dopiero w sobotę podzielono się informacjami na ten temat.
➤ Wiceministerka obrony Ukrainy Hanna Malar oświadczyła, że ukraińskie wojska zainicjowały ofensywę w kilku kierunkach równocześnie. W szczególności, dla orientacji Malar wymieniła takie miejscowości jak Orichowo-Wasyliwka, Bachmut, Bohdaniwka, Jahidne, Kliszczijiwka, Kurdyumiwka. Wiceministerka wskazała również, że wojska agresora starały się przebijać w kierunku Kupiańska, Łymana oraz Marjinki, jednak nie odniosły żadnych efektów. Natomiast wróg przeprowadził naloty i ostrzał artyleryjski na kierunku miejscowości Awdijiwka oraz Szachtarśk.
➤ Od piątkowego wieczora do soboty Jewgienij Prigożyn, szef Prywatnej Kompanii Wojskowej (PKW, skrótu nie mylić z Polski Kontyngent Wojskowy lub Państwowa Komisja Wyborcza) „Wagner”, wraz z podległymi mu najemnikami przeprowadził nieudany pucz w Rosji, błyskawicznie przemieszczając się oddziałami z Rostowa nad Donem w kierunku Moskwy, mając na celu rzekomo „wymierzenie sprawiedliwości” rosyjskiemu ministrowi obrony Siergiejowi Szojgu oraz szefowi rosyjskiego sztabu wojskowego Walerijowi Gierasimowowi. Jego pochód zatrzymał się jednak około 200 km przed rosyjską stolicą, po negocjacjach przeprowadzonych z dyktatorem Białorusi Alaksandrem Łukaszenką. Następnie oddziały PKW „Wagner” wycofały się do swoich obozów, a sam Jewgienij Prigożyn udał się do Białorusi, gdzie w przyszłości dołączą do niego niektórzy najemnicy z grupy.
Na marginesie uwaga od autora – tego dnia na „Mówiąc Wprost” nie pojawiła się moja bieżąca relacja z tych niezwykłych wydarzeń, ponieważ z jednej strony nie miałem możliwości technicznych, a z drugiej czekałem na dalszy rozwój sytuacji. Co prawda daleki byłem od ogłaszania „wojny domowej w Rosji” (jak to zrobiły polskie media), to jednak liczyłem, że rosyjskie czołgi faktycznie pojawią się na ulicach Moskwy, tak jak to miało miejsce w 1991 oraz 1993 roku.
NIEDZIELA 25.06.
➤ Generał brygady Christian Freuding, szef Centrum Sytuacyjnego dla Ukrainy w Ministerstwie Obrony Republiki Federalnej Niemiec w czasie rozmowy z tamtejszymi mediami oświadczył, że Berlin wraz z USA planuje do końca bieżącego roku dostarczyć Ukrainie w sumie 45 samobieżnych zestawów przeciwlotniczych Gepard. Do tej pory strona niemiecka przekazała Ukraińcom 34 maszyny tego typu, a w najbliższych tygodniach ma zostać dostarczonych 15 takich pojazdów. Gen. Freuding w uzasadnieniu kontynowania dostaw powiedział: „robimy wszystko, co w naszej mocy. Ale mimo wszystko, czy Ukraina ma wystarczającą obronę przeciwrakietową? Zdecydowanie nie!”.
➤ Agencja badawcza SW Research w drugiej połowie czerwca br. przeprowadziła sondaż wśród Polaków na zlecenie portalu i gazety „Rzeczpospolita”. Mieszkańców Polski zapytano o ich nastawienie do trwającej ukraińskiej kontrofensywy. Według 22% ankietowanych działania kontrofensywę zakończą się z sukcesem i zapewni to szybki koniec wojny. Z kolei 48,2% uważa, że Ukraińcom uda się kontrofensywa, lecz działania zbrojne będą trwały jeszcze przez dłuższy okres czasu. W sukces ukraińskiej operacji kontrofensywnej nie wierzy 12,2% przepytywanych. Pozostałych 17,6% nie zajęło stanowiska w tej sprawie. Warto zaznaczyć, że próba badawcza objęła tylko niewielki wycinek polskiego społeczeństwa – przepytano zaledwie 800 osób.
➤ Walerij Szerszen, rzecznik wspólnego centrum prasowego operacyjno-strategicznej grupy wojsk „Tawria” przekazał informację, że Rosjanie zrzucili na jedną z pozycji ukraińskich amunicję chemiczną, zabronioną przez międzynarodowe konwencje. Na szczęście wiat wiał w kierunku oddziałów rosyjskich, dlatego opary rozpylonego duszącego aerozolu przemieściły się w kierunku nieprzyjaciela. Szerszen nie podał jednak dokładniejszych szczegółów m. in. na temat tego, czy żołnierz któreś ze stron został ranny w wyniku użycia przez Rosjan zabronionego specyfiku.
PONIEDZIAŁEK 26.06.
➤ Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Josep Borrell oświadczył w czasie konferencji prasowej w Brukseli, że Unia Europejska przeszkoliła już 24 tys. ukraińskich wojskowych w ramach prowadzonej misji szkoleniowej dla Ukrainy (ang. EU Military Assistance Mission in support of Ukraine). Szef unijnej dyplomacji przypomniał, że UE planuje do końca roku wyszkolić łącznie 30 tysięcy ukraińskich oficerów i ten cel uda się zrealizować w niedalekiej przyszłości.
➤ Państwowa Agencja Odbudowy i Rozwoju Infrastruktury Ukrainy przekazała informację za pośrednictwem mediów społecznościowych, iż strona ukraińska otrzymała pierwsze modułowe mosty od organizacji non-profit The Conflict and Development Foundation (CDF) oraz The Howard G. Buffett Foundation. Konstrukcje mostowe zostały wyprodukowane przez amerykańską firmę Acrow Corporation. Opisywane moduły zostaną wzniesione w obwodach charkowskim, mikołajowskim oraz chersońskim. Budowa mostów we wspomnianych regionach ma umożliwić tamtejszej ludności łatwiejszy dojazd do punktów opieki medycznej, służb komunalnych, czy transport pomocy humanitarnej. W sumie do państwa ukraińskiego ma dotrzeć dziewięć mostów modułowych amerykańskiej produkcji.
➤ W poniedziałek przedstawiciele Sił Zbrojnych Ukrainy poinformowali o kolejnych postępach na wybranych odcinkach frontu w ramach prowadzonej kontrofensywy. Wiceministerka obrony Ukrainy Hanna Malar przekazała informację, że ukraińskie oddziały odzyskały kontrolę nad miejscowością Riwnopol w obwodzie donieckim. Z kolei rzecznik wspólnego centrum prasowego operacyjno-strategicznej grupy wojsk „Tawria” Walerij Szerszen zgłosił, iż armia ukraińska prowadząc nieustanny nacisk na rosyjskie pozycje obronne na kierunku Melitopola odniosła sukces, przemieszczając się o 1,5 km w głąb umocnień nieprzyjaciela.
WTOREK 27.06.
➤ Departament Obrony Stanów Zjednoczonych wydał oświadczenie, w którym zawarł dane dotyczące najnowszego pakietu wsparcia militarnego dla państwa ukraińskiego. Tym razem na liście Pentagonu znalazło się między innymi amunicja do systemów obrony powietrznej Patriot oraz systemów rakietowych HIMARS, zestawy przeciwlotnicze FIM-92 Stinger, granatniki przeciwpancerne Javelin oraz AT-4 i nieokreślone pociski przeciwpancerne. Ponadto USA przekaże Ukrainie 30 bojowych wozów piechoty M2 Bradley oraz 25 transporterów opancerzonych Stryker, pociski przeciwararowe HARM, pociski TOW, precyzyjnie naprowadzaną amunicję lotniczą, a także nieokreśloną ilość pocisków artyleryjskich kalibru 105 i 155 milimetrów oraz broń strzelecką wraz z zapasem amunicji do niej w liczbie 22 milionów (sic!) sztuk amunicji. Pozostałe elementy pakietu to systemy i sprzęt do rozminowywania, systemy termo- i noktowizyjne, a także sprzęt do prowadzenia napraw pojazdów, moduły zapasowe do maszyn oraz generatory wraz z pozostałym sprzętem polowym. Łączna wartość wyżej opisanego pakietu wynosi 500 milionów dolarów.
➤ Na przełomie maja i czerwca przeprowadzono kolejną ankietę wśród Ukraińców. Jej wyniki Kijowski Międzynarodowy Instytut Socjologii (KMIS) opublikował dopiero we wtorek. Tym razem mieszkańców państwa ukraińskiego zapytano o przyszłościowe stosunki na granicy z Federacją Rosyjską. Zdecydowana większość – 79% odpytywanych wskazało, że granica z Rosją ma zostać zamknięta, a przy jej przekraczaniu mają obowiązywać wizy dla ludzi oraz cła dla towarów. Z kolei 10% określiło, że oba kraje powinny utrzymywać przyjazne stosunki. Tyle samo procent (10) nie zajęło żadnego stanowiska w tej sprawie, natomiast 1% ankietowanych stwierdził, że Rosja oraz Ukraina powinny zjednoczyć się w jeden organizm państwowy. Z pełnymi wynikami przeprowadzonych badań można zapoznać się na oficjalnej stronie KMIS (tekst w j. angielskim).
➤ Ukraińska Rada Miasta Mariupol przedstawiła dane dotyczące zniszczeń dokonanych przez rosyjskiego agresora w tamtejszej aglomeracji. W czasie oblężenia miasta oddziały rosyjskie zniszczyły około połowy obiektów mieszkalnych. W czasie okupacji Rosjanie zniszczyli już ponad 300 domów. Przedstawiciele Rady Miasta dodali, że wielu tamtejszych rezydentów (cyt.) „walczy o zachowanie swoich domów w nienaruszonym stanie, ponieważ nadal w nich mieszkają”. Jednakże Rosjanie wciąż wyburzają kolejne obiekty.
ŚRODA 28.06.
➤ W środę prezydent Litwy Gitanas Nausėda oraz tamtejszy minister obrony Arvydas Anušauskas ogłosiły kolejny pakiet wsparcia militarnego dla strony ukraińskiej. Siły Zbrojne Ukrainy mają otrzymać w najbliższej przyszłości dwa kompleksy obrony przeciwlotniczej NASAMS oraz dziesięć transporterów opancerzonych M113, a także 2,5 mln sztuk amunicji (nieokreślonego kalibru; najprawdopodobniej strzeleckiej). Oprócz tego rząd w Wilnie wkrótce zorganizuje dla Ukrainy dostawy amunicji do granatników przeciwpancernych. Koszt zakupu dwóch zestawów przeciwlotniczych NASAMS wyniósł ok. 9,8 mln euro.
➤ Do Kijowa w ramach niezapowiedzianych wizyt przybyli: prezydent Polski Andrzej Duda oraz prezydent Litwy Gitanas Nausėda. Liderzy spotkali się z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełeńskim. Przedstawiciele trzech krajów rozmawiali na temat programu lipcowego szczytu NATO w Wilnie, poruszali kwestię ukraińskich negocjacji dotyczących dołączenia do UE, a także o udzielaniu dalszego wsparcia humanitarnego i wojskowego Ukrainie. Ponadto dyskutowano o bieżącej sytuacji na froncie, jak również o zagrożeniu rosyjskiego ataku na Zaporoską Elektrownię Jądrową (EJ).
➤ Szwajcarska Rada Związkowa odrzuciła wniosek tamtejszego holdingu zbrojeniowego RUAG o dostawie 96 czołgów Leopard 1A5 do Ukrainy. W uzasadnieniu powołano się na prawo neutralności szwajcarskiego kraju. W detalach podano, iż (cyt.) „sprzedaż [czołgów – dop. PT] byłaby sprzeczna z ustawą o amunicji wojskowej i oznaczałaby zmianę szwajcarskiej polityki neutralności”. Według planów szwajcarskiej firmy czołgi miały zostać sprowadzone do Niemiec z włoskiej rezerwy, gdzie miały przejść remont, a następnie miały zostać wysłane do państwa ukraińskiego.
CZWARTEK 29.06.
➤ Ołeksandr Kamyszin, minister strategicznych gałęzi przemysłu Ukrainy poinformował za pośrednictwem mediów społecznościowych, że znany państwowy koncern zbrojeniowy „Ukroboronprom” zakończył działalność, a na jego miejsce powołano spółkę „Ukraiński przemysł obronny” (ukr. Українська оборонна промисловість). O przekształceniu dotychczasowego przedsiębiorstwa w nowy byt informowaliśmy jeszcze pod koniec marca br. (por. Podsumowanie nr XXXIX), jednakże wówczas faktyczna zmiana nie została jeszcze dokonana, ponieważ nie opublikowano odpowiedniej rządowej uchwały (zob. Podsumowanie nr XLII). Tym razem władze w Kijowie zapewniają, że wszelkie formalności zostały dopełnione.
➤ Hanna Malar, wiceministerka obrony Ukrainy przedstawiła najnowsze dane dotyczące progresu ukraińskich wojsk w ramach prowadzonej kontrofensywy na południu i wschodzie kraju. Siły Zbrojne Ukrainy przesunęły się o 1,3 km w stronę Berdiańska, 1,2 km w kierunku Kliszczijewki i 1,5 km w kierunku Kurdyumiwki. Ponadto ukraińskie oddziały prowadzą działania ofensywne nie kierunku Melitopola, Berdańska oraz Bachmutu, a także Zaporoża. Jednocześnie oddziały rosyjskie starały się odzyskać inicjatywę na kierunku Łymania oraz Awdijiwki, jednak bezskutecznie.
➤ Niemiecki rząd zaktualizował stronę internetową z listą sprzętu przekazywanego Ukrainie w ramach pomocy humanitarnej oraz wojskowej. W najnowszym wykazie ujęto mobilną stację radiolokacyjną i radar obserwacyjny TRML-4D, a także trzy pojazdy inżynieryjne Biber przeznaczone do układania mostów, mobilny system rozminowywania, dwa pojazdy dla straży granicznej i 16 ciężarówek Mercedes-Benz Zetros.
