Po raz kolejny prezentujemy nasze podsumowanie dotyczące bieżącej sytuacji wokół Ukrainy. Nieiejszy tekst zawiera opis najważniejszych zdarzeń, które miały miejsce od 26 maja do 1 czerwca 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 26.05.
➤ Ukraińskie państwowe przedsiębiorstwo kolejowe Ukrzaliznycia (ukr. Укрзалізниця) ogłosiło, że otrzyma 25 mld dolarów z Banku Światowego. Pozyskane środki posłużą przy odbudowie kolejowej infrastruktury krytycznej, a także pozwolą na zwiększenie wolumenu przewozów towarowych, głównie ładunków towarowych oraz eksportu produktów rolniczych. W celu realizacji omawianych projektów Ukrzaliznycia podjęła współpracę z Biurem Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Usług Projektowych.
➤ Ministerka Obrony Hiszpanii w trakcie spotkania zachodnich partnerów Ukrainy w mieście Ramstein zapowiedziała kolejne dostawy pojazdów pancernych dla ukraińskich żołnierzy w postaci nieokreślonej partii transporterów opancerzonych M113 oraz czterech czołgów Leopard 2A4. Na temat dostaw zachodnich czołgów, głównie Leopardów 1 i 2, dla Ukrainy szczegółowiej pisaliśmy w dedykowanym artykule, dostępnym na naszej stronie pod tym linkiem.
➤ Ministerstwo Obrony Ukrainy przekazało informację, iż na wyposażenie sił zbrojnych tego kraju wszedł kuter artyleryjski projektu 58155 o nazwie własnej „Bucza”. W oficjalnej ceremonii przekazania maszyny uczestniczył Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy generał Wałerij Załużny. Głównym uzbrojeniem tej jednostki pływającej są dwa zdalnie sterowane stanowiska artyleryjskie Katran-M. W ich skład wchodzą: armata automatyczna ZTM1 kal. 30 mm, granatnik automatyczny AGS-17 kal. 30 mm, karabin maszynowy kal. 7,62 mm oraz dwa naprowadzane laserowo pociski kierowane R-2. Opisywany kuter jest przeznaczony do patrolowania strefy przybrzeżnej, rzek oraz ich ujść, a także do protekcji kluczowych obiektów infrastruktury morskiej oraz rzecznej, ulokowanych w strefie nadbrzeżnej państwa ukraińskiego.
SOBOTA 27.05.
➤ Podpułkownik Garron Harn, przedstawiciel Departamentu Obrony USA poinformował amerykańskie media, iż pierwsza grupa około 400 ukraińskich żołnierzy rozpoczęła szkolenie na niemieckim poligonie z zakresu obsługi oraz konserwacji amerykańskich czołgów M1 Abrams. Połowa z nich przechodzi instruktaż z „podstawowych zadań żołnierzy” takich jak strzelanie, udzielanie pomocy medycznej. Ponadto wojskowi ćwiczą realizację zadań na poziomie plutonu i kompanii, a w przyszłości będą trenować z udziałem jednostek w sile batalionu. Pozostałych 200 żołnierzy jest szkolonych z tankowania oraz konserwacji „Abramsów”. Przypomnijmy, iż wcześniej Pentagon zapowiedział dostawy amerykańskich czołgów dla Ukrainy do jesieni bieżącego roku.
➤ Ministerstwo Energii Ukrainy przekazało informację, że przedsiębiorstwa energetyczne z obwodu zaporoskiego i mikołajowskiego otrzymały materiały i sprzęt o łącznej wadze przekraczającej ponad 40 ton do prowadzenia remontów infrastruktury krytycznej. Ukraińskie ministerstwo wskazało, że dostawy przybyły z Polski, a w ciągu ostatnich dwóch tygodniach z państwa polskiego dotarło 13 transportów pomocy energetycznej o łącznej wadze ponad 190 ton. W omawianych dostawach znalazły się m. in. 82 generatory prądotwórcze o różnej mocy.
➤ Ukraińskie Centrum im. Razumkowa po raz kolejny przeprowadziło badanie socjologiczne wśród mieszkańców Ukrainy. Tym razem respondentów zapytano m. in. o ich nastawienie do prowadzenia negocjacji pokojowych z Federacją Rosyjską. Większość odpytywanych (63,9%) nie zgadza się na prowadzenie jakichkolwiek rozmów, za rozpoczęciem dialogu opowiedziało się 23,1%, natomiast pozostałych 13% nie potrafiło wskazać jednoznacznej odpowiedzi. Ukraińców zapytano też, czy są w stanie zaakceptować utratę obszarów Donbasu, które Rosjanie kontrolowali od 2014 roku. Przeciwko oddaniu terytorium określiło się 66,8% respondentów, za pogodzeniem się ze stratą opowiedziało się 17,2%. Pozostali (16%) wybrali odpowiedź „trudno powiedzieć”. Z pełnym opracowaniem przeprowadzonych badań można zapoznać się pod tym linkiem (tekst w j. angielskim).
NIEDZIELA 28.05.
➤ Kanclerz Austrii Karl Nehammer ogłosił, że jego kraj przeznaczy 2 mln euro na Międzynarodowy Fundusz Powierniczy, w ramach którego zostanie ufundowany sprzęt do rozminowywania terenów dla państwa ukraińskiego. Omawiane fundusze mają zostać wygospodarowane z Funduszu Kryzysowego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Austrii. Jednocześnie kanclerz Nehammer powiedział, że „wszystko pozostaje bez zmian: żaden austriacki żołnierz nie postawi stopy na ukraińskiej ziemi, dopóki jest to strefa wojny. [Zamiast tego – dop. PT] pomożemy finansowo w rozminowywaniu”.
➤ Pierwszy wiceminister ds. polityki rolnej i żywnościowej Ukrainy Taras Wysocki oświadczył, że w dniach 5-10 czerwca ukraińscy rolnicy planują zakończyć kampanię zasiewów na docelowych 13 mln hektarów. Do ostatniej niedzieli maja operacja ta miała już zostać wykonana w około 85-90%. Minister wskazał, że już zakończono wysiewy roślin wczesnowiosennych, takich jak pszenica jara, jęczmień, groch, owies, a ponadto zasiano buraki cukrowe. Na obecnym etapie w Ukrainie wysiewane są m. in. słoneczniki, soja, a także kukurydza.
➤ Ołeksij Reznikow, Minister Obrony Ukrainy przekazał informację, iż brytyjskie taktyczne pociski manewrujące dalekiego zasięgu Storm Shadow, które w ostatnim czasie trafiły do państwa ukraińskiego są wysoce efektywne w walce z rosyjskim agresorem. Minister podkreślił, że skuteczność pocisków wynosi 100%, ponieważ wszystkie dotychczasowe cele wyznaczone przez ukraiński sztab zostały zniszczone za pośrednictwem wspomnianego uzbrojenia. Przy okazji Reznikow wskazał, że obecnie Ukraina prowadzi negocjacje z tymi państwami, które posiadają amunicję dalekiego zasięgu, podobną do Storm Shadow.
PONIEDZIAŁEK 29.05.
➤ Wołodymyr Kudrycki, szef firmy Ukrenergo zajmującej się przesyłem energii elektrycznej podzielił się danymi dotyczącymi ukraińskiej sieci energetycznej. W wyniku rosyjskiej agresji ukraiński kompleks energetyczny został zniszczony w około 40-50%. Jednakże do tej pory udało się wyremontować i przywrócić do użytku 70% uszkodzonej infrastruktury krytycznej. Kudrycki zaznaczył, że odnawianie obiektów jest prowadzone w sposób przemyślany – przy budowie stosuje się bardziej nowoczesne rozwiązania techniczne, a także kładzie się znaczący nacisk na wzmocnienie protekcji opisywanych obiektów.
➤ Oryx, czyli grupa badawcza ds. działań wojennych zajmująca się tzw. „białym wywiadem” (ang. open-source intelligence; OSINT) zaktualizowała na swoim blogu dane dotyczące strat poniesionych przez Federację Rosyjską w siłach pancernych. Na podstawie zgromadzonych materiałów audiowizualnych grupa badawcza potwierdziła, iż Rosjanie utracili już 2002 czołgi. Spośród nich 1239 zostało zniszczonych, 106 zostało uszkodzonych, 113 zostało porzuconych, a 544 zostało zdobytych przez ukraińskie wojska. Dla porównania warto odnotować, że Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy określił rosyjskie straty pancerne na 3801 czołgów (stan na 29 maja br.), bez rozróżnienia na zniszczone, uszkodzone, porzucone oraz przejęte.
➤ Premierka Danii Mette Frederiksen przekazała informację, że Kopenhaga planuje zwiększyć wsparcie finansowe dla rządu w Kijowie o 17,9 mld koron duńskich (ok. 2,59 mld dolarów) w roku obecnym oraz następnym. W uzasadnieniu Frederiksen powiedziała, że państwo ukraińskie „(…) znajduje się obecnie w bardzo krytycznym momencie, sytuacja na polu bitwy jest bardzo poważna, dlatego Ukraina potrzebuje wszelkiego możliwego wsparcia”. W odpowiedzi prezydent państwa ukraińskiego Wołodymyr Zełeński podziękował Duńczykom za dalsze udzielanie wsparcia finansowego.
WTOREK 30.05.
➤ Przedstawiciele ministerstwa ds. reintegracji tymczasowo okupowanych terytoriów Ukrainy poinformowali, że we wtorek na stronę ukraińską udało się sprawdzić kolejne ciała 79 poległych obrońców ojczyzny. Operacja została przeprowadzona przy współpracy Biura Rzecznika ds. Osób Zaginionych z ukraińskimi organami ścigania. Szczątki bohaterów zostały przekazane członkom rodzin w celu dokonania godnego pochówku.
➤ W czasie wtorkowego posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ dyrektor generalny Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) Rafael Grossi przedstawił zaktualizowany plan zagwarantowania bezpieczeństwa dla Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej (EJ). Wspomniany projekt składa się z pięciu punktów:
1. Żadne działania ofensywne nie mogą być przeprowadzane z Zaporoskiej EJ lub przeciwko niej, w szczególności ataki skierowane wobec magazynu zużytego paliwa jądrowego, innej infrastruktury krytycznej lub personelu.
2. Zaporoska EJ nie powinna być wykorzystywana jako magazyn lub baza dla ciężkiej techniki bojowej, takiej jak systemy artylerii rakietowej, zestawy artyleryjskie i amunicja, a także czołgi lub personel wojskowy.
3. Zasilanie dla Zaporoskiej EJ nie może być zakłócane (przerywane).
4. Wszystkie obiekty, systemy i komponenty niezbędne do bezpiecznego oraz niezawodnego funkcjonowania Zaporoskiej EJ muszą być chronione przed atakami lub aktami sabotażu.
5. Nie należy podejmować żadnych środków, które podważałyby te (powyższe) zasady.
Już kolejnego dnia przedstawiony plan został w swoisty sposób odrzucony przez stronę rosyjską. Okupanci wskazali, iż „Propozycje pana Grossiego (…) są zgodne ze środkami, które wdrażamy od dłuższego czasu”. Przypomnijmy, wojska rosyjskie okupują Zaporoską EJ, ulokowały tam bazę sprzętu wojskowego, a także niejednokrotnie prowadziły ostrzał z oraz na kompleks elektrowni.
➤ Jurij Waśkow, wiceminister odbudowy Ukrainy określił, że rząd w Kijowie może ostatecznie zezwolić na tranzyt rosyjskiego amoniaku przez państwo ukraińskie, pod warunkiem, iż Rosjanie oraz ONZ zapewnią bezproblemowe funkcjonalnie tzw. „inicjatywy zbożowej”, prowadzonej trasą przez Morze Czarne. Przypomnijmy, że wcześniej jednym z żądań Federacji Rosyjskiej było umożliwienie eksportu amoniaku, w zamian za przedłużenie obowiązywania wspomnianej „inicjatywy zbożowej”. Ukraiński minister wyraźnie zaznaczył, że przepływ rosyjskiego amoniaku rurociągiem do portu w Odessie w celach eksportowych może być realizowany tylko wtedy, gdy ONZ udzieli odpowiednich gwarancji dotyczących eksportu ukraińskiego zboża. Wówczas Kijów rozważy, czy w jego interesie leży prowadzenie przesyłu rosyjskiego amoniaku.
ŚRODA 31.05.
➤ Stany Zjednoczone ogłosiły kolejną dostawę sprzętu wojskowego dla państwa ukraińskiego. W najnowszym pakiecie o wartości 300 mln dolarów znalazła się przede wszystkim amunicja do systemów obrony przeciwlotniczej Patriot, pociski przeciwlotnicze AIM-7, kompleksy protekcji powietrznej M1097 Avenger, zestawy przeciwlotnicze Stinger, precyzyjna amunicja lotnicza, pociski lotnicze Zuni oraz uzbrojenie dla bezzałogowych statków powietrznych (dronów). Ponadto USA przekaże Ukrainie granatniki przeciwpancerne AT-4, amunicję do artyleryjskich systemów rakietowych HIMARS, pociski artyleryjskie kalibru 155 mm i 105 mm, amunicję czołgową kalibru 105 mm (odpowiednią dla czołgów Leopard 1 oraz M-55S), ponad 30 mln sztuk amunicji do broni strzeleckiej, sprzęt oraz wyposażenie do rozminowywania, noktowizory, części zamienne, generatory oraz pozostały osprzęt polowy.
➤ Ołeksij Rewa, mer miasta Bachmut przedstawił aktualne dane (stan na 29 maja br.) dotyczące mieszkańców miasta. Od momentu rozpoczęcia rosyjskiej agresji 505 rezydentów, w tym 17 dzieci zostało rannych w wyniku detonacji min oraz ostrzału. Śmierć poniosły 204 osoby, w tym czworo dzieci. Według słów mera przed rosyjską inwazją w gminie Bachmut mieszkało około 80 tys. osób, z czego 70 tys. w samym mieście. Według stanu z końcówki maja w aglomeracji pozostało około 500 cywilów.
➤ Państwowa Służba Graniczna Ukrainy poinformowała za pośrednictwem mediów społecznościowych, że poprzedniego dnia w czasie (cyt.) „pory obiadowej” Rosjanie wysadzili w powietrze drogę w obwodzie czernihowskim prowadzącą do trójstyku granic Ukrainy, Białorusi oraz Federacji Rosyjskiej. Warto odnotować, że w punkcie styku trzech państw znajduje się pomnik o nazwie „Trzy Siostry”, wybudowany w 1975 roku, który miał symbolizować bliskość wspomnianych krajów słowiańskich. Decyzję usunięcia wspomnianego monumentu podjęła administracja obwodu czernihowskiego w maju zeszłego roku. Więcej na ten temat pisaliśmy w poście na naszej stronie na platformie Facebook.
CZWARTEK 01.06.
➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przybył szczyt Europejskiej Wspólnoty Politycznej, który został zorganizowany 1 czerwca w Mołdawii. Oprócz lidera państwa ukraińskiego w zjeździe uczestniczyło prawie 50 prezydentów oraz szefów rządów z krajów europejskich. Ze względów bezpieczeństwa zapowiedź przyjazdu Zełeńskiego została dosyć późno podana do publicznej wiadomości. W czasie szczytu poruszono kwestię rosyjskiej agresji na Ukrainę oraz kryzysów z tym związanych, a także o ochronie demokracji, wzmocnieniu bezpieczeństwa energetycznego oraz stabilności wśród państw europejskich.
➤ Departament Obrony USA zawiadomił, iż podpisał umowę z firmą Global Military Products Inc. z Florydy. Dokument dotyczy zakupu oraz dostaw samobieżnych dział przeciwlotniczych Gepard kalibru 35 mm dla Sił Zbrojnych Ukrainy. Kontrakt opiewa na ponad 118 mln dolarów, a prace dotyczące pozyskania pojazdów będą prowadzone w stolicy Jordanii – Ammanie. Przewidywany termin wykonania dostaw omawianego sprzętu dla ukraińskiej armii to koniec maja 2024 roku.
➤ Tego samego dnia Pentagon ogłosił również zawarcie umowy z firmą SpaceX Elona Muska na zakup terminali łączności satelitarnej Starlink dla państwa ukraińskiego, a także zapewnienia odpowiednich usług w tym zakresie dla Sił Zbrojnych Ukrainy. W oświadczeniu Departament Obrony USA zaznaczył, że łączność satelitarna jest „istotnym elementem ogólnej sieci komunikacyjnej Ukrainy”. Jednocześnie resort obrony USA ze względów bezpieczeństwa nie ujawnił szczegółowych danych dotyczących zawartego kontraktu.
