W nowym roku zapraszamy do przeczytania naszego kolejnego opracowania, w którym zestawiliśmy kluczowe wydarzenia bezpośrednio poruszające sprawę Ukrainy. Niniejszy artykuł obejmuje zdarzenia powiązane z państwem ukraińskim, które miały miejsce w ciągu siedmiu dni, od 30.12.2022 do 05.01.2023 r. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 30.12.2022
➤ Rząd Wielkiej Brytanii zakomunikował, że dostarczył Ukrainie ponad 1000 wykrywaczy metali firmy VALLON oraz 100 zestawów do neutralizacji ładunków wybuchowych. Omawiane uposażenie pozwoli ukraińskim funkcjonariuszom na oczyszczanie pól minowych, a także zabezpieczenie wyzwolonych terytoriów, osad i budynków. Sprzęt został przekazany stronie ukraińskiej w ramach stałego brytyjskiego wsparcia, prowadzonego od wielu miesięcy. Rząd w Londynie zapowiedział, iż jego pomoc dla Kijowa nadal będzie rozwijana w roku kolejnym.
➤ Ukraińskie ministerstwo infrastruktury przekazało informację, że kolejny, już trzeci statek, o nazwie NEVA, dostarczył 25 tys. ton pszenicy spożywczej dla Somalii oraz Etiopii, w ramach prowadzonego programu o nazwie „Grain From Ukraine” (pol. „Ziarno z Ukrainy”). Koszty omawianego transportu pokryły rządy Finlandii, Francji oraz Japonii. Masowiec NEVA wyruszył z ukraińskiego portu w Odessie 9 grudnia 2022 r.
➤ Państwowa Służba Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych otrzymała specjalistyczny sprzęt z Republiki Federalnej Niemiec. W detalach określono, iż przekazanie miało miejsce w bazie Państwowej Służby Ukrainy przy poligonie w obwodzie rówieńskim. Ukraińscy ratownicy otrzymali 28 jednostek oraz pojazdów specjalnego przeznaczenia. Wśród nich można wymienić m. in. podnośniki, dźwigi, cysterny, wywrotki oraz ciężarówki z generatorami. Omawiane maszyny zostały dostarczone przez niemiecką Federalną Agencję Pomocy Technicznej (niem. Technisches Hilfswerk, THW).
SOBOTA 31.12.2022
➤ Ukraińskie media poinformowały, iż poprzedniego dnia minister spraw zagranicznych Słowenii Tanja Fajon i ambasador Ukrainy Andrij Taran uczestniczyli w uroczystości dostarczenia państwu ukraińskiemu dwóch słoweńskich samochodów pogotowia ratunkowego w ramach pomocy humanitarnej. Ambulanse przekazano w siedzibie firmy Medicop w mieście Nemčavci we wschodniej Słowenii.
➤ Oddział ukraińskiej Straży Granicznej z Czernihowa otrzymał opancerzone pojazdy kołowe Roshel produkcji kanadyjskiej. Maszyny zostały dostarczone w ramach wsparcia międzynarodowych partnerów. W pierwszych dniach grudnia ukraińscy pogranicznicy otrzymali sto takich pojazdów. Po raz pierwszy wyruszyły na patrol bojowy 30 grudnia 2022 r. Po pierwszych dniach użytkowania funkcjonariusze z Czernihowa byli zadowoleni, chwaląc wygodę wnętrza i właściwie zagospodarowaną przestrzeń do przewozu ośmiu osób.
➤ Andrij Jermak, szef gabinetu prezydenta Ukrainy poinformował za pośrednictwem mediów społecznościowych, że dokonano kolejnej wymiany jenieckiej. Warto odnotować, iż nie była to „standardowa” wymiana w formacie 50:50 – na stronę ukraińską powróciło 140 osób, natomiast na tereny kontrolowane przez Rosjan odesłano 82 osoby. Wśród oswobodzonych znalazło się 82 oficerów z Sił Zbrojnych Ukrainy (SZU), 15 członków Obrony Terytorialnej, 22 żołnierzy Gwardii Narodowej Ukrainy, 11 przedstawicieli ukraińskiej Marynarki Wojennej oraz 10 funkcjonariuszy z Państwowej Służby Ukrainy.
NIEDZIELA 01.01.2023
➤ W nocy z soboty na niedzielę prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński wygłosił noworoczne orędzie. W swoim wystąpieniu przypomniał o najważniejszym dniu dla Ukrainy poprzedniego roku, czyli o 24 lutego. Wspomniał także o najważniejszych wydarzeniach w czasie trwającej obrony przed rosyjskim agresorem. Przywódca Ukrainy podziękował wszystkim strukturom wojskowym oraz ratowniczym za prowadzenie wytrwałej służby, a także zwykłym mieszkańcom państwa ukraińskiego za stawianie bohaterskiego i zaciętego oporu wobec rosyjskiego okupanta. Ponadto Zełeński dziękował ukraińskim miastom za prowadzenie obrony. Lider Ukrainy życzył ukraińskiego zwycięstwa i powrotu granic do stanu z 1991 roku. Pełne wystąpienie można obejrzeć na oficjalnym kanale prezydenta Ukrainy w serwisie YouTube (z napisami w j. angielskim).
➤ Tamiła Taszewa, przedstawicielka prezydenta Ukrainy w Autonomicznej Republice Krymu przekazała informację, że w ramach wymiany jenieckiej z poprzedniego dnia na stronę ukraińską powrócił sanitariusz Asan Isenadzhiew, który uczestniczył w obronie kompleksu „Azowstali” w Mariupolu. Asan jest krymskim Tatarem, pochodzącym z Girej. Przed rosyjską inwazją pracował w karetce pogotowia. W czasie obrony w „Azowstali” apelował w mediach społecznościowych do opinii międzynarodowej o umożliwienie ewakuacja ludności cywilnej oraz ukraińskich wojskowych z Mariupola.
➤ Lider Białorusi Alaksandr Łukaszenka podpisał w niedzielę pierwszy dekret w nowym roku, w którym ogłosił, iż 2023 będzie… „rokiem pokoju i stworzenia” (sic!). W uzasadnieniu określono, że decyzja ma na celu (cyt.) „konsolidację narodu białoruskiego, umocnienie idei pokoju i twórczej pracy w społeczeństwie jako głównych warunków rozwoju państwa białoruskiego”. Założenia dokumentu mają „wzmocnić postrzeganie Białorusi jako wyspy pokoju” oraz mają być „białoruską odpowiedzią na militaryzację w regionie europejskim”.
PONIEDZIAŁEK 02.01.2023
➤ Międzynarodowy Instytut Socjologii w Kijowie zorganizował kolejne badanie wśród mieszkańców Ukrainy. Tym razem w grudniu Ukraińcy ponownie odpowiadali na pytanie dotyczące gotowości do ustępstw terytorialnych w celu zakończenia wojny i zawarcia pokoju w jak najkrótszym czasie. W ankiecie ustalono, że 85% badanych nie zgodzi się na jakiekolwiek ustępstwa względem Rosji, a 8% określiło, iż są gotowi na oddanie części ukraińskich terytoriów w celu uzyskania pokoju. W porównaniu do badania z września, różnice mieszczą się w granicach błędu statystycznego, więc można wywnioskować, że ogólne tendencje w omawianej kwestii Ukraińców pozostają bez zmian. Pełne wyniki ankiety wraz z wykresami są dostępne na oficjalnej stronie Międzynarodowego Instytut Socjologii (w j. ukraińskim).
➤ Na początku nowego roku szef naczelny dowódca SZU generał Wałerij Załużny podzielił się za pośrednictwem mediów społecznościowych kilkoma statystykami na temat prowadzonych działań obronnych w kraju. Przede wszystkim generał podkreślił, iż ukraińscy żołnierze wyzwolili 40% terytoriów przejętych przez Rosjan w wyniku tzw. „operacji specjalnej” oraz 28% wszystkich terytoriów okupowanych przez Federację Rosyjską od 2014 roku. Ponadto Załużny określił, że ponad 100 tys. żołnierzy rosyjskich zostało wyeliminowanych z walki (na marginesie kwestią otwartą pozostaje to, czy sztab SZU zawarł w tej liczbie tylko zabitych, czy także rannych, dezerterów oraz jeńców), a także dziesiątki tysięcy jednostek rosyjskiego lądowego sprzętu wojskowego wszelkiego rodzaju i prawie 1900 pojazdów powietrznych nieprzyjaciela.
➤ Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) przekazała informację, iż funkcjonariusze kontrwywiadu zatrzymali w obwodzie lwowskim rosyjskiego agenta, który zbierał dane wywiadowcze dla rosyjskiego agresora. W toku śledztwa ustalono, że w maju 2022 roku mężczyzna przesyłał przedstawicielom bojówek tzw. „Donieckiej Republiki Ludowej” (DRL) informacje na temat lokalizacji oraz przemieszczania się jednostek SZU w rejonie łymańskim. W późniejszym czasie zatrzymany przeniósł się do obwodu lwowskiego, gdzie kontynuował swój nielegalny proceder. Obecnie mężczyzna przebywa w ukraińskim areszcie.
WTOREK 03.01.2023
➤ W trakcie posiedzenia rządu premier Ukrainy Denys Szmyhal ogłosił, że 17 miliardów hrywien skonfiskowanych rosyjskim bankom zostanie przeznaczone na odbudowę państwa ukraińskiego. Ukraiński premier podkreślił, iż w pierwszej kolejności kwota zostanie skierowana na odbudowę zniszczonych mieszkań. Ponadto Szmyhal wskazał, że w budżecie państwa na rok 2023 wydzielono 35,5 mld hrywien na Fundusz likwidacji skutków agresji zbrojnej (urk. Фонду ліквідації наслідків збройної агресії). Zasoby finansowe wspomnianego funduszu podłużą głównie do odbudowy oraz remontu budynków użyteczności publicznej oraz obiektów infrastruktury krytycznej, a także mieszkań dla przesiedleńców.
➤ Oleksiy Kuczer, szef Państwowej Służby Regulacyjnej poinformował, iż Ukraina w tym roku (2023) chce ubiegać się o uzyskanie statusu członka stowarzyszonego Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organisation for Economic Cooperation and Development, OECD). Kuczer stwierdził, że na początku grudnia zeszłego roku doszło do rozmów pomiędzy ukraińską delegacją, a przedstawicielami Komitetu ds. Polityki Regulacyjnej OECD w Paryżu. Wówczas Ukraińcy mieli zaprezentować swoją wizję jak organizacja może pomóc rządowi w Kijowie. Szef Państwowej Służby Regulacyjnej podkreślił, iż na ten moment ciężko wskazać kiedy Ukraina dołączy do OECD, ale integracja ma postępować „dużymi krokami”.
➤ Ukraińscy funkcjonariusze Państwowego Biura Śledczego dokonali rewizji w żytomierskim urzędzie celnym. W toku prowadzonych działań odkryto towary pochodzące z Federacji Rosyjskiej, które trafiły do Ukrainy w sposób nielegalny. Wartość zabezpieczonych materiałów wynosi ponad 1,5 mln hrywien (ok. 181 tys. PLN). Śledztwo w tej sprawie było prowadzone od września zeszłego roku – ukraińskie organy ścigania podejrzewały, że do kraju niezgodnie z prawem trafiły towary, które miały pochodzić z Chin. W rzeczywistości okazało się, że zostały wyprodukowane na terytorium Rosji. Obecnie materiały oraz dokumentacja zostały zabezpieczone przez ukraińskich funkcjonariuszy.
ŚRODA 04.01.2023
➤ Były szef Roskosmosu (rosyjskiej agencji kosmicznej) Dmitrij Rogozin przesłał list do ambasadora Francji w Rosji Pierre’a Levy’ego. W piśmie Rogozin skarżył się, że w ostatnim czasie został ranny w Doniecku (pisaliśmy o tym w podsumowaniu nr XXVI) w wyniku ostrzału dokonanego z francuskiej kołowej samobieżnej haubicy CAESAR. Ponadto oskarżał Francję o angażowanie się w „konflikt między narodami słowiańskimi”, poprzez dostarczanie uzbrojenia oraz najemników (sic!). Oprócz tego Rogozin napisał, iż (cyt.) „Paryż zdradził sprawę wielkiego De Gaulle’a i stał się jednym z najbardziej krwiożerczych państw w Europie”, a sama Francja „poddała się dyktatowi Waszyngtonu i stała się państwem marionetkowym jak rząd Vichy, który służył najniższym instynktom hitlerowców”. Do listu były szef Roskosmosu dołączył odłamek pocisku, który rzekomo przebił jego prawe ramię i utkwił w piątym kręgu szyjnym. W tym miejscu pozwolimy sobie na szczyptę złośliwości – odłamek oraz sam pomysł napisania takiego absurdalnego listu może raczej pochodzić z d…y Rogozina, gdzie także oberwał w wyniku ostrzału.
➤ Emmanuel Macron, prezydent Francji w trakcie rozmowy telefonicznej z przywódcą Ukrainy Wołodymyrem Zełeńskim zadeklarował, że Paryż dostarczy ukraińskim siłom lądowym opancerzone samochody rozpoznawcze AMX-10RC, określane czasami jako „czołgi kołowe”. Powyższe sformułowanie zostało nawet użyte w oficjalnym komunikacie Pałacu Elizejskiego, gdzie napisano (cyt.) „to pierwszy przypadek dostarczenia ukraińskim siłom zbrojnym czołgów produkcji zachodniej”. W tym miejscu jako redakcja MW nie będziemy dywagować nad nazewnictwem maszyny. Najważniejszym jest to, iż tego typu maszyny (uzbrojone w armatę czołgową kal. 105 mm) wzmocnią potencjał bojowy SZU. Niestety strona francuska nie określiła kiedy oraz w jakiej ilości zostaną dostarczone Ukrainie omawiane pojazdy AMX-10RC.
➤ Pułkownik Jurij Ignat rzecznik Sił Powietrznych SZU opowiedział dlaczego ukraińscy przeciwlotniczy używają drogich rakiet produkcji zachodniej do zestrzeliwania tańszych dronów z Iranu, wykorzystywanych przez wojska Federacji Rosyjskiej w Ukrainie. Ignat stanowczo podkreślił, że najważniejszym jest ochrona życia i zdrowia mieszkańców Ukrainy, dlatego trzeba korzystać ze wszelkich możliwych środków do zapewnienia takowej protekcji, bez względu na poniesione koszty. Słowa rzecznika ukraińskich Sił Powietrznych są odpowiedzią na artykuł w The New York Times, gdzie opisywano, że przeciwlotnicy Ukrainy stosują drogi rakiety do niszczenia tanich dronów przeciwnika.
CZWARTEK 05.01.2023
➤ Ukraińskie Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej podzieliło się danymi na temat zniszczeń obiektów kultury dokonanych przez wojska Federacji Rosyjskiej w toku tzw. „operacji specjalnej” w Ukrainie. Statystyki obejmują okres od 24 lutego do 25 grudnia 2022 roku. W sumie wyliczono uszkodzenie 1189 obiektów infrastruktury kulturalnej (biblioteki, muzea, teatry, filharmonie itp.), z czego 446 budynków zostało kompletnie zniszczonych. W odniesieniu na straty poniesione w regionach największe dewastacje odnotowano w obwodach donieckim, kijowskim, charkowskim, ługańskim, mikołajowskim, zaporoskim, sumskim i chersońskim. Ministerstwo podkreśliło, iż nie są to pełne dane, ponieważ część obiektów nadal znajduje się na obszarze kontrolowanym przez rosyjskie wojska, więc zweryfikowanie ich obecnego statusu jest znacząco utrudnione.
➤ Pawło Kyrylenko, szef ukraińskiej administracji wojskowej obwodu donieckiego przekazał informację, że w wyniku prowadzonych działań wojennych miasto Bachmut zostało zniszczone w ponad 60%. Szef administracji podkreślił, że SZU nadal dzielnie bronią aglomeracji, jednakże dewastacja w infrastrukturze miejskiej jest bardzo wysoka, w głównej mierze spowodowana przez ostrzał artyleryjski nieprzyjaciela.
➤ Prezydent Federacji Rosyjskiej Władimir Putin nakazał ministrowi obrony Siergiejowi Szojgu wprowadzenie „reżimu zawieszenia broni” na czas prawosławnych świat Bożego Narodzenia. Rozejm ma obowiązywać na całej linii frontu w Ukrainie od godziny 12:00 dnia 6 stycznia do 24:00 dnia następnego. Niestety w oficjalnym rządowym komunikacie nie wskazano według której strefy czasowej (ukraińskiej, moskiewskiej czy może UTC) ma obowiązywać wstrzymanie ognia. Takie niedoprecyzowanie stwarza ryzyko dokonywania nadużyć i kolejnych prowokacji przez rosyjskie wojska.
