Polecamy Państwa uwadze nasze dzisiejsze podsumowanie obejmujące kluczowe wydarzenia dotyczące Ukrainy, które miały miejsce w ostatnim czasie. Opisywane sytuacje powiązane z państwem ukraińskim jak zawsze pochodzą z siedmiu minionych dni (11.11. – 17.11.). Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 11.11.
➤ O godzinie piątej rano żołnierze Federacji Rosyjskiej ukończyli ewakuację z Chersonia w ramach kolejnego „gestu dobrej woli”. O „sukcesie” tej „operacji”, gdzie wojska agresora miały rzekomo nie ponieść żadnych strat, poinformowały rosyjskie media. W późniejszym czasie w Internecie pojawiły się filmy oraz fotografie przedstawiające mieszkańców Chersonia licznie wylegających na ulice, przyozdobieni w narodowe barwy Ukrainy oraz wyposażeni w żółto-niebieskie flagi. W dalszej części dnia w wyzwolonym mieście pojawili się żołnierze Sił Zbrojnych Ukrainy (SZU), co potwierdzono na wielu ujmujących zdjęciach oraz materiałach audiowizualnych. O wyzwoleniu Chersonia szerzej pisaliśmy na naszym profilu na Facebook’u.
➤ Z okazji polskiego Święta Niepodległości życzenia złożyło wielu przedstawicieli państwa ukraińskiego. Prezydent Wołodymyr Zełeński nagrał wiadomość wideo w języku polskim składającą się dokładnie ze 104 słów z okazji 104 rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Film jest dostępny pod tym linkiem. Swój materiał filmowy przygotowała także ambasada Ukrainy w Polsce – jej wideo zamieszczono w tym miejscu. Życzenia przekazał również Głównodowodzący Sił Zbrojnych Ukrainy gen. Wałerij Załużny – zostały umieszczone na profilu Sztabu Generalnego SZU na Facebooku.
➤ Rząd Republiki Federalnej Niemiec podjął decyzję o przekazaniu 1 mld euro z budżetu krajowego na 2023 rok na wsparcie dla Ukrainy. Fundusze mają zostać przeznaczone na ochronę przed rosyjskimi cyberatakami, a także na gromadzenie dowodów na łamanie praw człowieka i zbrodnie wojenne dokonywane przez rosyjskich agresorów w trakcie tzw. „operacji specjalnej” w Ukrainie.
SOBOTA 12.11.
➤ W sobotę w wyzwolonym Chersoniu wizytę złożył generał dywizji Andrij Kowalczuk, głównodowodzący Dowództwa Operacyjnego „Południe” Sił Zbrojnych Ukrainy. Na miejscu powitali go licznie zgromadzeni mieszkańcy, którzy głośno dziękowali generałowi za oswobodzenie miasta. Kowalczuk z kolei podziękował rezydentom aglomeracji za „wytrwałość, wsparcie i wiarę w Siły Zbrojne”.
➤ Po ewakuacji struktur zarówno wojskowych, jak i cywilnych Rosjanie ogłosili, iż przenoszą „stolicę” (okupowanego) regionu do miasta Geniczesk, zlokalizowanego w południowo-wschodniej części obwodu chersońskiego. W miejscowości tymczasowo zostanie ulokowana rosyjska „administracja regionalna”.
➤ Ukraińskie siły specjalne poinformowały, że żołnierze agresora opuszczając Chersoń wywieźli ze sobą (oprócz oczywistych sprzętów AGD i armatury wodnej) niemalże 15 000 eksponatów, przede wszystkim z zasobu Muzeum Sztuki im. Ołeksija Szowkunenko, w tym także z dzieła z filii w Nowej Kachowce. Zrabowane mienie zostało zauważone w Symferopolu, o czym Ukraińcy zostali poinformowani przez tamtejszy podziemny ruch oporu. W zbiorach chersońskiego muzeum znajdowało się malarstwo ikoniczne od XVII w. do początku XX wieku, sztuka ukraińska od drugiej połowy XIX w. do początku XX wieku, a także prace współczesnych artystów.
NIEDZIELA 13.11.
➤ Jewgienij Jenin, wiceminister spraw wewnętrznych Ukrainy przekazał informację, że w wyzwolonym Chersoniu odkryto tzw. sale tortur stworzone przez rosyjskich okupantów. W detalach wiceminister wskazał, iż większość takich pomieszczeń było lokowanych w komisariatach policji. Jenin podkreślił, że po zabezpieczeniu miejsc kaźni, ich lokalizacja zostanie ujawniona, by również dziennikarze mogli zobaczyć je na własne oczy. Wiceminister zwrócił także uwagę, iż na ten moment nie ustalono jeszcze lokalizacji masowych grobów. Gdy tylko takie zostaną zlokalizowane, to rozpocznie się identyfikowanie zwłok oraz zabezpieczanie dowodów dokonania zbrodni wojennych przez żołnierzy rosyjskich.
➤ Ministerstwo Infrastruktury Ukrainy poinformowało, iż poprzedniego dnia w ramach realizacji tzw. „inicjatywy zbożowej” z portu w Czarnomosku wypłynęły dwie kolejne jednostki, kierujące się do jednego z krajów azjatyckich. Na ich pokładzie znalazło się 27 tys. ton produktów rolnych. Z kolei do mariny w Odessie zawinęły trzy następne statki, które mają dostarczyć pszenicę do Etiopii, Jemenu i Afganistanu. Łącznie we wspomnianej Odessie znajdowały się 33 masowce, które były w trakcie załadunku produktów rolnych.
➤ Szef ukraińskiej administracji wojskowej miasta Snihuriwka Iwan Kuchta przekazał informację, że w tamtejszym mieście Rosjanie zorganizowali kolejne tzw. sale tortur. Według ustaleń śledczych były one zlokalizowane w komendzie okręgowej policji, a także w jednej z restauracji. Z relacji świadków wynika, iż przerażające krzyki torturowanych, dochodzące z lokalu, zmuszały okolicznych mieszkańców do przeprowadzenia się na inne ulice. Ponadto Kuchta zgłosił, iż ukraińscy funkcjonariusze ustalili, gdzie znajdują się masowe groby w okolicy i obecnie trwa ich zabezpieczanie.
PONIEDZIAŁEK 14.11.
➤ W poniedziałek do wyzwolonego Chersonia przybył prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński. W mieście przywódca państwa ukraińskiego spotkał się z żołnierzami, a przede wszystkim z tamtejszymi mieszkańcami, którzy tłumnie przybili na jego spotkanie. Na miejscu odpowiedział na kilka pytań dziennikarzy. Stwierdził m. in., że wojska ukraińskie na pewno nie skierują się na Moskwę, ponieważ (cyt.) „nie interesują nas terytoria innego kraju”. Zełeński przebywał w Chersoniu przez półgodziny, w otoczeniu mocnej obstawy wojskowej.
➤ Janet Yellen, sekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych ogłosiła, iż USA wprowadzi nowe sankcje wobec ponadnarodowej sieci osób oraz firm, które uczestniczyły w tworzeniu technologii wojskowych dla Federacji Rosyjskiej. W szczegółach sekretarz skarbu podała, że obostrzenia dotkną 14 osób oraz 28 podmiotów, w tym pośredników finasowych. Yellen odmówiła jednak podzielenia się większymi konkretami, kto dokładnie zostanie objęty omawianymi sankcjami.
➤ Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) oraz Prokuratura Obwodu Donieckiego poinformowały, że sąd skazał na 12 lat członka jednostki wojskowej z tzw. „Donieckiej Republiki Ludowej” za ostrzał Mariupola. W toku śledztwa funkcjonariusze ustalili, że mężczyzna jako celowniczy czołgu oddał co najmniej 20 strzałów w bloki mieszkalne we wspomnianym mieście. Czołgista został schwytany pod koniec kwietnia niedaleko wsi Riwnopil (obwód doniecki), gdzie jego czołg został zniszczony przez SZU, a on sam został ranny. Śledczy określili również, iż mężczyzna przeszedł długą ścieżkę wśród separatystycznych bojówek w Donbasie, zaczynając od walk w 2014 roku, a kończąc na rosyjskiej tzw. „operacji specjalnej” w Ukrainie.
WTOREK 15.11.
➤ Rafael Grossi, dyrektor generalny Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) oświadczył, że w najbliższych tygodniach organizacja wyśle trzy misje bezpieczeństwa jądrowego do 3 operujących elektrowni jądrowych w Ukrainie, a także do słynnej Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej (EJ). Eksperci pojawią się we wskazanych obiektach na prośbę państwa ukraińskiego. Każda z „ekspedycji” MAEA ma trwać około tygodnia, jednakże okres ten będzie można wydłużyć, ze względu na różne okoliczności.
➤ Z powodu ciągłego prowadzenia ostrzału przez SZU na rosyjskie wojska stacjonujące w Nowej Kachowce pracownicy rosyjskiej „administracji” wycofali się z miasta i udali do bezpieczniejszych obszarów w regionie. Oficjalnie poinformowały o tym rosyjskie media. Z kolei w godzinach porannych pojawiły się doniesienia, że na przedmieściach miasta zjawiły się pierwsze czołówki wojsk ukraińskich. Na moment pisania niniejszego akapitu (17.11.22 g. 19:15) brakuje jednoznacznych informacji, wskazujących na to, iż Ukraińcy w pełni kontrolują omawiana miejscowość – ukraiński sztab nie potwierdził powyższych doniesień.
➤ We wtorek wojska Federacji Rosyjskiej dokonały zmasowanego ataku rakietowego na państwo ukraińskie w ramach odwetu za utracenie Chersonia. Rosjanie ostrzelali przede wszystkim obiekty infrastruktury krytycznej, takiej jak elektrownie, elektrociepłownie czy linie przesyłowe. Pociski zostały skierowane na budynki mieszkalne w wielu miastach. Pokłosiem wtorkowego ataku było to, iż jedna (lub dwie) rakiety produkcji rosyjskiej zboczyły z kursu i rozbiły się w polskiej miejscowości Przewodów, zabijając dwie osoby. W tym miejscu nie będziemy się rozwodzić kto wystrzelił feralne pociski – okoliczności wyjaśnia odpowiednia komisja pracująca na miejscu. Nadmienimy tylko, iż niezależnie kto odpalił rakiety, to pełną odpowiedzialność za tę sytuację ponosi Federacja Rosyjska.
ŚRODA 16.11.
➤ SBU przekazała informację, iż w trakcie prowadzenia działań stabilizacyjnych w wyzwolonym Chersoniu jej funkcjonariusze odkryli tajne dokumenty należące do Federalna Służba Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej (FSB). Pisma zawierały dane na temat agentów kolaborujących z rosyjskimi okupantami, a także wskazówki dla zwerbowanych oraz „protokoły przeszukań” dokonywanych przez rosyjskich funkcjonariuszy. Dokumentację zabezpieczono na terenie miejscowej spółdzielni garażowej. Obecnie pisma przesłano do analizy pod kątem dalszych działań operacyjnych dążących do wyeliminowania rosyjskiej siatki szpiegowskiej w regionie.
➤ Delegaci ukraińskiej Rady Najwyższej przegłosowali przedłużenie stanu wojennego w kraju oraz powszechną mobilizację o 90 dni, do 19 lutego 2023 r. Pierwszą uchwałę nr 8189 poparło 294 głosujących, a kolejną nr 8190 uchwaliło 297 posłów. Jest to czwarte tego typu przedłużenie zaakceptowane przez ukraiński parlament – poprzednie głosowania miały miejsce 15 marca, 21 kwietnia oraz 15 sierpnia.
➤ Minister Transformacji Cyfrowej Ukrainy Mychajło Fiodorow ogłosił, że do oswobodzonego Chersonia wysłano kolejnych 210 terminali łączności internetowej Starlink. W przeciągu najbliższych dwóch tygodni w regionie ma rozpocząć pracę 60 publicznych punktów dostępu do sieci Wi-Fi. Fiodorow dodał, iż część terminali Starlink otrzyma straż pożarna, placówki medyczne, policja oraz służby ratunkowe. Mi9nister wskazał, że w ciągu pierwszej doby od wyzwolenia Chersonia udało się zorganizować 5 publicznych punktów dostępu do sieci internetowej, co pozwoliło mieszkańcom na nawiązanie kontaktu z bliskimi w pozostałej części kraju.
CZWARTEK 17.11.
➤ Ołeksandr Kubrakow, minister infrastruktury Ukrainy, oświadczył, iż w Stambule uzgodniono przedłużenie funkcjonowania tzw. „korytarza zbożowego” dla eksportu żywności z trzech ukraińskich portów morskich. Umowa została wydłużona o kolejnych 120 dni. Minister wskazał, że ONZ oraz Turcja nadal pozostają gwarantami opisywanej inicjatywy. Ponadto rząd w Kijowie zwrócił się do sygnatariuszy porozumienia o jego przedłużenie o przynajmniej rok oraz włączenia do jego realizacji portu znajdującego się w Mikołajowie.
➤ Minister obrony narodowej Kanady Anita Anand podzieliła się szczegółami dotyczącymi kolejnego pakietu wsparcia dla Ukrainy o łącznej wartości ok. 34 mln dolarów. W szczegółach wskazała, iż 5 mln zostanie przekazanych na dalsze dostarczanie ważnych zdjęć satelitarnych Siłom Zbrojnym Ukrainy. Ponadto 18 mln dolarów kanada dostarczy na dodatkowe kamery do dronów o wysokiej rozdzielczości. Pozostałe 10 mln zostanie wydanych na dodatkowe zimowe wyposażenie SZU, takie jak przenośne grzejniki, koce termiczne, oraz śpiwory produkcji kanadyjskiej. Swój pakiet pomocowy w wysokości 55,6 mln euro dla Kijowa ogłosiła także Finlandia. Niestety rząd w Helsinkach nie podzielił się żadnymi szczegółami na temat tego wsparcia dla Ukrainy.
➤ Sąd okręgowy w Hadze wydał wyrok w sprawie zestrzelenia przez rosyjskich separatystów malezyjskiego samolotu pasażerskiego 17 lipca 2014 roku. Winnymi zostali uznani niesławny Igor Girkin vel Striełkow oraz jego dwaj podwładni – Siergiej Dubiński i Leonid Charczenko. Z kolei Oleg Pułatow został uniewinniony. Skazani otrzymali dożywocie. Decyzja sądu kończy 8-letnie postępowanie w tej sprawie, aczkolwiek holenderscy śledczy wskazywali po rozprawie, iż w przyszłym roku zostanie zainicjowane kolejne dochodzenie dotyczące strącenia samolotu należącego do Malaysia Airlines. O tragedii lotu MH17 pisaliśmy szerzej w jednym z naszych artykułów. W niedalekiej przyszłości na łamach „Mówiąc Wprost” powinno pojawić się opracowanie podsumowujące przebieg procesu.
