Zapraszamy do zatrzymania się nad naszym opracowaniem dotyczącym bieżącej sytuacji wokół Ukrainy. Niniejszy materiał odnosi się do zdarzeń ważnych dla państwa ukraińskiego (i nie tylko), które miały miejsce w ciągu ostatnich siedmiu dni, od 24 do 30 listopada 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 24.11.
➤ Do Kijowa przybyły delegacje z Litwy, którą reprezentowała premierka Ingrid Šimonite oraz Łotwy, której reprezentantem był prezydent Edgars Rinkēvičs. Wyssłanicy obu państw spotkali się z przedstawicielami władzy ukraińskiej, w tym z prezydentem Wołodymyrem Zełeńskim. W czasie wizytacji uczczono pamięć poległych obrońców państwa ukraińskiego, a ponadto rozmawiano o relacjach bilateralnych oraz o działaniach wspierających Unii Europejskiej i Sojuszu Północnoatlantyckiego.
➤ Przedstawiciel amerykańskiej międzynarodowej korporacji technologicznej Cisco podał informację, że w porozumieniu z Departamentem Obrony USA, przekazano ukraińskiej firmie „Ukrenergo” specjalistyczny sprzęt do walki z cybernetycznymi atakami na infrastrukturę krytyczną. Dostarczony osprzęt ma na celu przeciwdziałać rosyjskim zakłóceniom radiowym, które wpływają na funkcjonowanie systemu GPS w danej okolicy. Wartość dostarczonego sprzętu i samego procesu transportu oscyluje na 1 mln dolarów, jednakże amerykańska korporacja oddała wyposażenie stronie ukraińskiej całkowicie bezpłatnie.
➤ Premier Kanady Justin Trudeau ogłosił, że jego kraj przekazuje 11 tysięcy karabinów szturmowych oraz ponad 9 milionów sztuk amunicji. Niestety nie sprecyzowano o jakie dokładnie modele uzbrojenia chodzi, a także kiedy faktycznie zostanie zrealizowana dostawa. Przy okazji kanadyjski premier zaznaczył, że rosyjska agresja na Ukrainę nadal trwa, a państwo ukraińskie wciąż będzie potrzebować międzynarodowego wsparcia, aby prowadzić działania obronne.
SOBOTA 25.11.
➤ Jurij Małaszko, szef Zaporoskiej Wojskowej Administracji Obwodowej zawiadomił, że w dwóch lokalnych przedsiębiorstwach odkryto 300 ton pomocy humanitarnej, która była „magazynowana” w tamtych miejscach bez właściwych dokumentów. Jednocześnie Małaszko wskazał, iż de facto zapasy były ukryte przed ludźmi – nie otrzymały go ani siły zbrojne, ani lokalni mieszkańcy, ani przymusowi uchodźcy uciekający przed wojną. Obecnie są prowadzone czynności wyjaśniające dlaczego sprzęt został zatajony i nierozdysponowany pomiędzy najbardziej potrzebujących.
➤ Wspomniana już wcześniej premierka Litwy Ingrid Šimonite oświadczyła za pośrednictwem mediów społecznościowych, że jeszcze w tym roku jej kraj wesprze ukraińską tzw. „inicjatywę zbożową” (dotyczącą bezpiecznego transportu płodów rolnych przez Morze Czarne) kwotą w wysokości 2 milionów euro. Premierka Šimonite dodała również, że „jedynym sposobem na zapewnienie zarówno bezpieczeństwa żywnościowego, jak i trwałego pokoju w Europie jest «pomoc Ukrainie w jak najszybszym wygraniu tej wojny i pokonaniu Rosji»”.
➤ Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen opublikowała w mediach społecznościowych pismo, które zostało zaadresowane do prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełeńskiego. Z jego treści wynika, że Komisja Europejska przeznaczy prawie 50 mionów euro na odbudowę ukraińskiej infrastruktury portowej, która została zniszczona w wyniku rosyjskich nalotów oraz ostrzałów. Celem odnowienia marin Ukrainy jest dalszy rozwój eksportu ukraińskich plonów rolniczych na rynek światowy.
NIEDZIELA 26.11.
➤ Rząd Szwecji ogłosił, że również zaangażuje się finansowo w rozwój tzw. „inicjatywy zbożowej” realizowanej w ramach Światowego Programu Żywnościowego. Jego najnowszy wkład ma wynieść 100 milionów koron szwedzkich (8,7 miliona euro). Jednocześnie szwedzki premier Ulf Kristersson wskazał, że „Ukraina nadal przyczynia się do [rozwoju – dop. PT] globalnego bezpieczeństwa żywnościowego pomimo trwającej wojny agresji ze strony Rosji”.
➤ Podobną deklarację złożyła także Szwajcaria – prezydent kraju Alain Berset w czasie szczytu dotyczącego bezpieczeństwa żywnościowego w Kijowie oświadczył, że Szwajcarzy przeznaczą trzy miliony franków szwajcarskich, czyli około 3,1 miliona euro na Światowy Program Żywnościowy, w ramach którego, realizowana jest wyżej wymieniona tzw. „inicjatywa zbożowa” na Morzu Czarnym. Przy okazji prezydent Berset określił, że w wyniku rosyjskiej inwazji wsparcia żywnościowego potrzebuje około 11 milionów Ukraińców.
➤ Rosyjskie media społecznościowe, a także Ministerstwo Sytuacji Nadzwyczajnych Federacji Rosyjskiej powiadomiły, że w kompleksie Czelabińskiej Fabryki Traktorów (w której, jak nazwa wskazuje, produkuje się silniki do… czołgów T-72 i T-90) było słychać dźwięk eksplozji, a następnie pojawił się efektownie wyglądający pożar. Według wstępnych ustaleń ogień pojawił się na terenie stacji transformatorowej. W związku z tym w mieście odnotowano czasowe braki w dostawie prądu. W wyniku tego „incydentu” nie odnotowano żadnych ofiar w ludziach.
PONIEDZIAŁEK 27.11.
➤ Martin Jäger, ambasador Niemiec w Ukrainie podał do informacji, za pośrednictwem mediów społecznościowych, iż jego kraj przekazuje państwu ukraińskiemu ponad 300 mln euro, które zostaną przeznaczone na prowadzenie napraw i modernizacji tamtejszych sieci elektroenergetycznych. Fundusze otrzyma państwowa firma odpowiedzialna za tę kluczową gałąź ukraińskiej gospodarki, czyli wspomniane wcześniej ”Ukrenergo”.
➤ Ukraiński legalny mer Melitopola Iwan Fedorow zawiadomił, że ukraiński ruch oporu skutecznie prowadzi działania partyzanckie w obwodzie melitopolskim. Najnowszym przykładem takiej akcji jest wymiana ognia pomiędzy rosyjskimi okupantami, a członkami ukraińskiego ruchu partyzanckiego w pobliżu miejscowości Mirne (ukr. Мирне), w czasie której „niespodziewanie” wyleciał w powietrze pojazd należący do bojowników Kadyrowa. W efekcie eksplozji pojazd miał całkowicie spłonąć. Strona rosyjska stara się ustalić liczbę ofiar.
➤ Do ukraińskiej stolicy przybyła wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej, europejska komisarz ds. wartości i przejrzystości Věra Jourová. Celem wizyty unijnej wysłanniczki jest omówienie z ukraińskimi deputowanymi do Rady Najwyższej kwestię dołączenia Ukrainy do struktur Unii Europejskiej. Przy okazji Jourová przypomniała cztery kluczowe reformy do realizacji w państwie ukraińskim: walka z korupcją, deoligarchizacja, regulacja lobbingu oraz zagwarantowanie praw dla mniejszości narodowych.
WTOREK 28.11.
➤ Ukraiński wywiad wojskowy oraz tamtejsze krajowe media poinformowały, że żona Kyryło Budanowa, szefa Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy, Marianna przeżyła otrucie metalami ciężkimi i obecnie przeszła pierwszą fazę leczenia. Według wstępnych ustaleń niebezpieczne środki znalazły się w jedzeniu, które spożywali współpracownicy ukraińskiego wywiadu wojskowego (w tym również małżonka Budanowa). Jednakże objawy zatrucia ujawniły się jako pierwsze właśnie u Marianny, ze względu na jej mniejszą wagę oraz drobniejszą budowę ciała. Obecnie wszyscy poszkodowani przechodzą leczenie a ich zdrowiu nie zagraża niebezpieczeństwo. Na moment pisania tego akapitu (30.11.2023 godz. 15:00) ukraiński wywiad nie przedstawił szczegółowych wyjaśnień dotyczących tego zdarzenia.
➤ Roberta Metsola, przewodnicząca Parlamentu Europejskiego, w czasie briefingu w sprawie integracji europejskiej Ukrainy ogłosiła, że Konferencja Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej podjęła decyzję o rozpoczęciu prowadzenia negocjacji między Radą Europejską, a stroną ukraińską w kwestii przystąpienia do Unii Europejskiej. Przy okazji Metsola zaznaczyła, że „proces przystąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej to nie tylko transpozycja europejskich praw i zasad do ustawodawstwa krajowego, ale także transformacja społeczeństwa kraju”.
➤ Ukraiński operator systemu energetycznego „Ukrenergo” powiadomił, że państwo ukraińskie obecnie spełnia już najważniejsze wymagania techniczne kluczowe do zagwarantowania stałego połączenia systemów energetycznych Europy kontynentalnej oraz Ukrainy. Oprócz stałej synchronizacji z ENTSO-E („Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych, reprezentuje 39 operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej z 35 krajów w całej Europie, tym samym wykraczając poza granice UE”) dla strony ukraińskiej powiększono limit mocy przesytu energii elektrycznej przeznaczonej na handel – wzrósł on z 1200 megawatów do 1700 MW.
ŚRODA 29.11.
➤ Ukraiński ruch oporu zawiadomił za pośrednictwem mediów społecznościowych, że w obwodzie chersońskim zdetonowano ładunek wybuchowy podczas spotkania wysokich rangą rosyjskich okupantów. Eksplozja miała miejsce w dniu poprzednim w jednym z budynków we wsi Juwiłejne (ukr. Ювілейне). W wyniku detonacji śmierć poniosło pięciu rosyjskich urzędników wysokiego szczebla. Zdjęcia dostępne w Internecie wskazują, że był to ładunek o dużej mocy, ponieważ praktycznie cały budynek jest poważnie uszkodzony, a kilka samochodów stojących przednim także zostało zniszczonych.
➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przybył do Odessy. Na miejscu spotkał się z przedstawicielami sił zbrojnych, wysłuchał aktualnego raportu dotyczącego bieżącej sytuacji wojskowej, a także uczestniczył w spotkaniu w sprawie zwiększenia protekcji w regionie. W szczegółach omówiono kwestie aktualnej sytuacji na Morzu Czarnym, zwalczanie min morskich na tym akwenie oraz zagwarantowanie bezpieczeństwa dla tzw. „korytarza zbożowego”. Ponadto rozmawiano na temat skuteczności i prowadzonych działań przez Siły Obrony Powietrznej w tym nadmorskim mieście i okolicy.
➤ Grupa socjologiczna „Rejting” (ukr. Рейтинг) zaprezentowała wyniki ankiety przeprowadzonej w drugiej połowie listopada br. wśród mieszkańców Ukrainy. Rezydenci zostali zapytani o ich gotowość do przystąpienia do Unii Europejskiej oraz Sojuszu Północnoatlantyckiego. Ankietowani wskazali, że gdyby odbyło się referendum, to 78% głosowałoby za dołączeniem do UE, a 77% za wstąpieniem do NATO. Przeciwko dołączeniu do opisywanych struktur jest zaledwie 5% odpytywanych. Warto jednak zwrócić uwagę, że zdecydowane poparcie dla dołączenia Ukrainy do NATO i UE zmalało – w czasie poprzedniego badania zorganizowanego w lipcu tego roku opcję „ZA” wybrałoby 85% (dla wstąpienia do UE) oraz 83% (dla dołączenia do NATO).
CZWARTEK 30.11.
➤ Służba Bezpieczeństwa Ukrainy zawiadomiła, że w nocy ze środy na czwartek ukraińscy agenci dokonali sabotażu i wysadzili tory na głównej linii kolejowej relacji Bajkał-Amur, łączącej Federację Rosyjską z Chinami. Cztery ładunki wybuchowe miały zostać zdetonowane w Tunelu Północnomujskim w Buriacji podczas przejazdu pociągu towarowego. Obecnie na miejscu pracuje rosyjska Federalna Służba Bezpieczeństwa oraz kolejarze, którzy próbują przywrócić zerwane połączenie. Opisywana trasa kolejowa łącząca oba kraje jest jednym z kluczowych szlaków pozwalającym na realizację dostaw np. sprzętu wojskowego, a jej zniszczenie sparaliżuje ruch towarowy i znacząco opóźni wykonywanie zaplanowanych transportów.
➤ Ministerstwo Finansów Ukrainy przedstawiło bilans wsparcia pieniężnego jakie w listopadzie 2023 roku otrzymało państwo ukraińskie. Łączna kwota wyniosła 2 miliardy dolarów. Wśród darczyńców należy wyróżnić przede wszystkim: Unię Europejską (przekazała w sumie 1,6 mld dolarów), Wielka Brytania za pośrednictwem mechanizmu gwarancji Banku Światowego (400 mln dolarów), Bank Światowy (5 mln dolarów). Ponadto środki dostarczone przez UE były już dziesiątą transzą realizowaną w ramach dużej pomocy makrofinansowej na rok 2023. Pełna kwota jaką ma otrzymać Ukraina z tego programu to 18 mld euro. Do tej pory strona ukraińska pozyskała 16,5 mld euro.
➤ Lider państwa ukraińskiego Wołodymyr Zełeński przybył w ramach wizyty roboczej na odcinek frontu w rejonie miasta Kupiańsk. Na miejscu zapoznał się z aktualną sytuacją na polu walki, a także wręczył odznaczenia najbardziej zasłużonym żołnierzom. W delegacji uczestniczył także dowódca Sił Lądowych Sił Zbrojnych Ukrainy, generał pułkownik Oleksandr Syrski (odpowiednik stopnia w Wojsku Polskim to generał broni). Przy okazji uroczystości prezydent Zełeński życzył wszystkim zebranym zwycięstwa, pozostawania silnym, a także nie utracenia inicjatywy.
