Zapraszamy do naszego następnego podsumowania dotyczącego aktualnej sytuacji wokół Ukrainy. Niniejsze opracowanie obejmuje wydarzenia bezpośrednio powiązane z państwem ukraińskim, które miały miejsce od 14 do 20 kwietnia 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 14.04.
➤ Ministerstwo Reintegracji Tymczasowo Okupowanych Terytoriów Ukrainy poinformowało, że na stronę ukraińską udało się sprowadzić 82 kolejne ciała poległych obrońców. Ostatnia operacja została przeprowadzona przez Biuro Komisarza ds. Osób Zaginionych Ministerstwa Reintegracji w kooperacji z organami ścigania. Ukraińskie ministerstwo wyraźnie zaznaczyło w komunikacie, iż „ (…) przekazanie ciał odbywa się zgodnie z postanowieniami Konwencji Genewskiej.”
➤ Serhij Prytuła, w ostatnim czasie najbardziej znany z organizacji zbiórek oraz dostaw wyposażenia dla ukraińskiej obrony terytorialnej, przekazał informację za pośrednictwem mediów społecznościowych, że jego fundacja dostarczyła ukraińskim oddziałom Obrony Terytorialnej dwie wielozadaniowe łodzie bojowe. Na ich pokładzie mają zostać zainstalowane po dwa karabiny maszynowe M2 Browing. Maszyny zostały wyprodukowane przez jedno z ukraińskich przedsiębiorstw stoczniowych. Pełna suma kosztów zrealizowanego projektu wyniosła prawie 10,1 mln hrywien (ok. 1,2 mln złotych).
➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński zdymisjonował ze stanowiska szefa Centrum Operacji Specjalnych „A” Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) Serhija Dusika. Na jego miejsce mianował Ewgienija Chmaru. Oddział „A” SBU zajmuje się walką z terroryzmem, ochroną uczestników postępowań karnych i protekcją ukraińskich funkcjonariuszy organów ścigania. Odwołany Serhij Dusik piastował swoje stanowisko od maja 2020 roku.
SOBOTA 15.04.
➤ Ministerka obrony narodowej Kanady Anita Anand poinformowała, że jej kraj poza dostarczeniem ośmiu Leopardów 2A4 Ukrainie, wysłała również trzy symulatory prowadzenia ognia. Opisywany sprzęt pomoże w szkoleniu ukraińskich czołgistów z obsługi wspomnianych wyżej czołgów, a także umożliwi ćwiczenie zgrywania taktyki w formie „wirtualnego” pola walki. W kwestii kanadyjskich Leopardów – wszystkie maszyny dotarły do Polski 14 kwietnia br., skąd zostaną przerzucone do Ukrainy. O dostawach zachodnich czołgów dla Ukrainy pisaliśmy szerzej w jednym z dedykowanych artykułów – do jego lektury odsyłamy pod tym hiperlinkiem.
➤ Magdalena Rzeczkowska, ministerka finasów RP podzieliła się danymi dotyczącymi wsparcia finansowego udzielonego przez Polskę naszemu wschodniemu sąsiadowi. Od początku rosyjskiej agresji państwo polskie wsparło stronę ukraińską kwotą rzędu 11 mld euro. Jest to w przybliżeniu 50 miliardów złotych, a stanowiło to prawie 2% PKB Polski. Polska ministerka podkreśliła, że nasz kraj nie otrzymuje wystarczającej rekompensaty ze strony Unii Europejskiej za pomoc Ukrainie, ale nadal pomagamy naszemu sąsiadowi, ponieważ walczy on „o swoją przyszłość, wartości i wolność”.
➤ Federalna Służba Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej oświadczyła, że pięciu mieszkańców Melitopola, którzy są kontraktowymi żołnierzami Sił Zbrojnych Ukrainy lub członkami ukraińskiej Obrony Terytorialnej mieli rzekomo prowadzić działania partyzanckie we wspomnianej miejscowości przeciwko rosyjskiemu okupantowi. Rosyjscy śledczy mieli ustalić, iż podejrzani planowali dokonanie zamachów w miejscach dyslokacji oddziałów okupantów i w punktach dystrybucji rosyjskiej „pomocy humanitarnej”. W detalach podano, iż mężczyźni zamierzali rzekomo obrzucić granatami sprzęt wojskowy, żołnierzy, a także wysadzić samochód. Ukraińcy mieli zostać zatrzymani przez rosyjskich funkcjonariuszy, następnie przewiezieni na Krym, a potem do Moskwy, gdzie oczekują na rozpoczęcie przewodu sądowego.
NIEDZIELA 16.04.
➤ Szef gabinetu prezydenta Ukrainy Andrij Jermak przekazał informację, iż w czasie prawosławnych świąt Wielkiejnocy dokonano dużą wymianę jeniecką pomiędzy państwem ukraińskim, a Federacją Rosyjską. Operacja miała być prowadzona przez kilka dni, poprzez zaplanowane etapy. Łącznie na stronę ukraińską powróciło 130 obrońców. Wśród osłodzonych znaleźli się żołnierze SZU, przedstawiciele Straży Granicznej, marynarze, pracownicy Państwowej Służby Transportu Specjalnego. Wyzwoleni Ukraińcy przed niewolą uczestniczyli w działaniach wojennych na kierunkach: Bachmut, Soledar, Zaporoże i Chersoń.
➤ Lisa Schreinemacher, ministerka handlu zagranicznego i rozwoju Holandii poinformowała, w czasie wiosennego posiedzenia Banku Światowego w Waszyngtonie, iż jej kraj zapewni gwarancje w wysokości 100 milionów euro, które zostaną skierowane na finansowanie przedsiębiorstw rolnych (m. in. poprzez zakup sprzętu dla rolników) w Ukrainie. Ponadto za część opisywanej kwoty zostaną zakupione generatory prądotwórcze dla państwa ukraińskiego, które pozwolą przetrwać kolejną zimę. Również zgormadzone fundusze będą kierowane na remont oraz odbudowę ukraińskiej infrastruktury drogowej.
➤ Sąd w Iranie wydał wyrok w sprawie zestrzelenia ukraińskiego samolotu pasażerskiego, które miało miejsce w 2020 roku. Na karę więzienia skazano irańskiego dowódcę kompleksu rakiet przeciwlotniczych Tor M-1 oraz dziewięciu podległych żołnierzy. Głównodowodzący baterią otrzymał 10 lat więzienia, pozostali wojskowi kary od roku do trzech lat. W toku śledztwa ustalono, że 8 stycznia 2020 roku dowódca nie był właściwie rozeznany w sytuacji, więc błędnie był przekonany, iż zidentyfikował wrogi samolot. Wówczas „wbrew rozkazom” oraz bez uzyskania zgody wystrzelił dwa pociski w kierunku ukraińskiego samolotu pasażerskiego. Na jego pokładzie znajdowało się 176 osób. Katastrofy nie przeżył nikt. O tej tragedii pisaliśmy wówczas na bieżąco na naszym profilu na platformie Facebook.
PONIEDZIAŁEK 17.04.
➤ Minister obrony Słowacji Jarosław Nagy przekazał informację, że jego kraj już dostarczył Ukrainie wszystkie trzynaście myśliwców MiG-29, których przekazanie zostało zapowiedziane w połowie marca bieżącego roku. Dostawy pierwszych czterech maszyn miały miejsce w zeszłym miesiącu, kolejne zostały przekazane w ostatnich dniach. Słowacki minister przy okazji podziękował wszystkim uczestnikom zaangażowanym w organizację oraz przewóz samolotów do Ukrainy, ponieważ była to „(…) naprawdę ważna i skomplikowana operacja logistyczna”.
➤ Denys Szmyhal, premier Ukrainy zapowiedział, że Ottawa przekaże stronie ukraińskiej samolot An-124 Rusłan, który uprzednio został skonfiskowany rosyjskiemu przewoźnikowi lotniczemu „Wołga-Dniepr”. Oprócz tego państwo ukraińskie ma pozyskać z Kanady „inne aktywa” agresora. Jednakże ukraiński premier nie sprecyzował kiedy skonfiskowany samolot zostanie de facto przekazany, ani o jakich pozostałych rosyjskich aktywach jest mowa.
➤ Rzecznik Praw Obywatelskich Rady Najwyższej Ukrainy Dmytro Lubinets określił, że 86% ukraińskich żołnierzy, którzy powrócili z niewoli rosyjskiej było bezpośrednio torturowanych fizycznie przez agresora. Lubinets odmówił jednak odmówił podania przykładów wykonywanych przez Rosjan tortur, argumentując to zagwarantowaniem bezpieczeństwa dla ukraińskich jeńców, którzy nadal są przetrzymywani przez okupanta – w przypadku ujawnienia metod istnieje ryzyko, iż Rosjanie mogliby jeszcze brutalniej zacząć traktować zatrzymanych w niewoli Ukraińców.
WTOREK 18.04.
➤ Amerykańskie media powołując się na dokumenty, które wyciekły ze struktur tamtejszego wywiadu, podzieliły się informacją, że Stany Zjednoczone zainterweniowały w sprawie produkcji i sprzedaży amunicji przez Egipt dla Federacji Rosyjskiej. Według pierwotnych planów Kair chciał potajemnie dostarczyć Rosjanom pociski rakietowe kalibru 122 milimetrów, jednakże po interwencji dyplomatycznej USA zmieniono decyzję – Egipcjanie zainicjowali produkcję pocisków artyleryjskich kalibru 152 mm i 155 mm, które zostaną przekazane Ukrainie. Do powyższych rewelacji należy podchodzić z rezerwą – pochodzą one z dokumentów, które rzekomo wyciekły „przypadkiem”, a ich aktualna wartość jest kwestionowana przez wielu ekspertów. Niniejszy akapit został więc zawarty w podsumowaniu bardziej w ramach ciekawostki, niż próby szukania sensacji.
➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński obył podróż służbową w rejon toczących się walk na wschodzie kraju. W ramach roboczej wizyty udał się na wysunięte pozycje ukraińskich obrońców w Awdijiwce. Na miejscu Zełeński zapoznał się z wojskowymi raportami opisującymi bieżącą sytuację w regionie. Ponadto lider państwa ukraińskiego rozmawiał z tamtejszymi żołnierzami piechoty morskiej, oddziałów szturmowych, zmechanizowanych oraz artylerii, dziękując im za oddaną służbę. Wybrani obrońcy otrzymali od prezydenta Order Bohdana Chmielnickiego II i III stopnia oraz odznaczenie „Za odwagę” II i III stopnia. Z kolei przywódca Ukrainy otrzymał od żołnierzy medalion wojskowy, szewron oraz tablicę z symbolami 110. Samodzielnej Brygady Zmechanizowanej.
➤ Oleg Kotenko, ukraiński komisarz ds. osób zaginionych w szczególnych okolicznościach przekazał informację, że według stanu na kwiecień 2023 roku około 7 tysięcy ukraińskich żołnierzy uważa się za zaginionych. Kotenko określił, że około 60-65% z zaginionych, według dostępnych danych statystycznych, może znajdować się w niewoli rosyjskiej.
ŚRODA 19.04.
➤ Departament Obrony USA ogłosił kolejny pakiet wsparcia dla państwa ukraińskiego w postaci sprzętu wojskowego. Dostawy obejmują przede wszystkim dodatkową amunicję do zestawów artylerii rakietowej HIMARS, pociski artyleryjskie kalibru 155 mm i 105 mm oraz przeciwpancerne pociski kierowane TOW, a także granatniki przeciwpancerne AT-4. Ponadto USA przekaże dziewięć milionów sztuk amunicji do broni strzeleckiej, cztery pojazdy logistyczne, precyzyjną amunicję lotniczą, jak również sprzęt oraz podzespoły niezbędne do prowadzenia remontów i konserwacji posiadanych maszyn bojowych.
➤ Przedstawiciele rządu w Kijowie przekazali informację, iż do Ukrainy dotarły systemy obrony przeciwlotniczej Patriot. Opisywane kompleksy obrony powietrznej zostały sprowadzone z USA, Holandii oraz Niemiec. Ukraińscy urzędnicy, w postaci ministra obrony Ołeskija Reznikowa oraz jego zastępcy Ołeksandra Pawluka, podziękowali za dostarczenie tego typu maszyn, które będą skutecznie ochraniać ukraińskie niebo.
➤ Tego samego dnia strona ukraińska potwierdziła, iż niedawno (około 16 kwietnia) otrzymała z Niemiec kolejny system przeciwlotniczy IRIS-T. Oprócz samego kompleksu dostarczono zapas niezbędnej amunicji, w postaci 16 pocisków. Pierwsze dostawy omawianego zestawu ochrony powietrznej miały miejsce w październiku 2022 roku (por. Podsumowanie nr XVI) i w ciągu następnych miesięcy kolejne egzemplarze były sukcesywnie przekazywane do Kijowa. Według zapowiedzi najnowsza dostawa IRIS-T nie jest jeszcze ostatnią.
CZWARTEK 20.04.
➤ Do ukraińskiej stolicy z niezapowiedzianą wcześniej wizytą przybył Jens Stoltenberg, Sekretarz Generalny NATO. Szczegóły wizytacji nie zostały ujawnione ze względów bezpieczeństwa. Wiadomo jednak, iż szef Sojuszu Atlantyckiego zjawił się na placu Michajłowskim, gdzie uczcił pamięć pod murem z fotografiami poległych ukraińskich żołnierzy. Ponadto Stoltenberg udał się do niesławnej Buczy, gdzie złożył kwiaty pod pomnikiem w pobliżu lokalnej cerkwi. Sekretarz NATO powiedział później, iż jest „głęboko dotknięty” tym, co zobaczył w Buczy. Stoltenberg miał otrzymać od mera miasta Anatolija Fedoruka pamiątkową monetę z symbolami Buczy wykonaną z rosyjskich kul.
➤ Przedstawiciele duńskiego rządu poinformowali, iż strona ukraińska otrzyma kolejnych 14 czołgów Leopard 2, których przekazanie zorganizuje Kopenhaga oraz Amsterdam. Opisywane pojazdy będą stanowić uzupełnienie dla ogłoszonych wcześniej dostaw stu Leopardów 1 dla Ukrainy. Aczkolwiek warto podkreślić, że wspomniane wyżej holenderskie i duńskie Leopardy 2 dotrą do Sił Zbrojnych Ukrainy… na początku 2024 roku.
➤ Europejski Komisarz ds. Rozwoju i Pomocy Humanitarnej Janez Lenarčič w trakcie pobytu w Kijowie ogłosił, że Unia Europejska przekaże dodatkowe 55 milionów euro na pomoc humanitarną dla państwa ukraińskiego ze względu na rosyjską agresję. Pozyskane fundusze mają pomóc Ukrainie w organizacji przygotowań do kolejnego sezonu zimowego. Od początku roku bieżącego UE przekazała Ukrainie 145 mln euro, a łącznie od lutego 2022 roku do 685 mln euro.
