Polecamy Państwa uwadze nasze kolejne zestawienie, w którym umieściliśmy wydarzenia bezpośrednio powiązane z obecną sytuacją Ukrainy. Tenże tekst zawiera zdarzenia, które miały miejsce od 19 do 25 maja 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 19.05.
➤ Jurij Waskow, ukraiński wiceminister ds. rozwoju społeczności, terytoriów i infrastruktury przekazał informację, że w ramach tzw. „inicjatywy zbożowej” Rosjanie zgodzili się na wznowienie kontroli na statkach wypływających z portów w Odessie i Czarnomorsku. Nie wyrazili jednak akceptacji na dokonywanie inspekcji na masowcach zmierzających z mariny Piowdennyj. Do publicznej wiadomości nie podano dlaczego strona rosyjska podjęła takie działania. Ukraiński minister dodał, że w kolejce na odprawę oczekują 62 statki (stan na piątek 19 maja br.).
➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przybył na szczyt Ligi Państw Arabskich do Królestwa Arabii Saudyjskiej. Na miejscu spotkał się z przedstawicielami delegacji ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Sułtanatu Omanu, Kuwejtu oraz Iraku. Lider Ukrainy omawiał z wysłannikami krajów arabskich aktualną sytuację na froncie ukraińskim, a także przedstawił swoją „formułę pokoju”. Ponadto Zełeński poruszył kwestie globalnego bezpieczeństwa żywnościowego, a także tzw. „inicjatywy zbożowej” prowadzonej na Morzu Czarnym.
➤ Służba Bezpieczeństwa Ukrainy poinformowała, że funkcjonariusze organów ścigania zgromadzili dowody pozwalające postawić zarzuty, a co za tym idzie nakaz ścigania, rosyjskiemu generałowi porucznikowi (analogiczny stopień w Wojsku Polskim – generała dywizji/broni) Anatolijowi Koncewojowi. Wspomniany oficer pełni funkcję zastępcy Wojsk Powietrznodesantowych (WDW) Federacji Rosyjskiej i obecnie uczestniczy w działaniach wojennych w Ukrainie. SBU ustaliła, że to właśnie Koncewoj wydał rozkaz zajęcia lotniska w Hostomelu pod koniec lutego 2022 roku. W wyniku prowadzonych walk w aeroporcie został zniszczony słynny samolot An-225 Mirija. Wcześniej przed inwazją rosyjski generał miał organizować szkolenie dla spadochroniarzy we własnym kraju i Białorusi dotyczące szturmowania obiektów aerodromu. Ukraińscy śledczy na podstawie zgormadzonych dowodów zaocznie postawili zarzuty Koncewojowi „naruszenia integralności terytorialnej i nienaruszalności Ukrainy oraz planowania, przygotowania, rozpętania i prowadzenia agresywnej wojny” przeciwko państwu ukraińskiemu. Poszukiwanemu generałowi grozi do 15 lat (sic!) więzienia.
SOBOTA 20.05.
➤ W odpowiedzi na oświadczenie Jewgienija Prigożyna, założyciela Prywatnej Firmy Wojskowej „Wagner”, strona ukraińska zaprzeczyła jakoby Rosjanie w pełni mieliby już kontrolować miasto Bachmut. Wiceministerka obrony Hanna Malar określiła, że w mieście nadal toczą się zacięte boje, a sytuacja pozostaje krytyczną. Ukraińskie wojska mają utrzymywać punkty oporu we wschodniej części aglomeracji, od strony miejscowości Kostiantynówka. Na moment pisania tego akapitu (24.05.23, godz. 19:20) strona ukraiński oficjalnie nie potwierdziła, iż ostatnie oddziały Sił Zbrojnych Ukrainy wycofały się z Bachmutu.
➤ Szefowa Komisji Europejskie Ursula von der Leyen ogłosiła, że w ramach kolejnego pakietu sankcji Unii Europejskiej wobec Federacji Rosyjskiej obostrzenia dotkną wiele zagranicznych firm, które pomagają stronie rosyjskiej obchodzić wcześniej nałożone sankcje. W szczegółach von der Leyen wskazała, iż restrykcje dotkną ponad 90 przedsiębiorstw na całym świecie, wobec których zgromadzono niepodważalne dowody na wspieranie Federacji Rosyjskiej. Wśród wskazanych firm około osiem z nich jest zarejestrowanych w Chinach.
➤ W trakcie swojej wizyty w Japonii prezydent Ukrainy Wołodymy Zełeński spotkał się z premierem Indii Narendrą Modi. Przedstawiciele obu państw rozmywali na temat prowadzenia akcji rozminowywania obszarów w Ukrainie, a także organizacji mobilnych placówek medycznych, które strona ukraińska stara się wprowadzić do szerszego użytkowania. Ponadto przywódcy poruszyli kwestię nielegalnego wywozu dzieci z Ukrainy do Federacji Rosyjskiej, a także dyskutowali na temat ukraińskiej „formuły pokojowej”.
NIEDZIELA 21.05.
➤ W czasie pobytu w kraju kwitnącej wiśni prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przemawiał przed przywódcami G7, a ponadto zwrócił się z podziękowaniami do każdego przedstawiciela danego kraju. Lider Ukrainy wyraził więc wdzięczność za okazane wsparcie i udzieloną pomoc prezydentowi USA Joe Bidenowi, kanclerzowi Niemiec Olafowi Scholzowi, premierowi Wielkiej Brytanii Rishi Sunakowi, prezydentowi Francji Emmanuelowi Macornowi, premierce Italii Giorgii Meloni, premierowi Kanady Justinowi Trudeau, przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen oraz premierowi Japonii Fumio Kishida.
➤ Amerykański Pentagon ogłosił nowy pakiet wsparcia w sprzęcie wojskowym dla państwa ukraińskiego o wartości 375 mln dolarów. W najnowszych dostawach znalazły się: amunicja dla mobilnych systemów artyleryjskich HIMARS, pociski artyleryjskie kalibru 155 mm i 105 mm, przeciwpancerne pociski kierowane TOW, granatniki przeciwpancerne Javelin i AT-4, amunicja do systemów rakietowych naprowadzanych laserowo, amunicja burząca, systemy mostów wojskowych, opancerzone pojazdy medyczne, ciągniki wraz z naczepami do przewozu ciężkiego uzbrojenia, pozostały sprzęt do wspomagania logistyki, systemy termowizyjne oraz podzespoły zamienne do pojazdów i uzbrojenia.
➤ W rocznicę ewakuacji obrońców Mariupola z tamtejszego kompleksu przemysłowego „Azowstal” w Kijowie odbyła się procesja pod hasłem „Czekamy, aż bohaterowie Mariupola wrócą do domu”. Członkowie rodzin pojmanych, zaginionych oraz poległych żołnierzy z „Azwostali” przeszli z Parku Szewczenki na Plan Niepodległości. We wiecu uczestniczyło około tysiąca osób. Na mecie pochodu przemawiali przedstawiciele organizacji zajmujących się kwestią jeńców wojennych, a także sprawami rodzin uwięzionych oraz poległych obrońców Mariupola. Na zakończenie mitingu uczestnicy uczcili minutą ciszy poległych bohaterów Ukrainy.
PONIEDZIAŁEK 22.05.
➤ Jehor Czerniew, szef stałej delegacji Ukrainy do Zgromadzenia Parlamentarnego NATO ogłosił, że wspomniany organ Sojuszu Północnatlantyckiego jednogłośnie uznał za ludobójstwo zbrodnie dokonane przez Rosjan w państwie ukraińskim. Z kolei sam terrorystyczny reżim Federacji Rosyjskiej został określony jako rasizm. Ponadto przedstawiciele NATO zadeklarowali dalszą pomoc dla Ukrainy, zarówno w czasie trwającego konfliktu (poprzez dostawy sprzętu humanitarnego i wojskowego), jak i w przyszłości (np. w postaci „planu Marshalla” dla Ukrainy).
➤ Ukraińskie Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich ds. Osób Zaginionych w Szczególnych Okolicznościach opracowało interaktywną mapę, na której rozmieszczono prawdopodobne miejsca zaginięcia ukraińskich żołnierzy. Jednakże opracowane materiały nie są ogólnodostępne (np. w Internecie) – zostały przygotowane tylko do użytku wewnętrznego dla ukraińskich służb zajmujących się poszukiwaniem ciał poległych obrońców. Przedstawiciele Biura podkreślili, iż ze względu na trwające działania wojenne nie zawsze istnieje możliwość dotarcia do określonych punktów, w celu odzyskania szczątków zabitych żołnierzy. Niejednokrotnie taką operację można przeprowadzić dopiero po wyzwoleniu oraz rozminowaniu danego obszaru.
➤ Ukraińskie państwowe przedsiębiorstwo zajmujące się energią atomową Energoatom poinformowało, że w poniedziałek nad ranem w wyniku ostrzału dokonanego przez rosyjskich agresorów została zerwana linii energetyczna przesyłająca prąd do okupowanej (wygaszonej) Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej (EJ). W związku z powyższym w elektrowni uruchomiono awaryjne generatory prądotwórcze, w celu zasilenia krytycznych systemów nadal funkcjonujących w kompleksie Zaporoskiej EJ. We wczesnych godzinach popołudniowych operator systemu przesyłowego energii elektrycznej na Ukrainie Ukrenergo przekazał informację, że uszkodzone linie wysokiego napięcia zostały naprawione i udało się przywrócić zasilanie do Zaporoskiej EJ.
WTOREK 23.05.
➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przybył w pobliże linii frontu w rejonie miast Wuhłedar oraz Maryniwka. Na miejscu spotkał się z żołnierzami Piechoty Morskiej Sił Zbrojnych Sił Zbrojnych Ukrainy i złożył im życzenia z okazji ich święta, przypadającego na 23 maja. Lider Ukrainy wręczył odznaczenia najbardziej zasłużonym wojskowym, a także oddał hołd poległym obrońcom kraju. Z okazji wspomnianego święta, życzenia członkom ukraińskiej piechoty morskiej złożył także Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy generał Wałerij Załużny.
➤ Valdis Dombrovskis, Europejski Komisarz ds. Handlu oraz wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej poinformował za pośrednictwem mediów społecznościowych, iż Ukraina otrzymała czwartą transzę finansową w ramach europejskiego wsparcia makrofinansowego w wysokości 1,5 mld euro. Przekazane środki pozwolą państwu ukraińskiemu na wypłatę pensji i emerytur, a także odbudowę obiektów infrastruktury krytycznej. W tym roku Ukraina w ramach makrofinasowego wsparcia Unii Europejskiej uzyskała już 7,5 mld euro.
➤ Premier Ukrainy Denys Szmyhal w trakcie posiedzenia rządu przekazał informację, ze w państwie ukraińskim obsiano uprawami rolnymi już 10 milionów hektarów z planowanych 13 milionów ha. Szmyhal wskazał, że to powinno pozwolić na zaspokojenie wewnętrznych potrzeb ukraińskiego rynku, a także umożliwi wyeksportowanie części płodów rolnych i rozwój gospodarki. Premier Ukrainy dodał, że poważnym wyzwaniem są zaminowane obszary. Na ten moment w wielu wyzwolonych regionach kraju trwają działania neutralizujące zagrożenie detonacji ładunków wybuchowych. Oczyszczenie „skażonych” obszarów ma być jednym z priorytetowych celów rządu Ukraińskiego w tym roku. Według słów Szmyhala do tej pory przebadano już 110 000 hektarów i wykryto ponad 600 tysięcy materiałów wybuchowych i min.
ŚRODA 24.05.
➤ Patrick Ryder, rzecznik Departamentu Obrony USA ogłosił, że w ciągu najbliższego tygodnia amerykańscy instruktorzy rozpoczną szkolenie z obsługi czołgów M1 Abrams dla ukraińskich żołnierzy. Trening będzie prowadzony na 31 amerykańskich czołgach, które już zostały przetransportowane na poligon w Niemczech. W szkoleniu ma uczestniczyć około 250 oficerów z państwa ukraińskiego, a ich instruktaż ma trwać w przybliżeniu dziesięć tygodni. Warto wspomnieć, iż wcześniej przedstawiciele USA zadeklarowali, iż czołgi M1 Abrams zostaną dostarczone Siłom Zbrojnym Ukrainy do jesieni tego roku.
➤ Iryna Wereszczuk – ukraińska wicepremierka i ministerka ds. reintegracji terytoriów czasowo okupowanych poinformowała, iż omówiła z przedstawicielami Państwowej Agencji Młodzieży i Sportu oraz biurem niemieckiego banku rozwoju KfW kwestię pozyskania kredytu. W toku rozmów ustalono, że strona ukraińska utrzyma 17 mln euro na kredyty mieszkaniowe dla osób przesiedlonych wewnątrz kraju z powodu wojny. Do tej pory 650 przesiedleńców otrzymało pożyczki o oprocentowaniu 3% na łączną kwotę 892,6 mln hrywien.
➤ W środę w Japonii odbyła się uroczystość przekazania stronie ukraińskiej około 100 pojazdów wojskowych. Na liście dostarczonego sprzętu znalazły się półtonowe ciężarówki, opancerzone transportery opancerzone oraz terenowe samochody osobowe. Oprócz pojazdów kołowych Japonia w tej dostawie umieściła 30 tysięcy racji żywnościowych. W uroczystości wzięli udział wiceminister obrony Japonii Toshirō Ino oraz ambasador Ukrainy Serhij Korsuński.
CZWARTEK 25.05.
➤ Przedstawiciele Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy poinformowali, że w czwartek w rejonie miasta Bachmut dokonano wymiany jeńców wojennych. Na stronę ukraińską powróciło łącznie 106 ludzi. Wśród nich znalazło się ośmiu oficerów oraz 98 szeregowych i sierżantów. Według przynależności jeńców do oddziałów 21 z nich to członkowie Obrony Terytorialnej, 77 to przedstawiciele jednostek wojskowych, dalszych siedmiu to funkcjonariusze Straży Granicznej, a jedna osoba to żołnierz z Państwowej Specjalnej Służby Transportu. Przynajmniej siedmiu z uwolnionych ma różne obrażenia – od ran odłamkowych i postrzałowych, poprzez oparzenia i załamania, do zaostrzonych chorób przewlekłych. Warto podkreślić, że znaczna część oswobodzonych (68 osób) wcześniej była uważana za zaginionych.
➤ Ministerstwo Obrony Finlandii ogłosiło nowy (już szesnasty z kolei) pakiet wsparcia we sprzęcie wojskowym dla państwa ukraińskiego. Wartość przygotowywanej przesyłki opiewa na 109 mln euro. Jednakże ze względów bezpieczeństwa fiński resort obronny nie ujawnił szczegółów omawianych dostaw, z uwzględnieniem zawartości oraz sposobu i terminu realizacji. Jednocześnie tamtejszy minister obrony Antti Kaikkonen zaznaczył, że łączna wartość wsparcia udzielonego Ukrainie przez rząd w Helsinkach wynosi 1,1 mld euro.
➤ Ołeksandr Kubrakow, Minister Infrastruktury Ukrainy podzielił się danymi dotyczącymi odbudowy dróg oraz wiaduktów kolejowych. W ciągu bieżącego roku odnowiono 130 obiektów infrastruktury drogowej różnego rodzaju oraz przywrócono do użytku około 33% ze wszystkich zniszczonych mostów kolejowych. Przy okazji ukraiński minister wskazał, iż dla jego resortu priorytetem jest protekcja obiektów infrastruktury krytycznej. Według słów Kubrakowa w chwili obecnej ponad 100 wspomnianych obiektów energetycznych zostało wyposażonych w odpowiednie zabezpieczenia. Pozostałe istotne zadania dla ministerstwa to budowa oraz remont mieszkań, a także przywracanie sieci komunikacyjnej z wyzwolonymi obszarami Ukrainy.
