Polecamy Państwa uwadze nasze kolejne piątkowe opracowanie, w którym ujęliśmy subiektywny wybór kluczowych wydarzeń bezpośrednio odnoszących się do aktualnej sytuacji Ukrainy. Tenże tekst obejmuje zdarzenia, które miały miejsce w okresie ostatnich siedmiu dni, od 7 do 13 kwietnia 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
Na wstępie wyjątkowo zamieszczamy sprostowanie. W kilku ostatnich podsumowaniach pisząc o ukraińskim konsorcjum zbrojeniowym „Ukroboronprom” wskazywaliśmy, iż ich nowa nazwa po restrukturyzacji brzmi „Ukraiński przemysł obronny” (ukr. Українську оборонну промисловість). Jednakże według najnowszych informacji (z 12 kwietnia br.) zmiana ta jeszcze nie została dokonana, ponieważ do tej pory nie została opublikowana odpowiednia rządowa uchwała. W związku z powyższym na chwilę obecną pozostajemy przy dotychczasowej nazwie „Ukroboronprom”.
PIĄTEK 07.04.
➤ Energoatom, ukraińskie państwowe przedsiębiorstwo zajmujące się energią atomową, przekazało informację, że w godzinach wieczornych dnia poprzedniego Rosjanie okupujący kompleks Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej (EJ) uprowadzili czterech pracowników ochrony fizycznej obiektu. Mężczyźni mieli zostać wywiezieni w nieznanym kierunku i do tej pory nie wiadomo gdzie przebywają. Warto odnotować, iż pojmani wcześniej podjęli współpracy z rosyjskim agresorem, choć nie uzyskali rosyjskich paszportów.
➤ Polska Grupa Zbrojeniowa ogłosiła w piątek, że podpisano porozumienie pomiędzy ukraińskim konsorcjum zbrojeniowym „Ukroboronprom” a zakładami mechanicznymi „Bumar-Łabędy”. Umowa dotyczy prowadzenia remontu ukraińskich czołgów T-64 w gliwickich zakładach pancernych. Wedle porozumienia strona polska zapewni dostęp do hal remontowych i zaplecze techniczne, natomiast Ukraińcy dostarczą odpowiednią technologię oraz wykwalifikowanych specjalistów. W przyszłości współpraca ma objąć remont czołgów T-72 oraz PT-91, które Polska wysłała w ramach wsparcia do państwa ukraińskiego.
➤ Daria Zariwna, doradca ds. komunikacji szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy przekazała informację, iż strona ukraińska przedstawiła Federacji Rosyjskiej propozycję wymiany wszystkich jeńców wojennych wiary muzułmańskiej z obu stron, ze względu na „szacunek dla ich kultury oraz tradycji”. Jednakże przedstawiciele Rosji odrzucili taką możliwość. Ponadto Kancelaria Prezydenta Ukrainy przedstawiła dane dotyczące wymian jenieckich dokonanych od lutego 2022 roku. Do kwietnia roku bieżącego z niewoli rosyjskiej w ramach 39 wymian oswobodzono 1993 osoby, w tym 184 kobiety i 107 zakładników cywilnych.
SOBOTA 08.04.
➤ Mykoła Kuleba, Prezes Fundacji „Save Ukraine” (ukr. „Спасемо Україну”), były Rzecznik Praw Dziecka w Ukrainie ogłosił, iż w ramach piątej misji ratunkowej udało sprowadzić się na stronę ukraińską 31 dzieci, które wcześniej zostały uprowadzone przez rosyjskiego agresora z terytoriów okupowanych. Kuleba podkreślił, że wraz z każdą operacją ratunkową „wzrasta liczba godzin przesłuchań [dokonanych – dop. PT] przez FSB, męka, przez którą przechodzą rodziny, by odzyskać swoje dzieci”.
➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński w wieczornym przemówieniu do narodu przekazał informację o ustaleniach, które zostały zawarte w trakcie jego niedawnej wizyty w Polsce (zob. Podsumowanie nr XLI). Lider Ukrainy przede wszystkim podkreślił, iż państwo polskie mocno wspiera wschodniego sąsiada poprzez dostawy sprzętu humanitarnego, medycznego oraz wojskowego. Co istotne, Zełeński wskazał, że w przypadku zapowiedzianego wcześniej przekazania kołowych transporterów opancerzonych Rosomak ich liczba wyniesie 200 pojazdów – sto ma zostać dostarczonych w najbliższym czasie, a druga setka pojawi się w państwie ukraińskim w dalszej perspektywie.
➤ W sobotę ukraińskie media informowały, że w na początku następnego tygodnia do Delhi, stolicy Indii uda się wiceministerka spraw zagranicznych Ukrainy Emine Dżaparowa. Celem wizyty ma być omówienie aspektów niesienia pomocy humanitarnej, a także dostarczenia Kijowowi sprzętu do odbudowy infrastruktury energetycznej. Oprócz tego ukraińska wysłanniczka ma rozmawiać o „10-cio punktowej formule pokojowej”, zaproponowanej przez prezydenta Wołodymyra Zełeńskiego. Ponadto Ukraina zwróciła się do Indii z prośbą o dostarczenie farmaceutyków oraz sprzętu medycznego.
NIEDZIELA 09.04.
➤ Służba prasowa Dowództwa Sił Powietrznych Sił Zbrojnych Ukrainy podzieliła się danymi dotyczącymi użytkowania systemu przeciwlotniczego NASAMS. W przeciągu pięciu miesięcy od dostarczenia wyżej wymienionego sprzętu ukraińscy przeciwlotnicy zniszczyli lub strącili ponad sto rosyjskich bezzałogowych pojazdów latających (dronów) oraz rakiet. Przy okazji przedstawiciele ukraińskich oddziałów przeciwlotniczych podkreślili, że Kijów potrzebuje więcej skutecznych kompleksów tego rodzaju, które pomogą zwyciężyć w walce z rosyjskim agresorem.
➤ Ministerstwo Obrony Niemiec zaktualizowało listę sprzętu wojskowego, który został przekazany stronie ukraińskiej w ramach wsparcia. W zestawieniu znalazło się: jeden opancerzony pojazd inżynieryjny Pionierpanzer 2 Dachs, oparty na konstrukcji niemieckiego czołgu Leopard 2; osiem ciężarówek Zetros, osiem ruchomych systemów antenowych i masztowych, osiem dronów zwiadowczych, a także 23 520 sztuk amunicji kalibru 40 mm.
➤ Agencja badawcza SW Research przeprowadziła ankietę dla gazety „Rzeczpospolita”, dotyczącą nastawienia Polaków do państwa ukraińskiego i jego mieszkańców. W toku badań określono, że 23,4% respondentów uważa, iż oba kraje mają bardzo dobre stosunki. Ocenę „dobrą” dla relacji wystawiło 56,1% odpytywanych. Z kolei 4,7% ankietowanych źle ocenia stosunki Polski z Ukrainą, a następnych 2,7% wskazało, iż są bardzo złe. Pozostałych 13,1% badanych nie zajęło żadnego stanowiska w omawianej kwestii.
PONIEDZIAŁEK 10.04.
➤ Szef administracji regionalnej w obwodzie chersońskim Ołeksandr Prokudin przekazał informację, że zorganizowano kolejną misję ratunkową, w ramach której na stronę ukraińską sprowadzono 24 dzieci, wcześniej uprowadzonych przez rosyjskich okupantów. Prokudin wyraźnie zaznaczył, iż była to „jedna z najtrudniejszych misji ratunkowych”. Ponadto podkreślił, że uratowane dzieci były wcześniej przesłuchiwane przez Rosjan przez 13 godzin, a ponadto zostały zmuszone do uczestnictwa w reportażu propagandowym.
➤ Tego samego dnia oswobodzono także dorosłych – w ramach kolejnej wymiany jenieckiej na stronę ukraińską powróciło sto osób (80 mężczyzn i 20 kobiet) pojmanych przez Rosjan. Wśród nich znaleźli się obrońcy Mariupola, zakładów „Azowstal”, oraz lotniska w Hostomelu. Część ludzi jest ciężko rannych lub są chore. Szef Kancelarii Prezydenta Andrij Jermak (koordynujący całą akcję) podkreślił, że zostanie zrobione „(…) wszystko, co konieczne, aby zapewnić, by każdy z nich otrzymał wszelką pomoc, której potrzebuje”. Jednocześnie Jermak zaznaczył, że „to nie była łatwa wymiana” jeniecka. W ramach tej samej akcji na stronę rosyjskiego agresora zwrócono pięciu ciężko rannych Rosjan, w tym jedną kobietę, którzy byli ukraińskimi jeńcami.
➤ W rosyjskich obwodach graniczących z Ukrainą – biełgorodzkim oraz kurskim – zostały odwołane tegoroczne obchody planowane na 9 maja, czyli Dzień Zwycięstwa. Gubernator obwodu kurskiego Roman Starowojt uzasadnił decyzję „względami bezpieczeństwa”, natomiast szef obwodu biełgorodzkiego Wiaczesław Gładkow oświadczył, że defilada nie odbędzie się „aby nie prowokować przeciwnika dużą ilością pojazdów i żołnierzy w centrum Biełgorodu”. Od siebie nieco złośliwie dodamy, że być może gubernatorzy obawiają się dodatkowo, iż zabytkowy sprzęt mógłby, w ramach rekonstrukcji historycznej, zaraz po zakończonej defiladzie, wyruszyć prosto na front w Ukrainie.
WTOREK 11.04.
➤ Karoline Edtstadler, ministerka ds. europejskich i konstytucji w rządzie federalnym Austrii poinformowała, że jej kraj będzie wspierał Ukrainę humanitarnie oraz gospodarczo, lecz nie udzieli pomocy wojskowej. Austriacka minsterka uzasadniała to tym, iż Wiedeń jest „neutralny militarnie”, aczkolwiek nie jest obojętny pod względem politycznym. Aczkolwiek pomimo swoich deklaracji Austria przystąpiła do natowskiej inicjatywy pt. Sky Shield”, której celem jest „wzmocnienie zintegrowanej obrony powietrznej i przeciwrakietowej”. Edtstadler argumentowała, iż takie działanie nie stoi w sprzeczności ze statusem neutralności Austrii.
➤ Ukraińskie przedsiębiorstwo zbrojeniowe „Ukroboronprom” przekazało informację, iż Siły Zbroje Ukrainy otrzymały pierwszą partę pocisków kalibru 125 mm (amunicja czołgowa) i 122 mm (amunicja artyleryjska), które zostały wspólnie wyprodukowane przy współpracy z jednym z krajów członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego. Szerzej na temat podjęcia kooperacji w produkcji amunicji pisaliśmy więcej w Podsumowaniu nr XXXIX.
➤ Policja z obwodu kijowskiego przedstawiła dane dotyczące identyfikacji ciał cywilów zabitych przez rosyjskich okupantów. Do tej pory odnaleziono zwłoki 1374 mieszkańców. Według ustaleń funkcjonariuszy 717 ludzi zostało umyślnie zabitych z broni strzeleckiej, a 340 osób poległo w skutek eksplozji min lub ładunków wybuchowych. Przyczyna śmierci nie została ustalona dla pozostałych 317 ludzi. Oprócz tego nie udało się jeszcze rozpoznać 195 ciał, a 279 osób jest uważanych za zaginione.
ŚRODA 12.04.
➤ Premier Ukrainy Denys Szmyhal poinformował za pośrednictwem mediów społecznościowych, iż przebywając z wizytą w Waszyngtonie podpisał z przedstawicielką Banku światowego Anną Bjerde porozumienie dotyczące wsparcia finansowego dla państwa ukraińskiego. Zawarte porozumienie obejmuje przekazanie dodatkowych 200 milionów dolarów, które zostaną skierowane na obudowę ukraińskiego sektora energetycznego. Omawiane fundusze w pierwszej kolejności zostaną skierowane na odbudowę sieci energetycznej i systemów grzewczych w Kijowie, Charkowie, Mikołajewie, Sumach i miastach obwodu czernihowskiego.
➤ Na wspólnej konferencji z szefem Ministerstwa Obrony Ukrainy Ołeksijem Reznikowem hiszpańska ministerka obrony Margarita Robles ogłosiła, iż Madryt w ciągu kilku najbliższych dni zrealizuje dostawy sześciu odnowionych czołgów Leopard 2A4. Maszyny mają dotrzeć do państwa ukraińskiego tranzytem morskim. Robles dodała, że cztery kolejne Leopardy są w trakcie napraw i zostaną wysłane jak tylko zostaną ukończone prace remontowe. Wysyłce czołgów z Zachodu dla Ukrainy poświęciliśmy oddzielny artykuł, do lektury którego zapraszamy tutaj.
➤ Ukraińscy funkcjonariusze organów ścigania poinformowali, że do sądu skierowano akt oskarżenia przeciwko rosyjskiemu generałowi porucznikowi (odpowiednik generała dywizji lub generała broni w Wojsku Polskim) Andrejowi Mordwiczowi, który wydał rozkaz szturmu na zakłady „Azowstal” w Mariupolu. Jednocześnie śledczy ustalili, że mężczyzna dowodził rosyjskimi oddziałami od lutego do maja 2022 roku w trakcie inwazji na obwód doniecki. Generał porucznik został oskarżony o umyślne prowadzenie działań siłowych (wojennych) w celu zmian granic państwa Ukraińskiego, co doprowadziło m. in. do śmierci ludzi i dewastacji mienia. Na chwilę obecną mężczyzna jest poszukiwany przez ukraińskie organy ścigania.
CZWARTEK 13.04.
➤ Rada Unii Europejskiej zatwierdziła przekazanie 1 mld euro w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Pokoju (EPF) na wsparcie Sił Zbrojnych Ukrainy. Poprzez takie działanie Unia Europejska będzie miała możliwość dokonania zwrotu dla krajów członkowskich kosztów amunicji przekazanej Ukrainie, pobranej z istniejących zapasów lub pozyskanej w ramach pilnych zamówień. Omawiana decyzja „wdraża pierwszą część porozumienia Rady UE z 20 marca 2023 r. w sprawie trójstronnego podejścia mającego na celu przyspieszenie dostaw i wspólnych zamówień amunicji artyleryjskiej” w Europie.
➤ Niemieckie media przekazały informację, iż do kraju nad Renem przybyli litewscy instruktorzy wojskowi (w liczbie 40 osób), którzy wraz z belgijskimi i niemieckimi specjalistami, będą prowadzić szkolenie dla ukraińskich żołnierzy. Omawiany instruktaż będzie prowadzony w ramach inicjatywy o nazwie European Union Military Assistance Mission Ukraine (EUMAM, pol. misja Unii Europejskiej dot. pomocy wojskowej dla Ukrainy).
➤ Shun’ichi Suzuki, minister finansów Japonii zapowiedział, iż kraj kwitnącej wiśni w przeciągu całego 2023 roku udzieli Ukrainie wsparcia finansowego w wysokości 3,5 miliarda dolarów. Pozyskane fundusze zostaną skierowane przede wszystkim na pokrycie kluczowych wydatków, takich jak wydatki socjalne oraz humanitarne. Od czasu rozpoczęcia rosyjskiej inwazji w lutym 2022 roku do tej pory rząd w Tokio przekazał państwu ukraińskiemu finansowanie o łącznej sumie 581 mln dolarów.
