Zapraszamy do zapoznania się z naszym następnym tekstem, w którym ujęliśmy najważniejsze sytuacje bezpośrednio dotyczące Ukrainy. W niniejszym opracowaniu zawarliśmy wydarzenia, które miały miejsce w czasie ostatnich siedmiu dni, od 17 do 23 marca 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 17.03.
➤ W piątek Izba Przygotowawcza Międzynarodowego Trybunału Karnego wydała nakazy aresztowania: przywódcy państwa rosyjskiego Władimira Putina oraz pełnomocniczki prezydenta Federacji Rosyjskiej ds. praw dziecka Marii Lwowej-Biełowej. Poszukiwane osoby zostały oskarżone o dokonaniu zbrodni wojennej w postaci nielegalnej deportacji i przekazywania dzieci z okupowanych terenów Ukrainy do Rosji, co miało miejsce co najmniej od 24 lutego 2022 roku. Strona rosyjska wskazała, że postanowienia Międzynarodowego Trybunału Karnego „nie mają dla Rosji żadnego znaczenia, w szczególności z prawnego punktu widzenia”, ponieważ Rosja nie jest stroną Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego i nie ma żadnych zobowiązań z tego tytułu.
➤ Ministerstwo Obrony Belgii poinformowało, że w najbliższym czasie dostarczy Ukrainie 240 ciężarówek wojskowych o różnym przeznaczeniu. Armia belgijska od lat 90. XX wieków posiada całą flotę pojazdów marki Volvo, wyposażonych w klasyczną „pakę”, dźwig, holownik czy lawetę. Belgia zamiast zezłomować pojazdy, przekaże je stronie ukraińskiej. Belgijskie ministerstwo obrony podkreśliło, iż „[Zachód – dop. PT] często koncentruje się na dostawach broni, ale na te ciężarówki czekają także ukraińskie oddziały. W czasie konfliktu logistyka jest co najmniej tak samo ważna jak broń”.
➤ W trakcie nadzwyczajnego posiedzenia prowadzonego online słowacki rząd podjął decyzję o przekazaniu Ukrainie wszystkich posiadanych 13 myśliwców MiG-29. O takim postanowieniu mówił na konferencji prasowej tamtejszy premier kraju Eduard Heger. Opisywane samoloty zostaną dostarczone równocześnie z polskimi maszynami. Ponadto Słowacja przekaże stronie ukraińskiej części do kompleksu obrony przeciwlotniczej 2K12 Kub. Bratysława ma otrzymać odszkodowanie do zachodnich partnerów w wysokości 900 mln euro za „odlot” MiG-ów do Ukrainy.
SOBOTA 18.03.
➤ Ołeksandr Kubrakow, wicepremier ds. obudowy Ukrainy poinformował w mediach społecznościowych, że tzw. „inicjatywa zbożowa” ma zostać przedłużona o kolejnych 120 dni. Przy okazji polityk podziękował sekretarzowi generalnemu ONZ Antonio Guterresowi, prezydentowi Turcji Recepowi Tayyip Erdoganowi oraz tureckiemu ministrowi Hulusi Akarowi i pozostałym partnerom za możliwość przedłużenia umowy o kolejne 4 miesiące. Dzień wcześniej przedstawiciele Rosji określili, ze nie widzą przeciwskazań do przedłużenia porozumienia, jednak wyrazili zgodę na prolongatę tylko na 60 dni. Strona ukraińska podkreśliła, że nie jest to zgodne z najnowszymi dokumentami zawartymi z ONZ i Turcją, gdzie wyraźnie wskazano przedłużenie „inicjatywy” o 120 dni.
➤ Ministerka obrony Kanady Anita Anand przekazała informację, że do Ukrainy wysłano kolejny transport ze wsparciem wojskowym i humanitarnym. Tym razem na pokładzie samolotów wiozących ładunek znalazły się pojazdy wsparcia bojowego (wozy zabezpieczenia technicznego) Bergepanzer 3. W komunikacie nie wskazano jednak ile dokładnie takich maszyn zostało wysłanych przez Ottawę w najnowszym transporcie.
➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński podpisał dekrety nakładające kolejne sankcje na osoby i instytucje wspierające stronę rosyjską przy prowadzeniu działań wojennych w państwie ukraińskim. Na liście znalazł się m. in. syryjski przywódca Baszszar al-Asad, premier Syrii Husajn Arnus, minister spraw zagranicznych Syrii Faisal Mekdad. W sumie w wykazie ujęto 300 osób. Obostrzenia będą obowiązywać przez najbliższych 10 lat. W przypadku firm strona ukraińska nałożyła sankcje na 141 podmiotów prawnych, w tym dwa z okupowanego Krymu – Autonomiczną Organizację Non-Profit „Instytut Instrumentacji i Robotyki Morskiej” (ukr. „Інститут морського приладобудування і робототехніки”) oraz „Eupatoriorskie Lotnicze Zakłady Naprawcze” (ukr. „Євпаторійський авіаційний ремонтний завод”).
NIEDZIELA 19.03.
➤ Prezydent Rosji Władimir Putin opowiedział tamtejszej telewizji dlaczego nie zdecydował się na pełnoskalową inwazję na Ukrainę w 2014 oraz dlaczego zaatakował w lutym 2022 roku. Działania sprzed 9 lat Putin argumentował tym, iż „postępowaliśmy z założeniem, że będziemy w stanie rozwiązać wszystkie kwestie absolutnie pokojowymi środkami”. W kwestii rozpoczęcia agresji w zeszłym roku Putin powiedział, że na jego decyzję wpłynęły takie czynniki, jak „rekordowe zbiory, ciężka praca nad substytucją importu i poprawą systemu finansowego”, a także kwestia tego, iż w 2014 roku armia Federacji Rosyjskiej nie posiadała na wyposażeniu broni hipersonicznej.
➤ Ukraińscy partyzanci dokonali udanego zamachu na kolaboranta współpracującego z Rosjanami jako tzw. dowódca plutonu służby patrolowo-posterunkowej nowokachowskiego oddziału miejskiej policji MSW. Niezidentyfikowane osoby podłożyły ładunek wybuchowy do samochodu, którym poruszał się zdrajca. W wyniku eksplozji mężczyzna poniósł śmierć na miejscu, a podróżujące z nim żona (która jest „szefem sztabu departamentu policji w Nowokachowce w obwodzie chersońskim”) oraz córka zostały ranne.
➤ Strona ukraińska poinformowała, że w sobotę 18 marca br. w 169. ośrodku szkoleniowym „Desna” imienia księcia Jarosława Mądrego w obwodzie czernihowskim doszło do incydentu, w wyniku którego śmierć poniosło czterech żołnierzy. Ukraińskie Państwowe Biuro Śledcze wstępnie ustaliło, że w trakcie rutynowych ćwiczeń ze strzelania doszło do wybuchu pocisku, w wyniku czego zginęło czterech wojskowych. Na ten moment (23.03.2023, godz. 19:22) ukraińskie służby nie podały do publicznej wiadomości kolejnych informacji w tym temacie. Wiadomo jedynie, iż wszczęto postępowanie karne na podstawie art. 414 Kodeksu Karnego Ukrainy – „okoliczność naruszenia zasad obchodzenia się z bronią”.
PONIEDZIAŁEK 20.03.
➤ Norweskie Siły Zbrojne przekazały informację o dostarczeniu Ukrainie ośmiu czołgów Leopard 2 oraz czterech pojazdów wsparcia technicznego. W pakiecie wraz z maszynami znalazły się części zapasowe, a także amunicja. Przy okazji norweski resort przypomniał, że 26 stycznia br. Oslo zdecydowało się dołączyć do dostaw czołgów dla państwa ukraińskiego w ramach zachodniej „pancernej koalicji”. Ministerstwo zaznaczyło, że czołgi „są już na miejscu, a w Polsce trwają szkolenia [dla ukraińskich czołgistów – dop. PT] pod auspicjami UE”.
➤ Antony Blinken, Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych poinformował, iż Waszyngton zadecydował o przyznaniu Ukrainie następnego pakietu pomocowego, opiewającego na 350 mln dolarów. W najnowszej dostawie znalazła się m. in. amunicja rakietowa dla systemów HIMARS, pociski artyleryjskie dla dział kalibru 155 mm, amunicja dla bojowych wozów piechoty M2 Bradley, pociski powietrze-ziemia AGM-88 HARM, broń przeciwpancerna, łodzie rzeczne oraz pozostałe wyposażenie bojowe. Do tej pory od czasu pełnoskalowej rosyjskiej agresji USA udzieliła Ukrainie pomoc o wartości 30 miliardów dolarów.
➤ Turecki wysoki urzędnik ds. eksportu Cetin Tekelioglu oświadczył, że Ankara wstrzymała tranzyt do Federacji Rosyjskiej produktów, które zostały objęte zachodnimi sankcjami. Turecki rząd przekazał odpowiednią listę lokalnym firmom już 1 marca, jednak dopiero w poniedziałek 20 marca strona turecka oficjalnie potwierdziła zablokowanie transferu zachodnich towarów do Rosji. Co ciekawe, ministerstwo handlu Turcji odmówiło komentarza w tym temacie. O pierwszych doniesieniach dotyczących zablokowania przesytu towarów przez Ankarę sygnalizowaliśmy w Podsumowaniu nr XXXVII.
WTOREK 21.03.
➤ Do Kijowa, bez wcześniejszej oficjalnej zapowiedzi, przybył premier Japonii Fumio Kishida. Na miejscu spotkał się z wiceministerką spraw zagranicznych Ukrainy Eminą Dżaparową, ambasadorem Japonii, a także z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełeńskim. W trakcie wizyty rozmawiano na temat wsparcia ze strony Tokio w odbudowie państwa ukraińskiego. Ponadto premier Fumio Kishida udał się do niesławnego miasta Bucza, gdzie złożył wieniec przed miejscową cerkwią, po czym uczcił zabitych przez Rosjan minutą ciszy i ukłonił się. Japoński polityk powiedział później: „świat był wstrząśnięty, gdy rok temu w Buczy zabito niewinnych cywilów. Naprawdę czuję wiele gniewu z powodu tego okrucieństwa po odwiedzeniu tego samego miejsca tutaj”.
➤ Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) poinformowała, iż skierowała zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wobec obecnego „szefa” Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej (EJ) Jurija Czerniczuka (ukr Юрій Чернічук). Przed wkroczeniem rosyjskich wojsk do elektrowni mężczyzna pełnił funkcję zastępcy głównego inżyniera. W czasie okupacji podjął się kolaboracji z rosyjskim agresorem. Według ustaleń śledczych z SBU podejrzany „dobrowolnie współpracował z wrogiem i oferował swoją pomoc w wojnie przeciwko Ukrainie”. Ta działalność jest ścigana na podstawie części 1 artykułu 111-2 Kodeksu Karnego Ukrainy – „pomoc państwu-agresorowi”. Obecnie Czerniczuk nadal znajduje się na obszarze kontrolowanym przez wojska Federacji Rosyjskiej. Ukraińskie służby specjalne dążą do jego schwytania.
➤ Ukraiński parlament, Rada Najwyższa zadecydowała o dokonaniu zmian w tegorocznym budżecie państwowym, w celu zwiększenia wydatków na struktury wojskowe i obronne. Za projektem ustawy głosowało 322 deputowanych, na 325 obecnych wówczas w parlamencie. Na podstawie uchwalonego dokumentu wydatki budżetu państwa wzrosną o 537,2 mld hrywien. W załącznikach do ustawy wymieniono następujący podział kwoty dla struktur wojskowych: ministerstwo obrony otrzyma 372,5 mld hrywien na wsparcie działalności Sił Zbrojnych Ukrainy, szkolenie personelu, zakup dronów itd., ministerstwo spraw wewnętrznych dostanie 98,4 mld hrywien do podziału dla Państwowej Straży Granicznej, Gwardii Narodowej, Państwowej Służby Ratunkowej oraz Policji Narodowej. Ponadto Państwowa Służba Łączności Specjalnej i Ochrony Informacji Ukrainy otrzyma 31,6 mld hrywien, przede wszystkim na „zakup specjalnych maszyn i urządzeń”. Oprócz tego SBU dostanie 9,3 mld hrywien, a Wywiad Obronny Ukrainy 4,6 mld hrywien. Z kolei Administracja Bezpieczeństwa Państwowego otrzyma 961,9 mln hrywien na protekcję organów i urzędników państwowych. Warto wymienić jeszcze Służbę Wywiadu Zagranicznego, która dostanie 807 mln hrywien oraz Narodowe Biuro Antykorupcyjne, które otrzyma 50,6 mln hrywien.
ŚRODA 22.03.
➤ Państwowa korporacja „Ukraiński przemysł obronny” (ukr. Українську оборонну промисловість; do 21 marca 2023 r. funkcjonowała pod znaną nazwą UkrOboronProm) poinformowała, że zakłady zbrojeniowe jej podległe dostarczyły Siłą Zbrojnym Ukrainy pierwszą partię pocisków artyleryjskich kalibru 122 mm, które zostały wyprodukowane przez nie poza granicami kraju. Ukraińskie konsorcjum wskazało, że jest to trzeci typ amunicji produkowany w partnerskim kraju NATO, przy udziale ukraińskiej technologii oraz specjalistów. Pozostałe rodzaje uzbrojenia to pociski moździerzowe kalibru 120 mm oraz amunicja czołgowa o kalibrze 125 mm.
➤ Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przybył do pozycji obronnych ukraińskiej armii umiejscowionych w rejonie miasta Bachmut. Na miejscu lider państwa ukraińskiego wysłuchał raportów na temat aktualnej sytuacji operacyjnej w regionie i przebiegu działań bojowych. Ponadto prezydent Zełeński rozmawiał z szeregowymi żołnierzami oraz wręczył odznaczenia najbardziej zasłużonym. Wojskowi wraz z przywódcą Ukrainy uczcili minutą ciszy poległych obrońców ojczyzny.
➤ Tego samego dnia prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński dotarł z wizytą do miasta Charków. Tam na ręce miejscowego mera wręczył nagrodę „Miasto-Bohater Ukrainy” (ukr. Місто-герой України). Przy okazji lider państwa ukraińskiego podkreślił, że „dzięki mieszkańcom tego pięknego miasta, broni ono naszej niepodległości ramię w ramię z innymi miastami naszego kraju”. Warto nadmienić, iż Charków otrzymał wspomniany tytuł już 6 marca 2022 (wraz z miastami Wołnowacha, Hostomel, Mariupol, Chersoń, Czernihów), jednak dopiero teraz prezydent Wołodymyr Zełeński oficjalnie przekazał symbole tego statusu. Pozostałe miejscowości o statusie „Miasto-Bohater Ukrainy” to Bucza, Irpień, Mikołajów, Ochtyrka – zostały tak uhonorowane 24 marca 2022.
CZWARTEK 23.03.
➤ W pierwszych dniach lutego grupa socjologiczna „Rejting” (ukr. Рейтинг) przeprowadziła ankietę wśród mieszkańców Ukrainy. (Aczkolwiek wyniki badań opublikowano dopiero w czwartek 23.03.). Tym razem zadano pytanie „Czy wierzysz, że Ukraina wygra wojnę?”. Zdecydowanie tak odpowiedziało 82% ankietowanych, 15% badanych wskazało raczej tak, zaledwie 1% przepytywanych nie wierzy w zwycięstwo. W przypadku pozostałych 2% trudno było im odpowiedzieć. Warto odnotować, że poziom wiary w ukraińskie zwycięstwo niewiele się zmienił w stosunku do podobnych badań przeprowadzonych w kwietniu 2022 roku. Z pełnym raportem grupy „Rejting” z ostatniej ankiety można zapoznać się na ich oficjalnej stronie (tekst w j. ukraińskim; angielski czasowo niedostępny).
➤ Kijowska Szkoła Ekonomiczna (KSE) w ramach prowadzonego projektu „Rosja zapłaci” (ukr. „Росія заплатить”) dokonała oceny zniszczeń wyrządzonych przez wojska agresora od czasu rozpoczęcia pełnoskalowej agresji w lutym 2022 roku do lutego br. Według szacunków szkody wywołane przez armię Federacji Rosyjskiej wzrosły w ostatnim miesiącu o 6 mld dolarów i obecnie łącznie wynoszą 143,8 mld dolarów. Największe zniszczenia występują w zasobach mieszkaniowych – wskazana wartość to 53,6 miliarda dolarów. W sumie uszkodzeniu lub zniszczeniu uległo ponad 150 tys. budynków mieszkalnych. Duże zniszczenia oszacowano także w szeroko pojętej infrastrukturze drogowej. Tutaj straty określa się na 36,2 mld dolarów. Uszkodzenia w przemyśle szacuje się 11,3 mld dolarów, a w placówkach oświatowych – na 8,9 mld dolarów. Pełna analiza dokonana przez KSE jest dostępna pod tym adresem (tekst w j. angielskim).
➤ W czwartek kilka krajów europejskich zapowiedziało lub potwierdziło dostawy czołgów i samolotów stronie ukraińskiej w bardzo bliskim czasie. W kwestii czołgów deklarację przekazania kolejnych maszyn złożyli: ministerstwo obrony Finlandii – chodzi o trzy czołgi Leopard 2, a także ministerstwo obrony Hiszpanii, które zgłosiło przygotowanie do wysyłki sześciu czołgów Leopard 2. W przypadku lotnictwa, to ministerstwo obrony Słowacji ogłosiło, iż strona ukraińska już otrzymała cztery myśliwce MiG-29. Pozostałych dziewięć maszyn ma dotrzeć do Ukrainy w przeciągu najbliższych tygodni.
Źródło: „Ukraińska Prawda„
