Zapraszamy do lektury naszego kolejnego opracowania, w którym zaprezentowaliśmy najistotniejsze wydarzenia bezpośrednio dotyczące sprawy Ukrainy. Niniejsze zestawienie zawiera zdarzenia, które miały miejsce od 28 kwietnia do 4 maja 2023 roku. Poprzednie podsumowania można znaleźć na naszej stronie za pośrednictwem tego hiperłącza lub zakładki „Wojna na Ukrainie” na górze strony.
PIĄTEK 28.04.
➤ Ukraińskie Ministerstwo Rozwoju Społeczności, Terytoriów i Infrastruktury poinformowało, że miasto Madryt dostarcza do Chersonia 32 autobusy. Pierwotnie opisywane maszyny kursowały po hiszpańskiej stolicy. Obecnie 25 autokarów dotarło już do Ukrainy, gdzie przechodzą przegląd techniczny oraz są przygotowywane do wyruszenia w miasto. W ciągu najbliższych dni z Hiszpanii ma przybyć pozostałe 7 autobusów. W związku z tym ogłoszeniem ukraińskie ministerstwo przypomniało, iż rosyjski agresor rozkradł 37 jednostek transportu publicznego (w czasie ucieczki) oraz uszkodził 21 pojazdów podczas wymiany ognia.
➤ Minister Obrony Ukrainy Ołeksij Reznikow przekazał za pośrednictwem mediów społecznościowych, iż z Danii do kraju dotarły samobieżne zestawy artyleryjskie CAESAR produkcji francuskiej. Przy okazji ukraiński minister podziękował obywatelom Danii, tamtejszemu ministerstwu oraz francuskim partnerom za umożliwienie i dokonanie dostaw wyżej wymienionego sprzętu. O planach przekazania przez Kopenhagę artylerii CAESAR ukraińskiemu państwu informowaliśmy w podsumowaniu numer XXX.
➤ Ukraińskie Ministerstwo Finansów poinformowało, że do krajowego budżetu trafiła kolejna dotacja z USA o wartości 1,25 mld dolarów. Fundusze zostały zagwarantowane przez pośrednictwo Funduszu Powierniczego Banku Światowego. Całe przedsięwzięciu jest prowadzone jako projekt o nazwie „Public Expenditures for Administrative Capacity Endurance (PEACE) in Ukraine” (pol. Wydatki publiczne na rzecz wzmocnienia potencjału administracyjnego w Ukrainie). Pozyskane pieniądze pozwolą na realizację świadczeń socjalnych, w tym wypłaty emerytur, wsparcie finansowe dla osób wewnętrznie przesiedlonych, wypłatę wynagrodzeń dla pracowników służby zdrowia oraz członków Państwowej Służby Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych.
SOBOTA 29.04.
➤ W sobotę odbyła się telekonferencja pomiędzy sekretarzem generalnym ONZ Antonio Guterresem a prezydentem Turcji Recepem Tayyip Erdoğanem. Mężowie stanu rozmawiali na temat wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz o kontynuowaniu realizacji międzynarodowej tzw. „inicjatywy zbożowej”. Erdoğan wyraził zainteresowanie możliwościom uczestnictwa w międzynarodowej grupie roboczej, która zajmowałaby się kwestią potencjalnego przesyłu amoniaku z Federacji Rosyjskiej do docelowych odbiorców za pośrednictwem rurociągu. Ponadto dyskutowano o możliwościach strony tureckiej w pomaganiu przy próbach rozwiązania konfliktu w Sudanie.
➤ Minister Obrony Narodowej Litwy Arvydas Anušauskas poinformował, że do Ukrainy wysłano kolejną, choć tym razem niewielką, partię wsparcia wojskowego. W ostatnim transporcie znalazły się pojazdy terenowe (w liczbie 6 maszyn marki Land Rover) oraz suche racje żywnościowe w nieokreślonej liczbie.
➤ Ministerstwo Obrony Holandii oświadczyło, iż do państwa ukraińskiego po raz trzeci udał się zespół dochodzeniowo-śledczy. Jego zadaniem jest badanie oraz zbieranie dowodów dotyczących popełnienia zbrodni wojennych przez żołnierzy Federacji Rosyjskiej w trakcie trwającej inwazji na Ukrainę. Delegacja składa się w przybliżonej liczbie 60 osób, z czego dziewięciu z nich to eksperci pochodzący z Czech. Ponadto w ekipie znaleźli się specjaliści z holenderskiej policji wojskowej i innych jednostek Ministerstwa Obrony. Poprzednie wyjazdy śledczych do państwa ukraińskiego miały miejsce w maju 2022 roku oraz pod koniec ubiegłego roku. Zgromadzone do tej pory dowody zostały przedłożone Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu.
NIEDZIELA 30.04.
➤ Niemiecki rząd zaktualizował listę wyposażenia oraz sprzętu wojskowego przekazanego państwu ukraińskiemu w ramach międzynarodowej pomocy. W najnowszym wykazie zostało ujętych osiem ciężarówek Mercedes-Benz Zetros, dwa ciągniki siodłowe 8×6 wraz z ośmioma wysuwanymi kontenerami oraz jeden system obrony powietrznej IRIS-T. O przekazaniu powyższego kompleksu protekcji strona ukraińska informowała w połowie kwietnia bieżącego roku (por. Podsumowanie nr XLIII). Z kolei pierwsze dostawy tegoż systemu przeciwlotniczego dla Ukrainy zostały zrealizowane w październiku zeszłego roku (zob. Podsumowanie nr XVI).
➤ Generał Walery Załużny, Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy poinformował, iż odbył spotkanie z Naczelnym Dowódcą Sił Zbrojnych USA w Europie (SACEUR) gen. Christopherem G. Cavoli. Wojskowi rozmawiali na temat bieżącej sytuacji na froncie ukraińskim, omawiając możliwe scenariusze oraz zagrożenia. Ponadto dyskutowano na temat terminowości wykonywania dostaw amunicji oraz innego sprzętu wojskowego w odpowiedniej ilości, pilnie potrzebnego walczącej Ukrainie.
➤ Kijowski Międzynarodowy Instytut Socjologii (KMIS) przeprowadził ankietę wśród mieszkańców Ukrainy dotyczącą postrzegania przez nich obchodów Dnia Zwycięstwa 9 maja. Socjologowie wykazali, iż w ostatnim czasie nastąpiły gwałtowne zmiany w tej materii. W 2010 roku 58% populacji Ukrainy uważało, że Dzień Zwycięstwa jest jednym z najważniejszych świąt, zaraz po Nowym Roku, Bożym Narodzeniu oraz świętach Wielkiej Nocy. Do roku 2021 popularność obchodów dnia 9 maja spadło do 30%, natomiast w roku bieżącym akceptacja zmalała do 13%. Wyżej podane wyniki bezpośrednio korelują z tym, iż Dzień Zwycięstwa jest obchodzony w sąsiedniej Rosji jako (cyt.) „militarystyczno-agresywne święto”. Z pełnymi statystykami można zapoznać się na oficjalnej stronie KMIS pod tym adresem (raport w j. angielskim).
PONIEDZIAŁEK 01.05.
➤ Służba Bezpieczeństwa Ukrainy poinformowała, że ukraiński sąd skazał mieszkańca miasta Charków, który w lecie 2022 roku przekazywał współrzędne wojsk ukraińskich dla prowadzenia ostrzału przez artylerię rosyjską. Mężczyzna podawał te informacje publikując posty w serwisie społecznościowym Facebook. W toku śledztwa ustalono, iż skazany ujawniał na platformie Meta dokładne rozmieszczenie jednostek obrony przeciwlotniczej Sił Zbrojnych Ukrainy w Charkowie. W efekcie tego procederu Rosjanie pięciokrotnie ostrzelali pozycje ukraińskich przeciwlotników. Na podstawie zgromadzanych dowodów sąd skazał mężczyznę na pięć lat więzienia na podstawie części 2 art. 114-2 Kodeksu Karnego Ukrainy (nielegalne rozpowszechnianie informacji o ruchu, przemieszczeniu lub lokalizacji Sił Zbrojnych Ukrainy w czasie trwania staniu wojennego).
➤ Alexander Bogomaz, gubernator rosyjskiego obwodu briańskiego, graniczącego z Ukrainą, przekazał informację, iż na 136 km linii kolejowej Briańsk – Uniecza pod torami został zdetonowany ładunek wybuchowy, który spowodował wykolejenie lokomotywy pociągu towarowego. Oprócz jednostki ciągnącej z torów wypadło 7-8 wagonów, które częściowo zapaliły się. Opisywany skład przewoził produkty ropopochodne oraz drewno. W wyniku incydentu nikt nie został ranny. Wstrzymano jednak ruch pociągów na połączenie między białoruskim Homlem a Rosją.
➤ Michaił Chodorkowski poinformował w mediach społecznościowych, iż 68 przedstawicieli rosyjskiej opozycji (obejmującej polityków, naukowców, dziennikarzy i aktywistów, którzy opuścili Rosję) podpisało publiczną deklarację, w której potępiono zbrodnicze działania Federacji Rosyjskie w Ukrainie. W oświadczeniu wskazano: „wojska rosyjskie muszą zostać wycofane ze wszystkich okupowanych terytoriów. Należy przywrócić Rosji uznane przez społeczność międzynarodową granice, postawić przed sądem zbrodniarzy wojennych i wypłacić odszkodowania ofiarom agresji”. Z kolei reżim prezydenta Władimira Putina został określony w deklaracji jako „bezprawny i przestępczy”, więc musi zostać zniszczony.
WTOREK 02.05.
➤ Duński parlament podjął decyzję o przygotowaniu nowego pakietu wsparcia militarnego dla państwa ukraińskiego. Wartość pomocy będzie wynosić 1,7 mld koron duńskich (ponad 250 mln dolarów). Najnowsze dostawy obejmą maszyny do rozminowywania, amunicję, mosty polowe oraz środki przeznaczone do obrony przeciwlotniczej. Do tej pory rząd w Kopenhadze wsparł Ukrainę środkami oraz sprzętem o łącznej wartości 11 miliardów koron duńskich (1,6 mld dolarów amerykańskich).
➤ Rada Najwyższa Ukrainy zaaprobowała decyzję o przedłużeniu stanu wojennego oraz powszechnej mobilizacji w państwie ukraińskim o kolejnych 90 dni, do 18 sierpnia br. Za akceptacją uchwał głosowało odpowiednio: 324 deputowanych (dot. stanu wojennego) i 333 delegatów (dot. powszechnej mobilizacji). Było to już siódme głosowanie Rady w sprawie stanu wojennego od czasu rozpoczęcia rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na państwo ukraińskie.
➤ W rosyjskim obwodzie birańskim doszło do wykolejenia następnego kolejowego składu towarowego. Tym razem eksplozja miała miejsce na trasie Białe Brzegi – Śnieżeckaja, około 120 kilometrów od granicy z Białorusią. W wyniku detonacji z torów wypadła lokomotywa oraz 20 wagonów towarowych. Podobnie jak w czasie poniedziałkowego incydentu, nikt nie został ranny.
ŚRODA 03.05.
➤ Departament Obrony Stanów Zjednoczonych przekazał informację o przyznaniu Ukrainie następnego pakietu wsparcia militarnego o wartości 300 mln dolarów. Najnowsze dostawy obejmą przede wszystkim amunicję dla wcześniej dostarczonych systemów artylerii rakietowej HIMARS, dodatkowe haubice, pociski do artylerii oraz moździerzy. Co więcej, w skład pakietu wejdą przeciwpancerne pociski kierowane TOW, granatniki przeciwpancerne AT-4 i Carl Gustaf, a także (po raz pierwszy w dostawie) niekierowane pociski rakietowe powietrze-ziemia Hydra 70 oraz broń strzelecka z amunicją dla żołnierzy, ciężarówki wraz z przyczepami do transportu ciężkich ładunków.
➤ Gubernator obwodu birańskiego Aleksandr Bogomaz ogłosił, iż w tym roku zostanie odwołana parada z okazji Dnia Zwycięstwa, zaplanowana na 9 maja. Gubernator uzasadnił decyzję zagwarantowaniem bezpieczeństwa własnym obywatelom. Bogomaz wskazał, że w ten dzień świąteczny pamięć o poległych zostanie uczczona poprzez złożenie kwiatów pod pomnikami, a także zorganizowaniu wiecu. Przypomnijmy, podobne decyzje o odwołaniu tegorocznych defilad podjęli gubernatorzy rosyjskich obwodów graniczących z Ukrainą – biełgorodzkim oraz kurskim. (Zob. Podsumowanie nr XLII).
➤ Ambasada Kanady w Ukrainie przekazała informację za pośrednictwem mediów społecznościowych, że do państwa ukraińskiego dotarła pierwsza partia sprzętu przeznaczona do rozminowywania terenów. Wartość dostarczonych maszyn oscyluje około 22,5 mln dolarów kanadyjskich (16,53 mln dolarów amerykańskich). Przedstawiciele państwa kanadyjskiego podkreślili, że „pojazdy te będą wykorzystywane do oczyszczania pól uprawnych, aby przywrócić je do użytku i przyczynić się do [zwiększenia – dop. PT] bezpieczeństwa żywnościowego” Ukrainy.
CZWARTEK 04.05.
➤ Ukraińskie organy ścigania poinformowały, że kontrwywiad wojskowy Służby Bezpieczeństwa Ukrainy zatrzymał mężczyznę, który szpiegował na rzecz Federacji Rosyjskiej. W toku śledztwa ustalono, że mieszkaniec Krymu w 2014 roku wspierał działania rosyjskich żołnierzy. W późniejszym czasie rozpoczął tajną współpracę z rosyjskimi agentami. W przededniu rosyjskiej inwazji w lutym 2022 roku przeniósł się do obwodu mikołajowskiego, gdzie mieszkali jego krewni. Po rozpoczęciu rosyjskiego ataku został zmobilizowany do Sił Zbrojnych Ukrainy. Będąc w ukraińskich strukturach wojskowych gromadził dane na temat rozmieszczenia samolotów wojskowych, lokalnej obrony przeciwlotniczej, a także składów amunicji i magazynów paliwa. Pozyskane informacje przekazywał Rosjanom za pośrednictwem swojej byłej żony, która nadal mieszka na Krymie. Mężczyzna został aresztowany przez SBU na podstawie 1 części art. 114-2 KK Ukrainy (nieuprawnione rozpowszechnianie informacji o wysyłaniu, przemieszczaniu w Ukrainie broni, uzbrojenia i amunicji, przemieszczaniu, poruszaniu się lub rozmieszczaniu Sił Zbrojnych Ukrainy lub innych formacji wojskowych utworzonych zgodnie z prawem Ukrainy).
➤ Po zakończeniu wizyty w Finlandii (gdzie odbył się szczyt nordycko-ukraiński) prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przybył do Królestwa Niderlandów. Na miejscu spotkał się z przewodniczącą Drugiej Izby Stanów Generalnych Verą Bergkamp oraz przewodniczącym Senatu Janem Antonim Bruinem. Ponadto lider Ukrainy wygłosił przemówienie w holenderskim parlamencie, a także odwiedził siedzibę Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze. Oprócz tego prezydent Ukrainy spotkał się z premierem Holandii (Mark Rutte) oraz Belgii (Alexandrem de Croo), jak również z królem Niderlandów Wilhelm-Aleksanderem. Zełeński w czasie wizyty zjawił się również w bazie Holenderskich Sił Powietrznych.
➤ Mychajło Fiodorow, wicepremier ds. innowacji, edukacji, rozwoju nauki i technologii oraz minister ds. transformacji cyfrowej przekazał informację, że w przeciągu roku w ramach platformy „United24” zebrano już 325 mln dolarów. Co więcej, w ramach projektu pt. „Armia dronów”, powiązanego z powyższa inicjatywą, przeszkolono już 10 tysięcy operatorów bezzałogowych statków powietrznych (UAV). Fiodorow dodał, że w tym zakresie wsparcia finansowego udzieliło już 110 krajów świata.
